Dzień Kobiet to przejaw równych praw, czy jednak dyskryminacji? — pytamy dr. Anię Plomien z Gender Institute, londyńskiej Shool of Economic and Political Science.
— Wszystko zależy od intencji tego święta. Jeżeli w tym dniu wręczamy kwiaty kobietom jako wyraz szacunku i uznania, a przede wszystkim wyrozumienia wobec ich praw kobiet i ich równouprawnienia, to jest w porządku. Natomiast, jeśli ten dzień traktujemy tylko jako okazję, ale też jako obowiązek pozdrowienia kobiet, no to na pewno mamy do czynienia z pewną dyskryminacją — mówi w rozmowie z „Kurierem” dr. Ania Plomien.
Dodaje jednak, że każdy dzień w roku powinien być okazją do wręczenia kwiatów czy wyrazu uwagi wobec kobiet i ich potrzeb i praw.
Dzień Kobiet na Litwie w zasadzie jest dosyć młodym świętem. Paradoksalnie, że choć święto to przyszło do nas ze Wschodu (ustanowione przez sowieckie władze okupacyjne), tak naprawdę jest świętem o genezie zachodniej. W 1910 roku ustanowiła go obradująca w Kopenhadze Międzynarodówka Socjalistyczna. Dzień ten służyć miał idei równouprawnienia kobiet, walkę rozpoczęły ruchy pracujących kobiet w Ameryce Północnej. Właśnie tam, 28 lutego 1909 r., pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet zapoczątkowane zostały przez Socjalistyczną Partię Ameryki. W przededniu wybuchu I wojny światowej ruchy kobiece w Europie, obok walki o swoje prawa, zaczęły też walkę o pokój. W 1914 roku, pod koniec lutego, podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się demonstracje antywojenne. Tego dnia, co według kalendarza gregoriańskiego było 8 marca, święto obchodzono po raz pierwszy w Rosji. Po rewolucji październikowej, a za namową feministki Aleksandry Kołłontaj, Lenin ustanowił 8 marca jako Dzień Kobiet. Jednak aż do 1965 roku był to zwykły dzień pracy. Dopiero 8 maja 1965 roku dekretem Prezydium ZSRR Międzynarodowy Dzień Kobiet ustanowiono dniem wolnym od pracy.
— Było to nowe święto, które przyjęło się również u nas. Z latami 8 marca zmarginesował Dzień Matki, który przed wojną był zawsze obchodzony na Wileńszczyźnie. W tym dniu dzieci własnoręcznie przygotowywały prezenty dla swoich matek — wspomina wilnianka Janina Gieczewska, prezes Polskiej Sekcji Wileńskiej Wspólnoty Więźniów Politycznych i Zesłańców. Jak zauważa, Dzień Kobiet jest świętem bardziej uniwersalnym, bo w tym dniu kwiatami i prezentami mogą być obdarowywane nie tylko matki, ale też żony, siostry, przyjaciółki, ukochane.
— Tradycją było, że w tym dniu uczniowie wręczały kwiaty i składały życzenia swoim nauczycielkom — wspomina nasza rozmówczyni. Sama nie przypomina jakiegoś szczególnego prezentu, czy też bukietu kwiatów, jakie otrzymywała w tym dniu od ukochanej osoby, bo jak mówi, stale była obdarowywana kwiatami od ukochanego mężczyzny.
— Tak chyba powinno być w przypadku wszystkich kobiet, a nie tylko w dniu 8 marca — mówi Janina Gieczewska.
Po odzyskaniu niepodległości Dzień Kobiet na Litwie często traktowano, jako posowiecki relikt, dlatego na oficjalnym poziomie starano się zapomnieć o tym święcie. Mimo to, tradycja wręczenia tulipana i skromnego upominku w społeczeństwie przetrwała. Dziś natomiast przeżywa swój renesans. Aczkolwiek ma już charakter bardziej konsumpcyjny, bo mężczyźni kupują kwiaty swoim kobietom często przy okazji zakupów w supermarkecie, które w okresie świąt wyglądają niczym holenderskie pola tulipanów.
Janina Gieczewska zauważa, że jednak najważniejszymi w tym dniu są uczucia, jakie kierujemy do ukochanej osoby, a „po drodze” kupiony kwiatek i wręczony okazjonalnie i często mechanicznie, tych uczuć bynajmniej nie oddaje.
— Ale kobiety przynajmniej mają swoje święto. Bo mężczyźni nawet i tego nie mają — żartuje nasza rozmówczyni.
Dzień Kobiet jest dziś oficjalnym świętem w wielu krajach na świecie, m. in. w Albanii, Azerbejdżanie, na Białorusi, w Brazylii, Chinach, Polsce, Rumunii, Rosji, na Ukrainie i we Włoszech.
Również w Armenii, gdzie po upadku Związku Radzieckiego zamiast „sowieckiego” Dnia Kobiet 7 kwietnia zaczęto obchodzić święto Piękna i Macierzyństwa. Nowe święto stało się popularne, ale ludzie świętowali 8 marca. W końcu znaleziono kompromis i ustanowiono Miesiąc Kobiet, który trwa od 8 marca do 7 kwietnia.
W Polsce Dzień Kobiet był popularnym świętem w okresie PRL-u. Potem nieco zapomniano o nim, ale ostatnio wraca tradycja w tym dniu wręczenia kwiatów swoim ukochanym kobietom. Na większą skalę świętują środowiska feministyczne, które 8 marca organizują tzw. manify, czyli demonstracje połączone z happeningiem na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn.