Litwa obchodziła 107. rocznicę państwowości. Nausėda: „Państwo zaczyna się od idei, rośnie w głowach ludzi”

Marsz tysięcy młodych ludzi

Obchody rozpoczęły się rano na placu Katedralnym, gdzie zgromadziły się tysiące uczniów i młodzieży z Wilna i całej Litwy. Młodzi ludzie przemaszerowali na cmentarz na Rossie symboliczną „Litewską Drogą Państwową” —upamiętniając wydarzenia prowadzące do odzyskania niepodległości.

Mer Wilna Valdas Benkunskas w swoim przemówieniu podkreślił znaczenie pamięci historycznej i jedności narodowej.

„Po raz dziewiąty, 16 lutego, spotykamy się właśnie tutaj, aby przypomnieć, jak 107 lat temu (…) największe umysły i osobowości naszego kraju szły tymi ulicami Wilna. Szli nie wiedząc, co się stanie, ale szli wiedząc, czego chcą i do czego dążą (…), wolnej i silnej Litwy” — powiedział Benkunskas.

Uczestnicy marszu, niosąc flagi Litwy i swoich szkół, maszerowali przy brzmieniu różnych pieśni patriotycznych i bębnów. Uczniowie mówili, że przyszli na marsz, aby uczcić wolność Litwy i świętować „urodziny” kraju.

Uroczyste marsze młodzieży rozpoczęły się w 2016 r. i stały się tradycją w stolicy.

W Wilnie odbył się także marsz narodowców litewskich. Pochód, który rozpoczął się wieczorem przy pomniku Jonasa Basanavičiusa, ruszył w kierunku placu Łukiskiego. Uczestnicy nieśli flagi Litwy, flagi z Pogonią oraz pochodnie.

Uczestnik marszu z Olity Gintaras, podkreślił, że pamięć o niepodległości Litwy była w jego rodzinie przekazywana z pokolenia na pokolenie. „Dorastałem w rodzinie więźniów politycznych i podczas świąt śpiewaliśmy hymn narodowy, oczywiście po cichu, żeby sąsiedzi nie słyszeli” — wspominał.

Co ciekawe, w pochodzie narodowców wziął udział także Ghańczyk Prince. Pracuje jako kierowca autobusu na Litwie. Postanowił być częścią wydarzeń 16 lutego. „Przyszedłem, ponieważ chcę doświadczyć tego wydarzenia” — powiedział Prince.

Marsz został zorganizowany przez organizację młodzieżową Pro Patria. od 2018 r. odbywa się w Wilnie, podczas gdy wcześniej odbywał się w Kownie.

Vytautas Sinica, jeden z liderów marszu i poseł na Sejm RL z ramienia partii Zjednoczenie Narodowe, powiedział, że marsz ma również podtekst polityczny — ma nie tylko upamiętnić Dzień Przywrócenia Niepodległości Państwa, ale także zwrócić uwagę na problemy polityki migracyjnej i obrony narodowej. „Marsz ma również przesłanie polityczne, że musimy zachować litewskość Litwy. Masowa imigracja jest kontekstem, który każe nam przypomnieć, że to nie jest sprawa oczywista. Drugim akcentem jest obrona. Żyjemy w kontekście konferencji monachijskiej, (…) podejmowane są brzemienne w skutkach decyzje. Europa i Litwa będą musiały wybrać, jak zapewnić zachowanie swojej państwowości” — powiedział Sinica dla agencji BNS.

Na obchodach obecna była też grupa uczestników z transparentem z napisem „Intermarium”. Obok napisu widniały flagi wolnej Białorusi, Litwy, Ukrainy, Łotwy, Polski i Estonii. Intermarium, tłumaczone jako Międzymorze, to idea silnego związku państw „od morza do morza” — czyli od Bałtyku do Morza Czarnego. Transparent miał dwa napisy, po litewsku i białorusku (łacinką). Treść tożsama: „Intermarium — bezpieczeństwo i siła naszych narodów”.

Życzenia z zagranicy

Litwa doczekała się życzeń także z zagranicy. Życzenia złożył m.in. papież Franciszek. Według kancelarii prezydenta RL, w swoich życzeniach prezydent USA Donald Trump docenił wysiłki Litwy, aby przeznaczyć 4 proc. produktu krajowego brutto na obronność, podczas gdy prezydent Francji Emanuel Macron z zadowoleniem przyjął „doskonałe i żywe stosunki dwustronne” oraz sukces litewskiego sezonu we Francji, a także podkreślił zaangażowanie Francji w bezpieczeństwo regionu bałtyckiego.

Prezydent Łotwy Edgars Rinkevičs życzył Litwie „słonecznego żywota” —podczas gdy prezydent Estonii Alar Karis podkreślił, że współpraca między Litwą a Estonią jest bliższa niż kiedykolwiek w dziedzinie obronności, energetyki, gospodarki i innych.

Wystąpienia polityków

Podczas oficjalnych uroczystości — z podniesieniem flag wszystkich krajów bałtyckich, czyli Litwy, Łotwy i Estonii — prezydent Litwy Gitanas Nausėda mówił o wyzwaniach geopolitycznych oraz konieczności wzmacniania państwowości. „Surowe warunki się pogłębiają. Nie mogąc przez chwilę odetchnąć, państwo litewskie umacnia się jak diament. Wspierając jedność, coraz więcej inwestujemy w nasze bezpieczeństwo. Nadal obserwujemy, walczymy i wygrywamy” — mówił Nausėda podczas ceremonii.

Odniósł się do zakończonego niedawno odłączania się Litwy i krajów bałtyckich od BRELL, posowieckiej sieci energetycznej z Rosją. „Zaledwie kilka dni temu świętowaliśmy naszą niezależność energetyczną. Wraz z Łotwą i Estonią na stałe odłączyliśmy się od systemu elektroenergetycznego kontrolowanego z Moskwy. Dziś wszystkie drogi są dla nas otwarte. Idźmy więc dalej naprzód z odwagą. Przekażmy miłość do ojczyzny naszym dzieciom i wnukom. Żyjmy i pracujmy dla dobra Litwy” — podkreślał prezydent. „Państwo zaczyna się od idei. Rodzi się i rośnie w głowach ludzi. Pozostaje tam, przekazywana z pokolenia na pokolenie” — na koniec zaznaczył lider państwa.

Głos zabrał także przewodniczący Rady Najwyższej-Sejmu Restytucyjnego Litwy prof. Vytautas Landsbergis, który podkreślał, że kraj to większa korzyść niż z pojedynczej posiadłości. „Uświadommy sobie, że naszą twierdzą, naszym zamkiem, w którym zbieramy się lub nie, bronimy się i wygrywamy lub nie, są nasze relacje, nasze braterstwo i nasze wzajemne wsparcie. Miłość do kraju jest większa niż korzyści z pojedynczej farmy czy posiadłości. Z tej miłości pochodzi i pasuje słowo »siła” — nie pięści, ale serca” — powiedział Landsbergis.\

Znaczenie 16 lutego

Święto 16 lutego upamiętnia wydarzenia z 1918 r., kiedy Rada Litwy (Taryba) proklamowała w Wilnie przywrócenie niepodległego państwa litewskiego, opartego na zasadach demokratycznych. Jednym z sygnatariuszy aktu był Stanisław Narutowicz, brat pierwszego prezydenta Polski, Gabriela Narutowicza.

Litwa odzyskała realną suwerenność kilka miesięcy później, gdy wraz z końcem I wojny światowej udało się sformować rząd oraz utworzyć instytucje państwowe.

Niepodległość Litwy została przerwana w czerwcu 1940 r., kiedy kraj został zajęty przez Związek Sowiecki. Litwa przyjęła ultimatum sowietów i stała się częścią Związku Sowieckiego.

Litwini w Polsce

Obchody Dnia Odrodzenia Państwa Litewskiego świętowali również Litwini w Polsce, zwłaszcza w Puńsku, Sejnach i Suwałkach. Zgromadzeni przed Domem Kultury Litewskiej w Puńsku odśpiewali hymn narodowy i złożyli kwiaty przy Pomniku Odzyskania Niepodległości.

Czytaj więcej: Ogniska pamięci 16 lutego w Wilnie [GALERIA]