— Absolutna większość mieszkańców, bo aż 80 proc., przeznacza część swoich dochodów na oszczędności. Najczęściej na oszczędności przeznaczają 5-10 proc. dochodów swojej rodziny i częściej dotyczy to respondentów, którzy mają dobry lub średni poziom wiedzy finansowej. Jednak 17 proc. respondentów stwierdziło, że odkłada 10-20 proc. dochodu rodziny, a 20 proc. stwierdziło, że odkłada mniej niż 5 proc. dochodu rodziny. Pozostałe 20 proc. respondentów stwierdziło, że nie oszczędza, a najczęstszym powodem jest brak środków na oszczędzanie. Większość mieszkańców Litwy oszczędza, ale wciąż za mało i częściej wybierają nieefektywne sposoby oszczędzania — powiedziała w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Erika Stasaitytė, kierowniczka ds. projektów marketingowych GF bankas.
Poduszka finansowa, zakupy i wakacje
Badanie wykazało, że mieszkańcy Litwy najczęściej oszczędzają na tzw. poduszkę finansową (61 proc. respondentów), a także na większe zakupy (50 proc.) oraz podróże i wakacje (43 proc.). 26 proc. respondentów stwierdziło, że oszczędza na emeryturę, a 20 proc. na potrzeby swoich dzieci (edukacja, rozpoczęcie samodzielnego życia). Poduszka finansowa to zaoszczędzone pieniądze, które powinny wystarczyć na pokrycie podstawowych wydatków przez określony czas, na przykład w przypadku utraty pracy. Ogólnie zaleca się posiadanie oszczędności, których wystarczyłoby przynajmniej na 3-6 miesięcy.
W badaniu około jedna trzecia respondentów wskazała, że ma wystarczająco dużo pieniędzy, aby pokryć ponad 6 miesięcy wydatków. Częściej dotyczy to osób w wieku 56 lat i starszych, osób z najwyższym poziomem wykształcenia oraz osób o wyższych dochodach w dużych miastach. Jedna czwarta respondentów miałaby oszczędności wystarczające na pokrycie 3-4 miesięcy wydatków.
Pieniądze muszą „pracować”
— Mieszkańcy Litwy nadal często wybierają nieefektywne sposoby oszczędzania. Respondenci, którzy oszczędzają, powiedzieli w ankiecie, że najczęściej trzymają swoje oszczędności na podstawowym rachunku bieżącym (59 proc.). Często trzymana jest również gotówka w domu (39 proc.). Należy jednak podkreślić, że ważne jest nie tylko posiadanie oszczędności, ale także ich odpowiednie „zatrudnienie”, aby pieniądze nie traciły na wartości z powodu inflacji. Kryteria pomocy finansowej to zazwyczaj maksymalna płynność i minimalne ryzyko. Oznacza to, że pieniądze muszą być bezpieczne i łatwe do wypłacenia, ale zaoszczędzone pieniądze nie powinny leżeć za darmo na rachunkach bieżących lub w skarpetach. Pieniądze mogą zarabiać na odsetkach, jeśli wybierze się odpowiednie produkty finansowe, takie jak lokaty terminowe, z których korzysta 35 proc. respondentów badania — zaznaczyła Erika Stasaitytė.
Ekspertka radzi, że budując poduszkę finansową, warto również pamiętać o koncie oszczędnościowym. Badanie wykazało, że młodsze osoby częściej wybierają konto oszczędnościowe, motywowane płynnością konta oszczędnościowego i swobodą dysponowania swoimi pieniędzmi w razie potrzeby. Konto oszczędnościowe wypłaca mniejsze odsetki niż lokata terminowa, ale są one wypłacane co miesiąc i można je wypłacić bez utraty odsetek. Jak mówi, aby zbudować płynną poduszkę finansową na 3-6 miesięcy niezbędnych wydatków na nieoczekiwane wydarzenia życiowe, należy wyrobić w sobie nawyk oszczędzania.
— Pieniądze należy odkładać regularnie każdego miesiąca. Chociaż zwykle zaleca się oszczędzanie 20 proc. dochodu, możliwe jest oszczędzanie mniejszej kwoty, ale regularnie. Na przykład lepiej zacząć od 10 proc. lub tyle, ile jesteś w stanie odkładać regularnie co miesiąc, nie przeceniając swoich możliwości— radzi przedstawicielka banku.
Czytaj więcej: Oszczędzanie na emeryturę w tle wojny na Ukrainie