Matura z języka polskiego stanie się egzaminem państwowym. Odpowiednią decyzję podpisała minister oświaty, nauki i sportu RL Jurgita Šiugždinienė. Do tej pory władze Litwy jedynie obiecywały uwzględnić postulat Polaków. Podpisane obecnie rozporządzenie jest pierwszą deklaracją pisemną. Termin wprowadzenia państwowego egzaminu z języka ojczystego będzie uzgodniony z polską społecznością oświatową na Litwie.
„Podstawowa i dobra wiadomość, którą dzisiaj usłyszeliśmy, to fakt, że minister oświaty RL podpisała rozporządzenie, zgodnie z którym polski będzie językiem, z którego matura będzie obowiązkowa. Decyzja zapadła. Matura z języka polskiego będzie maturą obowiązkową. Jest to kwestia przesądzona. Jest to bardzo ważne, bo do tej pory pisemnej deklaracji, potwierdzonej konkretną decyzją, cały czas brakowało” – powiedział w piątek wiceminister spraw zagranicznych RP Szymon Szynkowski vel Sęk dla dziennikarzy po konsultacjach resortów edukacji Polski i Litwy, które odbyły się w Wilnie.
Nieuzgodniony zostaje na razie termin wprowadzenia państwowego egzaminu z języka polskiego. Ta kwestia ma być omówiona z polskim środowiskiem oświatowym na Litwie. „Pozostają pytania co do terminów wprowadzenia obowiązkowej matury. Naszym postulatem jest, aby matura była wprowadzona jak najszybciej, jak jest to możliwe w ramach litewskiego systemu prawnego. Długo dyskutowaliśmy, kiedy rzeczywiście byłoby to możliwe. Poczyniliśmy pewne ustalenia, które w tej chwili chcemy, abyśmy zarówno my, dlatego dzisiaj spotykam się z szeregiem środowisk polskich, ale też, aby strona litewska przekonsultowała ze środowiskiem Polaków mieszkających na Litwie, czy te rozwiązania dla nich są satysfakcjunące. Mówiąc uczciwie, czy one są satysfakcjunące zarówno w tym sensie, że ten termin nie jest zbyt odległy, albo nie jest zbyt wczesny, niepozwalający przygotować się uczniom. Bo ta kwestia była też przedyskutowana“ – zaznaczył Szymon Szynkowski vel Sęk.
W 1998 r. egzamin maturalny z języka polskiego został na Litwie zdegradowany do statusu nieobowiązkowego egzaminu szkolnego, co wpłynęło na pogorszenie poziomu nauczania języka ojczystego w szkołach polskich w tym kraju. Od ponad 20 lat Polacy na Litwie domagają się przywrócenia matury z polskiego jako egzaminu obowiązkowego.
Czytaj więcej: Matura z polskiego — z odniesieniem do twórczości Norwida
„Jesteśmy po długiej intensywnej rozmowie. My przedstawiliśmy nasze postulaty związane z tym, aby powrócić do obligatoryjnej dla uczniów szkół polskich matury z języka polskiego. Nie ukrywam, że wraz z wiceministrem spraw zagranicznych RP, Szymonem Szynkowskim vel Sękiem, jesteśmy zadowoleni z końcowych rezultatów. Umówiliśmy się ze stroną litewską, że najpierw tę kwestię przez nas wynegocjowaną będą przedyskutowywać z najbardziej zainteresowanymi, czyli ze środowiskami oświatowymi Polaków na Litwie. Jesteśmy zadowoleni z konkluzji tych rozmów” – mówił wiceminister edukacji narodowej RP Tomasz Rzymkowski.
Obecnie maturzyści polskich szkół na Litwie mogą zdawać tylko szkolny egzamin z języka polskiego (poziom podstawowy). Podczas rekrutacji na uczelnie wyższe punktacja z egzaminu państwowego jest dwukrotnie wyższa niż szkolnego. Egzamin szkolny z języka polskiego nie był brany pod uwagę przy wstępowaniu na litewskie uczelnie.
Litewskie Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu poinformowało, że podpisana przez minister Šiugždinienė decyzja przywraca obowiązkowy egzamin z języka ojczystego również w innych szkołach mniejszości narodowych, a zapis o tym egzaminie zawarty jest w wytycznych dotyczących aktualizacji programów ogólnych.
„Kwestię państwowego egzaminu z języka ojczystego nieraz podnosili przedstawiciele mniejszości narodowych; takie zobowiązanie zostało również zawarte w dwustronnym planie działań ministrów Litwy i Polski w sprawie oświaty. Obecnie, gdy Litwa odnawia programy nauczania, przygotowano i ogłoszono publicznie do rozważań także projekty programu ogólnego nauczania w języku polskim. Odnowione programy kształcenia ogólnego w językach mniejszości narodowych będą punktem zaczepienia dla uczniów przygotowujących się do państwowego egzaminu z języka ojczystego” — powiedziała cytowana w komunikacie minister oświaty, nauki i sportu Jurgita Šiugždinienė.
Czytaj więcej: O języku bez patosu