Specjaliści wskazują, że zapotrzebowanie na organiczne pogrzeby i kremację rośnie, a pożegnanie z ukochaną osobą staje się krótsze, mniej uwagi poświęca się luksusowym detalom dekoracyjnym, wybierane są częściej przyjazne dla środowiska i zrównoważone rozwiązania.
– Obecnie zmienia się również obszar usług pogrzebowych, który do pewnego momentu nie był w ogóle innowacyjny. Dziś ostatnie pożegnanie nie jest tak dramatyczne, coraz częściej bliscy pożegnanie z umarłym powierzają profesjonalnym organizatorom pogrzebów ze względu na osobisty stosunek do życzeń bliskich lub zmarłych. Również w procesie pochówku dużą uwagę przywiązuje się do podejścia do natury. Nic więc dziwnego, że szybko rośnie oferta zrównoważonych rozwiązań w dziedzinie usług pogrzebowych – mówi o najnowszych trendach pogrzebowych na świecie Rūta Cimarmanaitė, organizatorka pogrzebów z zakładu usług pogrzebowych „Rekviem”.
Choć pojawiają się opinie, że zrównoważone rozwiązania są tylko tymczasową innowacją, to jednak zauważalne jest, że stają się trendem. Proponowane ekologiczne rozwiązania, takie jak urny, są dziś wykonywane z celulozy, łupin orzecha kokosowego lub sprasowanego torfu i ulegają biodegradacji – co oznacza, że obszar usług pogrzebowych stopniowo staje się działalnością, która ratuje naszą planetę przed nośnikiem zanieczyszczeń środowiska. Tak zwane groby drzewne zyskują popularność – chodzi o sytuację, kiedy prochy zmarłego z nasionami drzewa miesza się w biodegradowalnym pojemniku, a w miejscu, w którym taka urna jest pochowana, wyrasta drzewo.
Czytaj więcej: Kto posprząta wypalone znicze?
Ekologia i naturalność
Oblicza się, że zakopywanie zmarłych w ziemi każdego roku na całym świecie powoduje ogromne szkody w środowisku. Według Green Burial Council, organizacji non profit, w Stanach Zjednoczonych do ziemi trafia w ten sposób ponad 9 mln m sześc. drewna, 135 tys. ton chemikaliów służących do balsamowania ciał, 1,6 ton żelbetu i ponad 64 tys. ton żelaza. Imponujące liczby obserwuje się w Europie i Azji.
– To właśnie te liczby oraz rosnąca świadomość ludzi doprowadziły do idei organizowania „zielonych pogrzebów”. Mówiąc prościej, także pożegnanie zmarłego może być przyjazne dla środowiska. W procesie pochówku stosuje się akcesoria rytualne, które po rozłożeniu nie zanieczyszczają wód gruntowych ani gleby, nie emitują toksycznych gazów do środowiska, a cały proces chroni ekosystemy w przyrodzie – tłumaczy nasza rozmówczyni.
Cimarmanaitė zauważa, że chociaż trend „zielonych pogrzebów” dominuje w całej branży usług pogrzebowych, jest on szczególnie wyraźny w dziedzinie usług kremacyjnych, ponieważ akcesoria są wykonane nie tylko z materiałów odnawialnych – ekologia i naturalność znajdują również odzwierciedlenie w rozwiązaniach wystroju urn, które są zdominowane przez tematy związane z naturą.
– Na przykład proste urny, które wyglądają tak naturalnie, jak to tylko możliwe, są dziś bardzo popularne. Mogą być pokryte mchem, wyglądać jak pień drzewa, ozdobiony rysunkami obrazów natury. Takie urny są wytwarzane przy użyciu specjalnej technologii, więc po zakopaniu w ziemi rozkładają się średnio w ciągu dwóch lat. Dotyczy to również trumien i tac, na których w trakcie procesu pogrzebowego jest stawiana trumna ze szczątkami zmarłego. Dziś coraz więcej krematoriów działających na świecie oferuje wybór właśnie takich. Uważa się, że materiały przyjazne dla środowiska zyskają popularność w przyszłości – mówi organizatorka usług pogrzebowych.
| Fot. facebook
Zielone pogrzeby
Urny i tace kremacyjne, które nie mają negatywnego wpływu na środowisko, to niejedyne innowacje w branży usług pogrzebowych. Samochody elektryczne, które coraz częściej wyjeżdżają na ulice, są już wykorzystywane do transportu zmarłych. Tak więc dziś coraz więcej katafalków to samochody elektryczne. Zanieczyszczenie środowiska w branży usług pogrzebowych jest też zmniejszane przez krematoria, które działają przy użyciu energii elektrycznej wytwarzanej wyłącznie przez panele słoneczne.
Według Cimarmanaitė, chociaż „zielony pogrzeb” i wszystkie jego charakterystyczne atrybuty są bardzo popularne na świecie, nie mniej popularne stają się bardzo prywatne detale, które znajdują odzwierciedlenie nie tylko podczas ceremonii pożegnania, ale także w modzie akcesoriów pogrzebowych.
– Coraz więcej osób próbuje robić indywidualne groby czy urny swoich bliskich. Na przykład, jeśli zmarły przez całe życie był entuzjastą samochodów, szachów lub sportów jeździeckich, jego urna lub grób mogą być ozdobione symbolami odzwierciedlającymi te hobby. Ponadto urna może odzwierciedlać w swoim kształcie interesy zmarłego, np. być w kształcie samochodu – relacjonuje organizatorka ceremonii pogrzebowych.
Czytaj więcej: „Polskie pieśni pogrzebowe na Wileńszczyźnie”. Koncert-prezentacja antologii w Rumszyszkach
Coraz liberalniejsze podejście
Usługi pogrzebowe, jak każda inna usługa, stają się coraz bardziej nowoczesne. Choć naturalność jest doceniana, zauważalne jest, że podczas odbywających się w świecie ceremoniach pożegnalnych nie unika się jaskrawszych kolorów, wykwintnego wystroju i kształtu urny, wykwintnych modeli grobowców czy innych akcesoriów. Być może już wkrótce zobaczymy to wszystko również na Litwie.
Mieszkańcy Litwy, którzy mają długą tradycję żegnania się ze zmarłymi i pochówku, zaczynają patrzeć na te procesy bardziej liberalnie, co ujawniło badanie opinii publicznej przeprowadzone przez międzynarodową firmę badawczą Berent. Dwie, trzy doby pożegnania ze zmarłym, nocne czuwanie przy ciele zmarłego, lamenty i inne tradycje żałobnych pogrzebów stopniowo odchodzą w zapomnienie; 63 proc. populacji skłania się ku bardziej nowoczesnemu pochówkowi bliskiej osoby. Tylko 7 proc. nie zgadza się na rezygnację z tradycji. Jednak jako najbardziej akceptowalne sposoby pożegnania się ze zmarłym mieszkańcy kraju nadal wskazują pożegnanie w sali pogrzebowej, w specjalnie wyposażonych pomieszczeniach dostawców usług rytualnych lub w domach modlitwy.
Zamiast ogromnych wieńców coraz częściej prosi się o przyniesienie prostego białego kwiatu lub uhonorowanie zmarłego przez zapalenie znicza. Niektórzy członkowie rodziny rezygnują też z żałobnych obiadów – nie z powodów finansowych, ale dlatego że wolą spokojnie pobyć wśród najbliższych.
Zadaniem organizatora pogrzebu jest więc zorganizowanie całej ceremonii zgodnie z życzeniami zmarłego lub jego bliskich, ułatwiając żałobnikom spokojne pożegnanie zmarłego.
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 43(126) 29/10-04/11/2022