Litwę na konkursie finałowym „Kresy” 2023 reprezentowało troje uczniów — Tomasz Sidorowicz z Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie, Donata Savanevičiūtė ze Szkoły Podstawowej im. Czesława Miłosza w Pakienie oraz Maria Magdalena Mironczik z Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Landwarowie. Wszyscy reprezentanci Litwy znaleźli się wśród laureatów.
Tomasz Sidorowicz zdobył pierwszą, Donata Savanevičiūtė — drugą nagrodę. Marii Magdalenie Mironczik konkursowe jury przyznało wyróżnienie. Tomasz Sidorowicz zdobył też nagrodę publiczności. Recytował fragment III części „Dziadów” Adama Mickiewicza i „Dramat zdradzonego mężczyzny” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Trzecią nagrodę dostała Izabela Bolek z Czech. Specjalną nagrodę za interpretację utworu Adama Mickiewicza zdobyła Nadzieja Romanczuk z Białorusi.
Wyróżnienia otrzymali również Robert Duka z Łotwy, Eliza Iedenac z Rumunii.
Grand Prix 32. Konkursu Recytatorskiego im. Adama Mickiewicza dla Polaków z Zagranicy „Kresy” jury przyznało Katarzynie Beczko z Ukrainy.
Konkurs Recytatorski im. Adama Mickiewicza dla Polaków z Zagranicy od lat organizuje Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Impreza popularyzuje język polski i literaturę polską wśród Polaków mieszkających za granicą, integruje to środowisko.
Czytaj więcej: Gimnazjalista z rejonu wileńskiego wyróżniony w konkursie poezji „Kresy“ w Białymstoku
Nie tylko poezja
— Do konkursu przygotowała mnie moja polonistka, Regina Paszuta. W „Kresach” biorę udział już po raz siódmy, ale to mój pierwszy udany finał — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Tomasz Sidorowicz, uczeń IIIG klasy z Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie.
Jak dodaje, sięga po poezję bardzo różnych poetów. Lubi wiersze klasyków, czyli np. Mickiewicza i Słowackiego, ale też autorów współczesnych, Herberta czy Gałczyńskiego. Od dawna fascynuje go też sztuka retoryki.
Zdobywca pierwszego miejsca mówi, że scena nie jest mu obca. Poza recytacją wierszy rozwija również swoje zdolności muzyczne — gra na akordeonie. Jego umiejętności muzyczne niejednokrotnie były wyróżniane. Jedną z ostatnich ważnych nagród było Grand Prix w prestiżowym międzynarodowym Festiwalu Akordeonowym Vilnius 2023 dla kwintetu akordeonistów z Szkoły Muzycznej w Nowej Wilejce, w którym grał również Tomasz.
„Wielkie święto polskiego słowa”
Na finały do Białegostoku przyjeżdżają co roku w grudniu najlepsi recytatorzy z najstarszej kategorii wiekowej w tym konkursie — powyżej 16. roku życia. W tej edycji było to 21 finalistów z dziewięciu krajów: Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Kazachstanu, Czech, Rumunii, Mołdawii i Gruzji. Uczestnicy recytacji w Białymstoku to finaliści kilkustopniowych eliminacji, w których rywalizowało łącznie w tych krajach ponad 2,2 tys. osób.
Przewodniczący konkursowego jury, prof. Piotr Damulewicz, powiedział odczytując protokół z wynikami konkursu, że „Kresy” to „wielkie święto polskiego słowa”. Podkreślił, że recytatorzy wybierają repertuar świadomie, prezentują wysokie wartości artystyczne, wykazują szacunek do języka i słowa polskiego.
Repertuar recytatorów jest co roku zróżnicowany. To klasyka polskiej poezji — także współczesnej, fragmenty prozy, ale także — ze względu na sytuację za wschodnią granicą, m.in. przez wojnę w Ukrainie — młodzi ludzie recytowali także utwory o tematyce wojennej. „Takie mamy czasy i »Kresy« też są odbiciem tych czasów” — mówiła zapowiadając wcześniej finały prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Anna Kietlińska.
W sobotę na gali dodała, że od dwóch lat w konkursie nie mogą brać udziału recytatorzy z Rosji, bo stowarzyszenie ma zakaz działania w tym kraju.
Ciekawy program zajęć
Finały „Kresów” trwały tydzień. W ich ramach najlepsi kresowi recytatorzy spotykali się z białostocką młodzieżą, oglądali spektakle teatralne, uczestniczyli w warsztatach artystycznych z interpretacji tekstu literackiego, a także integrowali się na spotkaniu wigilijnym, które było okazją do podzielenia się opłatkiem, ubierania choinki i śpiewania kolęd. W sobotę recytatorzy pokazali widowisko słowno-muzyczne, które wyreżyserował Mateusz Sucharzewski. Autorką kompozycji muzycznych do tego widowiska była Agnieszka Glińska.
— Bardzo pozytywnie wspominam swój tygodniowy pobyt na spotkaniach finałowych w Białymstoku. Mieliśmy niezwykle napięty, ale też ciekawy program zajęć. Podczas warsztatów pracowaliśmy nad dykcją, postawą na scenie, interpretacją wierszy, wokalem. Po konkursie recytatorskim pracowaliśmy intensywnie nad przygotowaniem przedstawienia, które zaprezentowaliśmy podczas gali. Było to wspaniałe doświadczenie, które będę dobrze wspominać, a te umiejętności, które zdobyłem, na pewno przydadzą mi się w życiu — ocenia Tomasz Sidorowicz.
Czytaj więcej: XXVII Konkurs Recytatorski im. Adama Mickiewicza „Kresy 2018”
Konkurs „Kresy”
Konkurs „Kresy” to jedyne na świecie przedsięwzięcie, które od 1991 r. promuje polską poezję wśród Polaków mieszkających poza krajem. Organizatorem Konkursu jest Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku. „Kresy” to w środowiskach polskich wyjątkowe święto polskiego języka i kultury, okazja do spotkania i dyskusji. Nieustającą, choć nie jedyną, inspiracją w konkursie jest poezja Adama Mickiewicza. Wersy z „Pana Tadeusza” czy „Dziadów” co roku recytatorzy odkrywają na nowo.
Wśród laureatów konkursu są tacy uznani aktorzy, jak: Agata Meilute z Litwy (zagrała m.in. w filmach: „Popiełuszko. Wolność jest w nas”, „Mała Moskwa”, „Samotność w sieci”), Jan Drawnel z Litwy („Boża podszewka”, „Ratownicy”, „Oda do radości”) czy Teresa Branna z Czech („Mistrz”, „Na dobre i na złe”, „Na Wspólnej”). Wielu uczestników konkursu wybiera studia w Polsce, często na kierunkach artystycznych.