Najwięcej osób, które przekroczyły granicę Litwy i Białorusi, pochodzi z Iraku, Konga, Kamerunu, Syrii, Rosji, Iranu i Afganistanu. Obywatele tych krajów chcą uzyskać status uchodźcy.
Tymczasowa ochrona
Według danych Departamentu Migracji ważne zezwolenia na pobyt czasowy w kraju posiada 41 422 ukraińskich uchodźców. Porównując te wskaźniki z ubiegłorocznymi informacjami statystycznymi, można stwierdzić, że liczba ta się ustabilizowała.
Uchodźcy wojenni z Ukrainy przybywają od momentu rozpoczęcia wojny w lutym 2022 r.
4 marca 2022 r. Unia Europejska uruchomiła na rok mechanizm tymczasowej ochrony ukraińskich uchodźców wojennych, a następnie dwukrotnie go przedłużyła: najpierw do 2024 r., następnie — do 2025 r. Na tej zasadzie wydawane są zezwolenia na pobyt czasowy obywatelom Ukrainy i członkom ich rodzin, którzy po agresji rosyjskiej uciekli na Litwę. W 2023 r. do naszego kraju przybyło ponad 12 tys. osób, które po raz pierwszy otrzymały zezwolenia na pobyt czasowy. Zgodnie z danymi Departamentu Migracji prawie tyle samo ukraińskich uchodźców wojennych opuściło Litwę i nie chciało już przedłużać przysługującej im ochrony czasowej. Szacuje się, że część z tych, którzy wyjechali, wróciła do Ukrainy lub wyjechała do innych krajów europejskich.
Uchodźcom ukraińskim, którzy posiadają zezwolenia na pobyt czasowy na Litwie, przysługują świadczenia zdrowotne oraz socjalne, zasiłki na dzieci, mogą oni ubiegać się o pokrycie kosztów ogrzewania mieszkań, rekompensaty za ciepłą i zimną wodę itd. Czasowe zezwolenie na pobyt uprawnia także do podróżowania do innych krajów strefy Schengen.
Czytaj więcej: Uchodźcy na Litwie nie tylko z Ukrainy. To też… litewscy przesiedleńcy z Konga
Potrzebne wsparcie
W pomoc ukraińskim uchodźcom zaangażowało się wiele krajowych organizacji pozarządowych.
— Na stronie internetowej, w mediach i w telewizji sporadycznie informujemy o akcjach pomocy, które organizujemy. Część uchodźców pomyślnie integrowała do ogółu naszego społeczeństwa. Ludzie znaleźli pracę, uczą się języka litewskiego. Jednak nadal potrzebują różnego rodzaju wsparcia — zauważa w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Luka Liesauskaitė, rzeczniczka prasowa Litewskiego Czerwonego Krzyża.
90 uchodźców wojennych z Ukrainy przebywa w hotelu „U Bazylianów”. Hotel jest zamknięty dla turystów. Uchodźcami opiekuje się katolicka organizacja „Rycerze Kolumba”.
— Poszukujemy na różne sposoby pieniędzy, żeby opłacić ich pobyt tutaj. Ale środków stale brakuje. Prosimy o wsparcie finansowe. Za ofiarowane pieniądze kupujemy żywność, materiały higieniczne, lekarstwa — mówi Sigitas Daugnoras z katolickiej organizacji charytatywnej.
Czytaj więcej: Potrzebne kontakty i informacje dot. pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy
Chcą statusu uchodźcy
Zgodnie z danymi Departamentu Migracji najwięcej osób, które przekroczyły granicę Litwy i Białorusi, pochodzi z Iraku, Konga, Kamerunu, Syrii, Rosji, Iranu, Afganistanu. Litwa powinna przyjmować i rozpatrywać każdy wniosek o azyl. Zobowiązuje do tego przystąpienie do Konwencji Genewskiej Narodów Zjednoczonych dotyczącej statusu uchodźców. Migranci, którzy po nielegalnym przekroczeniu granicy, docierają na Litwę, po czasowym zakwaterowaniu w Centrum Rejestracji Cudzoziemców, wszczynają postępowania prawne. Część uchodźców, w zależności od okoliczności złożenia wniosku, otrzymuje azyl polityczny, inni muszą jak najszybciej wrócić do krajów pochodzenia. Każdy wniosek o azyl jest rozpatrywany indywidualnie przez specjalistów Departamentu Migracji.