18 maja setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II, pomimo pandemii świętowano w wielu zakątkach świata. Wiele wydarzeń, także tych zorganizowanych przez lokalne, polskie społeczności, odbyło się również na Litwie.
Rok 2020 obchodzony jest zarówno w Polsce, jak i na Litwie jako rok Jana Pawła II. W obu krajach nie mogło w związku z tym zabraknąć wydarzeń o charakterze państwowym. Szczególnym sposobem upamiętnienia ważnej dla Polaków i Litwinów rocznicy był list napisany wspólnie przez prezydentów obu krajów.
„My, Polacy i Litwini, przywiązujemy do postaci św. Jana Pawła II ogromne znaczenie. Jest dla nas symbolem, świadkiem historii, ale także uznajemy w nim współtwórcę wolności naszego regionu. Jego pierwsza podróż apostolska do Polski, wraz z dźwięcznymi słowami »Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze tej ziemi«, miała wpływ nie tylko na Polskę, ale i na litewskie dążenie do wolności. Rozpoczęła proces, który doprowadził do upadku komunizmu i odzyskania niepodległości” – pisali Andrzej Duda i Gitanas Nausėda.
W dniach poprzedzających rocznicę wiele uwagi postaci św. Jana Pawła II poświęcają także media, nie tylko polskie, ale również litewskie, w tym nadawca publiczny LRT. Prezentowane są filmy dokumentalne o papieżu, przygotowywane są specjalne audycje telewizyjne i radiowe. Nowe propozycje przygotowano także dla wilnian. Od poniedziałku, 18 maja, w Muzeum Dziedzictwa Sakralnego działa ekspozycja poświęcona Janowi Pawłowi II. Natomiast w dzwonnicy katedry wileńskiej można obejrzeć dary, które przekazał Ojciec Święty Kościołowi Litewskiemu i Litwie oraz ornat, w którym papież odprawiał msze świętą w Wilnie, w parku na Zakrecie.
Pomimo ograniczeń wynikających z pandemii ze świętowania rocznicy nie zrezygnowali mieszkający na Litwie Polacy. Nie zabrakło wydarzeń o charakterze lokalnym, które, chociaż nie mają masowego wymiaru, są ważnym symbolem pamięci o dziedzictwie Jana Pawła II w różnych częściach Wileńszczyzny.
Już od 15 maja w Solecznikach, przy Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego, można oglądać wystawę „Wyszyńskiego i Wojtyły gramatyka życia”. Wystawa została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego z okazji przypadającego w październiku 2018 r. 70. jubileuszu objęcia przez Stefana Wyszyńskiego tronu prymasowskiego i 40. rocznicy wyboru Karola Wojtyły na papieża. Na Wileńszczyźnie prezentowana jest dzięki Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego.
Obchody rocznicy zorganizował również Oddział Miejski ZPL. Pomimo niesprzyjających warunków – nie tylko pandemii, ale również ulewnego deszczu i wiatru, reprezentanci wileńskiego oddziału wraz z przedstawicielami polskiej placówki dyplomatycznej udali się w przeddzień urodzin papieża na pielgrzymkę rowerową z Wilna do Kowalczuk.
– Pontyfikat Jana Pawła II głęboko zapisał się w dziejach Kościoła. Jednym z jego charakterystycznych rysów była wielka liczba pielgrzymek, jakie odbył Jan Paweł II, odwiedzając wierzących na całym świecie. Właśnie dlatego postanowiliśmy zorganizować rowerową pielgrzymkę, by uczcić ważną dla nas rocznicę – mówi dla „Kuriera Wileńskiego” Marek Kubiak, prezes Oddziału Miejskiego ZPL.
Ze względu na nadal obowiązującą kwarantannę, organizatorzy postanowili, że ograniczą liczbę uczestników pielgrzymki.
– Nie chcemy organizować imprezy masowej, w jakikolwiek sposób powodować zagrożenia, dlatego w drogę wyruszyła bardzo niewielka grupa osób, która symbolicznie uczciła papieża w imieniu całego oddziału miejskiego – wyjaśnia Kubiak.
Grupa rowerzystów, w skład której weszli również konsul RP na Litwie, Marcin Zieniewicz i kierownik Instytutu Polskiego w Wilnie, Paweł Krupka, wyruszyła po Mszy św. z placu Jana Pawła II. Przed drogą uczestników wyjazdu pobłogosławił proboszcz parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła, ks. prałat Wojciech Górlicki.
Celem pielgrzymów były oddalone o 30 km od Wilna Kowalczuki, miejsce, gdzie już w 2007 r. stanął pierwszy na Litwie pomnik Jana Pawła II. Przy pomniku pielgrzymi złożyli kwiaty i pomodlili się wspólnie z proboszczem, ks. Janem Czerniawskim.
Rocznicę uczcił także Oddział Trocki ZPL. Po Mszy św. w Bazylice pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Trokach przedstawiciele związku, wspólnie z Pałacem Kultury w Trokach, złożyli kwiaty przy pomniku papieża, zapalili znicze. Nie zabrakło również programu artystycznego.
– Mamy dobre warunki do świętowania, bo nasza bazylika może nawet w warunkach kwarantanny pomieścić bardzo wiele osób. Podobnie jednak jak inni organizatorzy wydarzeń związanych z rocznicą, nie ogłaszaliśmy szeroko naszych planów, zaprosiliśmy bezpośrednio ok. 30 osób z poszczególnych kół. Wszystko ze względu na bezpieczeństwo. Dla mnie osobiście ważne jest, że mamy możliwość choćby w taki sposób upamiętnić człowieka, który dał nam tak wiele i którego śmierć głęboko przeżywaliśmy – komentuje dla „Kuriera Wileńskiego” Renata Krasowska, wiceprezes trockiego oddziału ZPL.
Pamięć świętego uczciła również Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin wspólną modlitwą. Msza św., która odbyła się w poniedziałek 18 maja o godz. 15.00 w kościele pw. Św. Piotra i Pawła w Wilnie, również – z przyczyn oczywistych – nie mogła zgromadzić tłumów. Organizatorzy zachęcali jednak do łączenia się uczestnikami zgromadzonymi w kościele za pośrednictwem internetu.
Fot. Marian Paluszkiewicz