Pierwsza dostawa szczepionki na koronawirusa amerykańskiej firmy Johnson & Johnson dotarła we wtorek na Litwę. W najbliższym czasie samorządy rozpoczną szczepienia tą szczepionką. Litwa zamówiła łącznie 700 tys. dawek. Nazwa komercyjna szczepionki — Janssen. Pierwsza transza dorzuciła do walki Litwy z pandemią 4 800 sztuk jednodawkowej szczepionki.
Litwa otrzymała szczepionkę tego samego dnia, w którym służby zdrowia USA wezwali do tymczasowego zawieszenia szczepionki, dopóki nie zostanie zbadany związek między rzadkimi przypadkami powstawania skrzepów a szczepieniem tym preparatem.
Czytaj więcej: Związek między szczepionką AstraZeneca i zakrzepami
Janssen, bo taką nazwę nosi produkt firmy Johnson & Johnson, wyróżnia się tym, że do zbudowania odporności wystarczy jedna dawka. Szczepionka należy do grupy szczepionek wykorzystujących wektory wirusowe. Jest to osłabiony adenowirus, który przenosi gen białka szczytowego SARS-CoV-2.
Kluczem — modyfikowane białko szczytowe
Ludzki układ odpornościowy rozpoznaje białko szczytowe jako ciało obce i zaczyna wytwarzać przeciwciała i aktywować limfocyty T (białe krwinki), które walczą z patogenem. Adenowirus zawarty w szczepionce nie może się rozmnażać i wywoływać choroby.
Jeśli koronawirus dostanie się do organizmu po szczepieniu, układ odpornościowy go rozpoznaje, aktywuje mechanizmy obronne i niszczy. Zapobiega to chorobie układu oddechowego, COVID-19.
Ta technologia opracowywania szczepionek jest używana od dziesięcioleci. Na jego podstawie opracowywane są szczepionki przeciwko wirusowi Ebola i innym chorobom.
Czytaj więcej: Mutacja N501Y w białku szczytowym, ergo wirus-mutant – czym różni się od zwykłego koronawirusa?
W badaniu klinicznym szczepionki Janssen wzięło udział ponad 44 000 osób z USA, Południowej Republiki Afryki i Ameryki Łacińskiej. Połowa z nich otrzymała szczepionkę, a druga połowa otrzymała placebo.
Badanie wykazało, że po dwóch tygodniach u osób, które otrzymały szczepionkę, wystąpiło o 67 proc. spadła liczba objawowego przechodzenia COVID-19 (116 z 19 630 badanych miało objawy) w porównaniu z placebo (348 z 19 691 miało COVID-19). Oznacza to, że szczepionka jest skuteczna w 67 proc.
Tylko powyżej 18 r.ż.
Zgodnie z instrukcją producenta, Janssen będzie podawany osobom powyżej 18. roku życia. Dalsze badania szczepionki pokażą, czy szczepionka może być skuteczna u dzieci i młodzieży.
Janssen można podawać osobom z osłabionym lub naruszonym układem odpornościowym, ale nie należy go podawać osobom uczulonym na składniki szczepionki wymienione w ulotce dołączonej do opakowania.
Chociaż w badaniach nie uzyskano danych dotyczących niekorzystnego wpływu szczepionki Janssen na ciążę i laktację, nadal brakuje informacji na temat tych grup i oczekuje się dalszych danych. Dlatego decyzja o szczepieniu kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podjęta po konsultacji z lekarzem, biorąc pod uwagę stosunek korzyści i ryzyka.
Procedura szczepienia ta sama
Podobnie jak w przypadku innych szczepionek na koronawirusa, Janssen należy podawać domięśniowo w ramię, pod ścisłym nadzorem lekarza na wypadek nagłej reakcji alergicznej. W rezultacie mieszkańcy proszeni są o odczekanie 15 minut w poczekalni po szczepieniu i w przypadku braku objawów, udanie się do domów.
Niepożądane reakcje na Janssen w badaniach klinicznych nie różnią się znacząco od innych szczepionek na koronawirusa. Działania niepożądane były zwykle łagodne do umiarkowanych, a stan zdrowia ludzi poprawiał się w ciągu kilku dni po szczepieniu.
Większość ludzi odczuwała ból w miejscu wstrzyknięcia, rzadziej ból głowy i mięśni, zmęczenie i nudności. Te działania niepożądane wystąpiły u więcej niż jednej na 10 osób uczestniczących w badaniu.
Kaszel, ból stawów, gorączka, dreszcze, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia występowały rzadziej u mniej niż 1 na 10 osób. Kichanie, drżenie, ból gardła, wysypka, pocenie się, osłabienie mięśni, ból ramion i nóg, ból pleców, osłabienie i ogólne złe samopoczucie wystąpiły u mniej niż 1 na 100 osób.
Rzadkie działania niepożądane, które występują u mniej niż 1 na 1000 osób, to reakcja alergiczna i swędząca wysypka.
Na Litwie są cztery szczepionki
Ministerstwo Ochrony Zdrowia przypomina, że na Litwie zarejestrowane są cztery szczepionki na koronawirusa: Comirnaty (wyprodukowane przez BioNTech i Pfizer), Vaxzevria (AstraZeneca), Moderna i Janssen (Janssen Pharmaceutica NV należąca do Johnson & Johnson).
Procedury szczepień zatwierdzone zarządzeniem ministra zdrowia pozwalają mieszkańcom na wybór szczepionki, którą chcą się szczepić. Jeżeli w placówce szczepień nie ma szczepionki pożądanej przez mieszkańca w tym czasie, pacjent zostanie wezwany później, gdy już będzie dostępna.
Na podst.: BNS, SAM