Decyzja zatwierdzona przez rząd
Z inicjatywy Ministerstwa Ochrony Kraju (KAM) od lipca br. w ambasadzie Litwy w Polsce powstanie stanowisko doradcy ds. obrony.
Nowy etat ma służyć zacieśnieniu współpracy Litwy i Polski w zakresie bezpieczeństwa oraz reagowania na regionalne wyzwania obronne. Jak podaje KAM, roczny koszt utrzymania doradcy wyniesie około 197 tys. euro. Środki na ten cel zostaną wygospodarowane z budżetu Ministerstwa Ochrony Kraju.
Podział zadań i kompetencji
Dotychczas w ambasadzie Litwy w Warszawie funkcjonuje attaché ds. obrony Vilmas Šatas oraz jego zastępca Darius Kalėda. Obydwaj są akredytowani nie tylko w Polsce, ale także w Czechach, Chorwacji, Słowacji i na Węgrzech.
Zgodnie z planem, nowo utworzona funkcja doradcy ds. obrony będzie skupiona przede wszystkim na współpracy z polskim Ministerstwem Obrony Narodowej. Z kolei attaché i jego zastępca kontynuować będą zadania związane z kontaktami z dowództwem Wojska Polskiego i służbami wywiadu wojskowego.
„Można oczekiwać, że po utworzeniu nowego stanowiska doradcy ds. obrony, litewski attaché ds. obrony będzie miał więcej możliwości poświęcenia uwagi innym krajom swojej akredytacji” — twierdzi ministerstwo.
Kontekst unijnego przewodnictwa
Kolejnym argumentem za powołaniem doradcy jest przygotowanie Litwy do przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, które przypadnie na pierwszą połowę 2027 r. Zgodnie z planem, Litwa opracuje wspólny program przewodnictwa wraz z Irlandią i Grecją. Przed Litwą przewodzić będzie Irlandia, a po niej Grecja.
„Planuje się, że podczas przewodnictwa szczególną uwagę poświęci się kwestiom obronności i mobilności wojskowej w regionie, a w Warszawie odbędą się wydarzenia związane z przewodnictwem Litwy poświęcone najaktualniejszym tematom z zakresu bezpieczeństwa i obronności” — zaznacza Ministerstwo Ochrony Kraju.
Według resortu, tworzenie nowej funkcji w Warszawie wpisuje się w strategiczne cele Litwy w zakresie bezpieczeństwa europejskiego i budowy trwałych relacji z partnerami regionalnymi.
Wspólne cele Litwy i Polski
Jak podkreśla ministerstwo, stanowisko doradcy wpisuje się także w kontekst coraz bliższej współpracy wojskowej Litwy i Polski. Oba kraje zapowiedziały znaczne zwiększenie wydatków obronnych, a także aktywne zaangażowanie w działania NATO.
Litwa uczestniczy w szkoleniach ukraińskich żołnierzy odbywających się w Polsce, a sztab Międzynarodowego Korpusu Północno-Wschodniego NATO w Szczecinie stanie się nadrzędną jednostką dowodzenia dla tworzonej litewskiej Pierwszej Dywizji Wojskowej.
Litwa wzmacnia obecność dyplomatyczno-wojskową
Powołanie doradcy ds. obrony to element szerszej strategii Litwy mającej na celu zwiększenie wpływu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. W ocenie KAM, rozwój struktur dyplomatyczno-wojskowych w Polsce nie tylko ułatwi bieżącą współpracę, ale także umożliwi skuteczniejsze reprezentowanie interesów Litwy na forach międzynarodowych.
Obecnie przewodnictwo w UE sprawuje Dania, która zastąpiła od lipca br. Polskę. Litwa stanie na czele Wspólnoty po raz drugi w historii — poprzednio funkcję tę pełniła w 2013 r. Wtedy też z tej okazji litewskie MSZ wydało monografię na temat historii Litwy w kilku językach, która służy dyplomatom do dzisiaj.
Czytaj więcej: Uroczysty koncert w DKP w Wilnie z okazji zakończenia polskiej prezydencji w Radzie UE [GALERIA]