Minimum, nieopodatkowane dochody, średnia emerytura, usługi i akcyzy

Najpierw skrót dobrych podwyżek

Minimalne miesięczne wynagrodzenie (MMA) w roku bieżącym wyniesie 840 euro (o 110 euro więcej niż w 2022 r.) i wyniesie 633 euro na rękę.

Minimalna stawka godzinowa została podwyższona z 4,47 euro do 5,14 euro.

Wolna od podatku kwota dochodu (NPD) obecnie wynosi 625 euro (o 85 euro więcej niż w 2022 r.).

Wzrasta również kwota wolna od podatku dla osób o ograniczonej zdolności do pracy. Dla osób z 0-25 proc. poziomem zdolności do pracy NPD wynosi 1 005 euro, a dla osób, którym ustalono 30-55 proc. poziom zdolności do pracy NPD wynosi 935 euro.

Przeciętna emerytura, przy wymaganym stażu pracy, w 2023 r. wyniesie 575,31 euro, tj. o 73,59 euro więcej (14,7 proc.) niż w 2022 r.

Zasiłek na dziecko wzrośnie o 5,25 euro — do 85,75 euro.

Czytaj więcej: W nowym roku MMA wzrośnie do 840 euro, emerytury do 575 euro

Emerytury „zwykłe”

Wielkość przeciętnej emerytury wzrosła z 482 euro do 542 euro. A średnia emerytura, przy wymaganym stażu pracy, wzrosła z 510 do 575 euro. Część tzw. ogólnej emerytury wzrosła o ok. 9 proc., a indywidualnej — o prawie 15 proc. Średnia emerytura, przy wymaganym stażu pracy, zwiększyła się o ponad 12 proc. lub 65 euro.

Emerytury „filarowe”

Wysokość akumulacji (lit. pakopos — filary) emerytur sięgnie 3 proc., a dodatkowe składki w wysokości 1,5 proc. średniej płacy krajowej będą przekazywane z budżetu państwa. Wchodzą również w życie nowe kwoty, zgodnie z którymi będzie ustalany rodzaj wypłaty emerytury dla uczestników funduszy emerytalnych, którzy osiągnęli wiek emerytalny. Po zgromadzeniu do 5 403 euro zostanie dokonana jednorazowa płatność. Jeśli zostanie zgromadzonych więcej niż 5 403 euro, ale mniej niż 10 807 euro, wówczas będą wypłacane świadczenia okresowe. Jeśli uzbiera się 10 807 euro lub więcej, wówczas jest możliwość wykupienia renty dożywotniej.

SoDra przypomina, że w 2023 r. jest wydłużany wiek emerytalny. Dla mężczyzn wynosi on 64 lata i 6 miesięcy (dotychczas wynosił 64 lata i 4 miesiące), dla kobiet — 64 lata (dotychczas wynosił 63 lata i 8 miesięcy).

Zasiłki socjalne

Wrosły podstawowe kwoty świadczeń socjalnych. Podstawowy zasiłek socjalny obecnie wynosi 49 euro, podstawowa renta — 184 euro, docelowa podstawa kompensacji to 147 euro, kwota dochodu wspieranego przez państwo wynosi 157 euro. Bazowa kwota oficjalnego wynagrodzenia, od której zależą wynagrodzenia pracowników sektora publicznego, wzrasta o pięć euro — do 186 euro.

Świadczenie dla osoby samotnej, wypłacane samotnym osobom niepełnosprawnym i emerytom, wzrasta o ok. 3 euro do 35,21 euro.

Pieniądze dziecka i zasiłek po urodzeniu dziecka. Pieniądze dziecka rosną o ponad 5 euro — do 85,75 euro. Dla rodzin wielodzietnych lub niepełnosprawnych wzrastają one o ponad 8 euro — do 136,22 euro. Jednorazowa płatność po urodzeniu dziecka wzrasta o 33 euro — do 539 euro.

Zasiłek dla bezrobotnych. Stała część zasiłku dla bezrobotnych wzrośnie o ponad 25 euro i wyniesie 195,47 euro, natomiast część zmienna będzie zależała od dotychczasowego wynagrodzenia. Świadczenie będzie wypłacane jeszcze przez dziewięć miesięcy: początkowo wyższe, później niższe.

Zasiłek opiekuńczy wypłacany na dzieci do lat 6 wzrośnie o około 36 euro do 254,8 euro, na dzieci w wieku od 6 do 12 lat — o 42 euro do 294 euro, a na dzieci w wieku od 12 do 18 lat i niepełnosprawnych — o ponad 45 euro, do 318,5 euro.

Woda, gaz i prąd

Zaopatrzenie w wodę pitną i oczyszczanie ścieków wrośnie średnio o 30 proc. Odbiorcy gospodarstw domowych gazu ziemnego, którzy wybrali plan taryfowy „Minimalus” (dla tych, którzy zużywają do 300 m sześc. gazu rocznie) oraz ci, którzy używają gazu ziemnego do gotowania, zapłacą 2,39 euro za 1 m sześc., a po zastosowaniu rekompensaty państwowej, ostateczna cena wyniesie 1,4 euro/m sześc.

Weszła w życie ulgowa, 9 proc. stawka PVM na centralne ogrzewanie.

Cena energii elektrycznej podwoiła się od stycznia do 56,5 centa za kilowatogodzinę. Ale z rządową rekompensatą w wysokości 28,5 centa, stawka dla najpopularniejszej standardowej pojedynczej strefy czasowej wzrasta o 17 proc. — do 28 ct/kWh (z PVM), stawka dzienna dla 2-strefowej taryfy wyniesie 34,5 centa, nocna — 28 ct.

Gaz dla gospodarstw domowych jest prawie 2,5 razy droższy, ale przy państwowej rekompensacie w wysokości 99 centów, jego stawki będą niższe.

Za gotowanie — 1,4 euro za m sześc. — 37,3 proc. więcej niż przed styczniem, za ogrzewanie domów (do 20 tys. m sześc. rocznie) — 0,92 euro, czyli o 19,5 proc. więcej, a ci, którzy spalają gazu więcej — 0,88 euro, o 17,3 proc. więcej.

Czytaj więcej: Litwa zmaga się z rekordową inflacją. Wszystko będzie drożało jeszcze przez miesiące

Drożeje alkohol i tytoń

W ramach trzyletniego planu podwyżek akcyzy zwiększane są stawki na alkohol etylowy i napoje alkoholowe, a także wyroby tytoniowe i ich wyroby alternatywne oraz płyn do e-papierosów.

Ministerstwo Finansów przewiduje, że rosnące stawki akcyzy na alkohol przyniosą 20,6 mln euro do budżetu.

Cena paczki papierosów wzrasta to 18 centów, cygar i cygaretek 0,31 euro/20g, tytoniu do palenia 0,18 euro/20g, tytoniu podgrzewanego i wyrobów alternatywnych 0,35 euro/20 sztuk, a liquid (płyn) do e-papierosów + 0,10 euro/2ml. To powinno przynieść dodatkowe 15,1 mln euro do budżetu państwa.

Ulgowe PVM-y

Do końca roku będzie obowiązywał ulgowy 9-proc. PVM dla placówek gastronomicznych: obowiązywać będzie na usługi cateringowe świadczone przez restauracje, kawiarnie i podobne placówki gastronomiczne oraz na jedzenie na wynos.

Bezterminowo zwolnieniem z podatku objęte są również firmy świadczące usługi noclegowe, wizyty w instytucjach sztuki i kultury, książki drukowane i elektroniczne.

Preferencyjna stawka PVM ma być stosowana dopiero w pierwszej połowie bieżącego roku na imprezy sportowe, kluby sportowe i inne osoby świadczące usługi podobne do tych, które świadczą kluby sportowe, na usługi widowiskowe świadczone przez wykonawców.

Na produkty żywnościowe przeznaczone do celów medycznych, gdy koszty zakupu towarów są w pełni lub częściowo zrekompensowane, stosuje się stawkę 5 proc. PVM.

Ziemia, auta, loterie i samokształcenie

Wchodzą w życie nowe średnie wartości rynkowe gruntów i budynków, które spowodują wzrost podatku gruntowego. W 2023 r. po raz pierwszy trzeba będzie deklarować świadczenia rzeczowe za samochód, który jest wynajmowany. Ma to na celu ograniczenie niewłaściwego korzystania z samochodów służbowych przez pracowników i akcjonariuszy firmy.

Pięć dni na samokształcenie. Pracodawcy muszą zapewnić pracownikom pięć płatnych lub bezpłatnych dni w roku na naukę i samokształcenie.

Osoby niepełnoletnie nie mogą już kupować biletów loteryjnych.

Bankowa opłata

Od 1 stycznia obowiązuje maksymalna miesięczna cena koszyka głównego rachunku płatniczego ustalona przez Bank Litwy. Nie może być ona wyższa niż 1,37 euro, a dla osób korzystających z pomocy społecznej — nie więcej niż 0,68 euro miesięcznie (dotychczas było to odpowiednio 1,45 i 0,72 euro).