Wiosną w codziennej diecie warto uwzględniać więcej warzyw i owoców. Nie każdy może jednak samodzielnie uprawiać swój kawałek ziemi i cieszyć się własnymi zbiorami. Większość z nas musi się zaopatrywać w nowalijki w inny sposób. Czy w supermarkecie można kupić zdrowe warzywa i owoce?
| Fot. ADOBE STOCK
Cenimy sobie rzetelnych i solidnych producentów oraz dostawców świeżych owoców i warzyw, a także przywiązujemy dużą wagę do ich wyboru. Współpracujemy wyłącznie z partnerami, którzy nie tylko bez zastrzeżeń przestrzegają ustalonych przez nas wysokich standardów jakości, lecz nawet są z tego zadowoleni – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Lina Skersytė, rzecznik prasowy Lidl Lietuva.
Walka z pestycydem
Wszyscy rolnicy zaopatrujący Lidl Lietuva w warzywa i owoce muszą posiadać międzynarodowy certyfikat Global G.A.P. Świadczy on o tym, że gospodarstwo jest prowadzone w sposób zrównoważony, chroni zasoby naturalne, zapewnia bezpieczeństwo nie tylko pracownikom, lecz także produktom. Od niedawna w Lidl Lietuva wprowadzono także dodatkowy wymóg: dostawcy muszą posiadać także certyfikat GRASP, który świadczy o społecznej odpowiedzialności dostawcy wobec pracowników.
– Naszym priorytetem jest ograniczenie pozostałości pestycydów w świeżych owocach i warzywach w ofercie Lidla. Wspólnie z naszymi partnerami biznesowymi dążymy też do tego, żeby zupełnie wykluczyć pestycydy z produkcji owoców i warzyw. Nasze wymagania w tym względzie są nawet bardziej rygorystyczne niż zalecenia ustawowe. W ten sposób aktywnie przyczyniamy się do ograniczenia stosowania pestycydów i wdrażania standardów branżowych – zapewnia Lina Skersytė.
Świeże owoce i warzywa są regularnie poddawane badaniom analitycznym w akredytowanych niezależnych laboratoriach i instytutach w celu wykrycia pozostałości pestycydów i innych niepożądanych substancji szkodliwych. Sprawozdania z badań wykazujące pozostałości substancji czynnych powyżej pewnej granicy tolerancji są przekazywane zainteresowanym producentom i dostawcom. Wiedza pozyskana dzięki badaniom laboratoryjnym umożliwia producentom optymalizację procesów, zanim pojawią się problemy.
– Nasza strategia dla sieci supermarketów była i pozostaje niezmienna: dążymy do uzyskania najlepszego stosunku jakości do ceny. Nieustannie prowadzimy negocjacje z naszymi dostawcami, aby zapewnić atrakcyjne ceny i zminimalizować zmienność cen dla kupujących. Na przykład ceny produktów z pierwszych zbiorów w roku na Litwie są nieco wyższe ze względu na dodatkowe zasoby energetyczne potrzebne do ich wyprodukowania – sztuczne światło i ciepło. W tym roku na ceny wczesnych zbiorów wpłynęły też wyższe ceny energii. W przypadku niektórych warzyw czynnikiem jest sezonowość, ponieważ litewskie warzywa uprawiane w szklarniach w ciepłym sezonie nie będą już potrzebowały sztucznego światła i dodatkowego ogrzewania. W miarę ocieplania się pogody i wzrostu podaży towaru ceny maleją – podkreśla rzecznik prasowa Lidl Lietuva.
Co ma wpływ na ceny owoców i warzyw
Ernesta Dapkienė, dyrektor działu komunikacji sieci handlowej Maxima, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” zaleca, aby przy wyborze warzyw zwracać uwagę na wygląd, zapach i cechy charakterystyczne dla danej odmiany.
– W naszej sieci supermarketów ciężko pracujemy, aby zapewnić klientom dostęp do świeżych warzyw i owoców wysokiej jakości. Ufamy naszym producentom i dostawcom, ponieważ dla jakości zbiorów ważne jest, aby były one odpowiednio zbierane, transportowane i przechowywane w magazynach, w których zapewnione będą odpowiednie warunki, takie jak temperatura i wilgotność – zaznacza Ernesta Dapkienė.
Cena warzyw w sklepach zależy od pory roku, wielkości zbiorów oraz kosztów pracy i logistyki ponoszonych przez producentów. Na przykład w marcu tego roku, kiedy w sklepach pojawiły się pierwsze litewskie krótkie ogórki, ich cena była nieco wyższa. Obecnie jest zaś zbliżona do ubiegłorocznej.
– W naszych sklepach przez cały rok, nawet zimą, dostępne są długo dojrzewające ogórki uprawiane na Litwie oraz różne odmiany zieleniny. Tej wiosny mieliśmy już obfite zbiory świeżych litewskich ogórków i małych pomidorów. Jesteśmy w stałym kontakcie z producentami i dostawcami, którzy szybko informują nas, kiedy litewskie warzywa, jagody i owoce mogą się pojawić w sklepach Maxima – podkreśla dyrektor działu komunikacji.
Czytaj więcej: W te trudne czasy zadbaj o zdrowie psychiczne dzieci
Czy zjadłeś dziś zalecane pięć porcji?
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dziennie powinno się spożywać przynajmniej pięć porcji warzyw i owoców. Aby w pełni skorzystać z ich cennych właściwości, warto sięgać po produkty sezonowe, gdyż tylko tak można być pewnym tego, że są świeże. Wiosną dieta sezonowa powinna uwzględniać przede wszystkim takie warzywa, jak: kalarepa, botwina, szczaw, szparagi, rzodkiewka, szpinak, kapusta, sałata, szczypiorek, natka pietruszki oraz rzeżucha – tę ostatnią można wyhodować na własnym parapecie.
W 2021 r. przeprowadzono badanie na temat diety na Litwie. Po przeanalizowaniu tego, co mieszkańcy kraju jedzą najczęściej, dietetycy stwierdzili, że w diecie jest za dużo mięsa i produktów mięsnych, a za mało owoców, warzyw i ryb.
Ministerstwo Zdrowia nieustannie zachęca do zdrowego odżywiania. Jak czytamy na stronie internetowej ministerstwa: warto spożywać pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb, kaszę, makaron itp.), różnorodne (najlepiej świeże) warzywa i owoce (co najmniej 400 g dziennie), powinno się zmniejszyć spożycie tłuszczów, a tłuszcze zwierzęce o wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych zastępować olejami roślinnymi. Zamiast czerwonego mięsa (wieprzowina, wołowina, baranina) należy wybierać mięso białe (drób, królik), rośliny strączkowe lub ryby (preferowane są słodkowodne, ze względu na zanieczyszczenie mórz i oceanów). Warto używać odtłuszczonego mleka i chudszych produktów mlecznych (maślanki, jogurtu naturalnego, kwaśnego mleka, kefiru, twarogu, sera). Bezwzględnie trzeba wybierać pokarmy i napoje o niskiej zawartości cukru, unikać tych słodzonych syropem glukozowo-fruktozowym. Całkowita zawartość soli w codziennej diecie nie powinna przekraczać 5 g. Zalecane jest, by ograniczyć spożycie alkoholu.
Dla zachowania dobrego zdrowia powinno się codziennie wykonywać intensywne ćwiczenia fizyczne (dorośli – co najmniej 30 minut dziennie, dzieci – co najmniej 60 minut dziennie).
Czytaj więcej: Gruźlica — podstępna choroba
Budują odporność, zwalczają nowotwory
O tym, jak dużo korzyści dla zdrowia przynoszą owoce i warzywa, pisano już wielokrotnie. Poniżej przytaczamy rekomendacje przygotowane przez dr Romę Bartkevičiūtė, dr. Albertasa Barzdę i Ramunė Miliauskė.
Badania kliniczne przeprowadzone w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat potwierdziły, że niskie spożycie warzyw jest silnie związane z występowaniem i rozwojem wielu przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak: choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, osteoporoza, niektóre nowotwory, przewlekła obturacyjna choroba płuc, zaburzenia oddychania i inne choroby. Badania wykazały, że spożywanie warzyw może mieć wpływ także na zdrowie psychiczne człowieka.
Warzywa są bogate w: błonnik, witaminy, składniki mineralne, przeciwutleniacze i inne substancje biologicznie czynne, których korzystny wpływ na zdrowie został potwierdzony w różnych badaniach naukowych.
Nie ulega wątpliwości, że witaminy i minerały zawarte w warzywach i owocach są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu i normalnych procesów fizjologicznych w organizmie, a także są potrzebne do metabolizmu różnych enzymów, hormonów i produkcji komórek krwi. Zarówno witaminy, jak i minerały są ważne dla funkcjonowania układu nerwowego, krzepnięcia krwi, prawidłowego funkcjonowania gruczołów dokrewnych, serca i innych narządów. Odpowiednie spożycie witamin i minerałów zwiększa odporność organizmu na choroby zakaźne.
Badania naukowe wykazały, że brak w żywności przeciwutleniaczy (witamin C i E, karotenoidów), które zmniejszają szkodliwy wpływ wolnych rodników na zdrowie, jest czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych. Antyoksydanty pochodzące z pokarmów roślinnych chronią lipoproteiny o małej gęstości przed utlenianiem i hamują postęp miażdżycy. Foliany zawarte w warzywach i owocach obniżają poziom homocysteiny we krwi, która jest uważana za czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Związki fitochemiczne zawarte w warzywach (polifenole, fitoestrogeny, saponiny) mogą też działać jako przeciwutleniacze, a niektóre z nich obniżają poziom cholesterolu.
Ponadto wykazano, że błonnik pochodzący z warzyw i owoców wspomaga prawidłową pracę jelit, przyspiesza wypróżnienia, zapobiega zaparciom, obniża poziom cholesterolu we krwi itd.
Warzywa i owoce zawierają wiele substancji, które chronią przed rozwojem chorób onkologicznych. Wykazano, że np. spożywanie warzyw krzyżowych (brokułów, jarmużu, kapusty, kalafiora, rzepy, brukselki) zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, tarczycy, trzustki i płuc, a spożywanie zielonych warzyw liściastych może pomóc w ochronie przed rakiem płuc.
Czytaj więcej: Dzień Wegetarian. Siła roślin w diecie jarskiej
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” nr 15(45) 16-22/04/2022