Weganem zostać jest bardzo trudno i drogo — w związku z tym szacuje się, że w gronie osób mianujących siebie weganami, tych prawdziwych jest tylko 10 proc.
„Pobawiłam się i dość”
O tym, jak kiepsko zbilansowana dieta wegańska może negatywnie wpłynąć na zdrowie, opowiada nam 15-letnia Agnieszka, która przez rok próbowała odżywiać się zgodnie z wegańskimi zasadami.
— Weganką próbowałam zostać, gdy miałam 13 lat. Wiele moich koleżanek mówi, że są wegankami, jest to bardzo modne. Jedzenie kupowałam w specjalnym sklepie dla wegan. Wybierałam takie, które mi smakuje. Często, przebywając poza domem, nic nie jadłam, bo nie wszędzie można kupić wegańskie jedzenie. Już po miesiącu zaczęłam czuć się ciągle zmęczona, zaczęły wypadać mi włosy, paznokcie były jak papier, a cera była blada i sucha. Poszłam z mamą do lekarza, lekarka, gdy tylko popatrzyła na mnie, od razu powiedziała, że pewnie zechciałam „pobawić się w weganów”. Hemoglobina była niska. Wypisano mi leki, musiałam zacząć normalnie się odżywiać i… jeść mięso. Żeby wrócić do normalnego wyglądu i zdrowia potrzebowałam prawie roku. Może w przyszłości i zostanę weganką, ale już tylko po konsultacji ze specjalistą — mówi nam Agnieszka.
Skomplikowana klasyfikacja
Asta Budreckaitė, prezeska Litewskiego Stowarzyszenia Dietetyków w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedziała, że w ostatnich latach zainteresowanie dietami roślinnymi na Litwie gwałtownie wzrosło. Jest to związane nie tylko z aspektami zdrowotnymi, ale także z rosnącą świadomością ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. Jednak nie wszyscy rozumieją różnice między różnymi formami diet roślinnych. Czym one są i jak wpływają na zdrowie?
— Wegetarianie i weganie na ogół stosują dietę roślinną, ale ich wybory żywieniowe się różnią. Główną różnicą między tymi dwiema grupami jest spożycie produktów pochodzenia zwierzęcego. Wegetarianie zazwyczaj unikają mięsa, ryb i drobiu, ale mogą spożywać inne produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak nabiał, jaja czy miód. Wegetarianizm sam w sobie ma różne typy. Laktowegetarianie — spożywają produkty mleczne, ale unikają jajek. Owowegetarianie — jedzą jajka, ale unikają produktów mlecznych. Laktoowowegetarianie – spożywają zarówno produkty mleczne, jak i jajka. Pesketarianie — unikają mięsa, ale jedzą ryby — wymienia Asta Budreckaitė.
Jak mówi, weganie odrzucają wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym produkty mleczne, jaja, miód, a nawet niektóre dodatki pochodzenia zwierzęcego, które mogą być stosowane jako suplementy lub jako część kosmetyków. Weganizm często obejmuje styl życia, który obejmuje unikanie stosowania produktów pochodzenia zwierzęcego w innych obszarach, takich jak odzież lub kosmetyki.
Wpływ weganizmu na zdrowie
Weganizm może mieć wiele korzyści zdrowotnych, ale ważne jest, aby robić to odpowiedzialnie.
— Jakie są korzyści? Badania pokazują, że weganie często mają niższy wskaźnik masy ciała, poziom cholesterolu i ciśnienia krwi. Może to zmniejszyć ryzyko chorób serca, cukrzycy, a nawet niektórych rodzajów raka. Pokarmy roślinne są bogate w przeciwutleniacze, witaminy i minerały, a błonnik pomaga utrzymać zdrowie układu trawiennego. A jakie wady? Chociaż weganizm ma wiele zalet, dietetycy ostrzegają, że taka dieta może prowadzić do niedoborów niektórych składników odżywczych, jeśli nie jest odpowiednio zbilansowana. Weganie mogą mieć niedobory witaminy B12, D, wapnia, kwasów tłuszczowych omega-3 i żelaza. Niedobory te można zrekompensować stosując suplementy diety lub starannie dobierając produkty żywieniowe, ale wymaga to wiedzy i planowania — wymienia specjalistka.
Teoretycznie większość ludzi może zostać weganami, jeśli są przygotowani do właściwego zaplanowania swojej diety. Jednak dla niektórych osób z problemami zdrowotnymi, takimi jak alergie lub specyficzne potrzeby żywieniowe, dostosowanie diety roślinnej może być wyzwaniem. Przykładowo, w przypadku osób cierpiących na niedokrwistość z niedoboru żelaza, weganizm może wymagać bardziej intensywnej kontroli diety i suplementacji. Dlatego też przed przejściem na dietę wegańską zaleca się konsultację z dietetykiem lub zarejestrowanym dietetykiem oraz regularne kontrole stanu zdrowia.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Popularność na Litwie
— Weganizm staje się coraz bardziej popularny na Litwie, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Rośnie liczba wegańskich restauracji, coraz więcej wegańskich produktów pojawia się w supermarketach, a nawet organizowane są różne festiwale wegańskiej żywności. Chociaż nie ma dokładnych statystyk dotyczących liczby wegan na Litwie, trendy pokazują, że coraz więcej Litwinów wybiera dietę roślinną nie tylko ze względów zdrowotnych, ale także etycznych i środowiskowych. Wegetarianizm i weganizm to coś więcej niż tylko wybór diety; to holistyczny sposób życia, który wymaga wiedzy i przygotowania. Weganizm przynosi wiele korzyści zdrowotnych, ale do ich osiągnięcia niezbędna jest zbilansowana dieta. Ważne jest, aby skonsultować się z dietetykiem lub zarejestrowanym dietetykiem przed podjęciem decyzji o zmianie nawyków żywieniowych, aby upewnić się, że organizm otrzymuje wszystkie potrzebne składniki odżywcze — mówi Asta Budreckaitė.
Kosztowna przyjemność
Žilvinas Virbickas, kierownik sprzedaży sklepu internetowego z żywnością pochodzenia roślinnego Veggo w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” mówi, że większość osób tylko siebie nazywa weganami, nie dlatego, że chcą być weganami, ale dlatego, że jest to modne.
— To bardziej moda. 90 proc. wegan tylko nazywa siebie weganami, ale w rzeczywistości je niewegańskie jedzenie. A tylko 10 proc. to prawdziwi weganie — podkreśla Žilvinas Virbickas.
Jak mówi, jedzenie wegańskie jest zarówno dobre, jak i złe.
— Żywność wegańska musi być szczególnie zbilansowana, ponieważ organizm potrzebuje wszystkich mikroelementów i witamin do normalnego funkcjonowania. Właściwa dieta powinna zawierać zarówno białko, jak i żelazo, które możemy uzyskać z mięsa i ryb. Dlatego też, jeśli chcemy być zdrowi jako weganie, musimy bardzo starannie dobierać pożywienie. A jeśli jedzenie jest odpowiednio dobrane, to w porządku. Niestety, wybór odpowiedniej żywności dla wegan jest niezwykle trudny i bardzo, bardzo kosztowny, i nie każdy może sobie na to pozwolić — tłumaczy Virbickas.
Jak mówi, istnieje kilka powodów, dla których ludzie stają się weganami. Jednym z nich jest ratowanie planety. Wiele osób przechodzi na weganizm z powodu przekonań. Jeśli chodzi o samo zdrowie, bardzo niewiele osób z tego powodu przechodzi na weganizm. W większości przypadków ludzie nazywają siebie weganami z powodu trendu, mody.
Czytaj więcej: Wegetarianizm: to musi być świadomy wybór