Rolnik Valentinas Genys żartuje: cała praca za darmo w jego gospodarstwie jest wykonywana przez społeczność glebową. Wszystko, co musi zrobić, to obserwować i dbać o miliardy istnień, które zapewniają nam wszystkim wysokiej jakości żywność. Od dziesięcioleci robi to na swojej przyjaznej dla środowiska, ekologicznej farmie, nie orząc ziemi ani nie używając żadnych chemikaliów.
| Fot. archiwum prywatne V.Genysa
„Rolnictwem ekologicznym interesuję się od trzech dekad, ponieważ jestem przekonany, że rolnik ma bardzo ważny obowiązek dbania o interes publiczny. To właśnie on jest odpowiedzialny za trzy strategiczne rzeczy: powietrze, wodę i żywność. W końcu nie będziesz wdychać euro, nie będziesz ich pić i nie będziesz ich jeść. To odpowiedzialność, by troszczyć się o ojczyznę i troszczyć się o ziemię z szacunkiem i miłością” — mówi Genys.
Docenia, że państwo również przyczynia się do tego celu, który jest ważny dla wszystkich ludzi, i pomaga w rolnictwie ekologicznym. Rolnicy zajmujący się produkcją ekologiczną są już zaproszeni w tym roku do ubiegania się o wsparcie z Unii Europejskiej (UE) w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” Litewskiego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW).
Bez pługa uprawia ziemię od ponad 25 lat
Agronom Genys gospodarzący w rejonie wiłkomierskim od 1996 roku, nie posiada już pługa i pracuje z minimalną technologią uprawy roli. Przez ostatnie 15 lat nie stosował żadnych nawozów syntetycznych i herbicydów w swoim ekologicznym gospodarstwie nasiennym.
Jego zdaniem rolnictwo ekologiczne potrzebuje najbardziej dwóch rzeczy, aby urodzajność zyskała maksymalny potencjał. Przede wszystkim — wiedzy. „Musisz dobrze poznać swoją ziemię, ponieważ nie ma takiego samego strumienia, takiej samej gleby. Teraz wszyscy mówimy o innowacjach, ale agronomia nie podąża ścieżką innowacji — idzie ona ścieżką wiedzy. Tak jak ani prawa Newtona, ani prawa termodynamiki nie zmieniają się z powodu słów, tak prawa natury nie zależą od opinii i pragnień. Podstawą wszystkiego jest wiedza” — mówi Genys, który pracuje w rolnictwie już 41. sezon.
Drugą rzeczą, której potrzeba, jest cierpliwość. W gospodarstwie o powierzchni 230 ha Genys stosuje płodozmian 9 pól, uprawiając kminek i wieloletnie trawy na nasiona, pszenicę orkiszową, żyto, grykę i owies. Aby aktywność biologiczna w glebie mogła się w pełni odrodzić, wymagane są trzy „obroty” płodozmianu — tj. 27 lat. „Dlatego wsparcie dla gospodarstw ekologicznych jest szczególnie ważne, ponieważ podkłada „poduszkę” i ułatwia zarządzanie” — mówi rolnik.
Każde euro pomaga gospodarstwu
Genys, który już kilkakrotnie korzystał ze wsparcia dla rolnictwa ekologicznego, cieszy się, że pomogło to w zakupie nowych narzędzi, w rozwiązania problemów związanych z melioracją gruntów, aktualizacji starszego sprzętu, na przykład zainstalowaniu GPS i zestawu słuchawkowego w ciągnikach.
„Tak jak w samochodzie jest niezbędne paliwo, jak człowiekowi — oddychanie, tak rolnicy potrzebują wsparcia. Każdy pieniądz jest „wkładany pod ziemię” — czyli zainwestowany w główny środek produkcji, w hektar, po czym można zrobić więcej w krótszym czasie. To jest dobre dla nas wszystkich” — jest przekonany rolnik.
Rozmówca podaje prosty przykład: średni wynik produktywności gruntów w okręgu wiłkomierskim, według jego słów, jest nijaki. Oznacza to, że rolnicy w tym regionie mogą osiągnąć swoje cele i zaoszczędzić pieniądze trzy razy wolniej niż rolnicy w „dobrych” regionach. „Dlatego każde euro wsparcia pomaga lepiej dbać o glebę, a tym samym zarabiać pieniądze” — mówi Genys.
Można już składać zgłoszenia
Litewscy rolnicy mogą już zadeklarować grunty rolne, uprawy, inne obszary i zwierzęta gospodarskie. Mogą to zrobić do 14 czerwca. Opóźnione wnioski przyjmowane są do 8 lipca, z obniżką o 1 proc. za każdy dzień roboczy opóźnienia.
Rolnicy ekologiczni mogą ubiegać się o wsparcie Unii Europejskiej w ramach działania PROW „Rolnictwo ekologiczne”. Wspiera ono dwa działania: „Wsparcie dla przejścia na rolnictwo ekologiczne” i „Wsparcie dla rolnictwa ekologicznego”.
W 2021 roku dla prawie 2,5 tys. rolników wypłacono ponad 42 miliony euro. W tym roku o wsparcie mogą ubiegać się rolnicy i osoby prawne zaangażowane w działalność związaną z ekologiczną produkcją rolną.
„Każdego roku obserwujemy rosnące zainteresowanie rolników wsparciem dla gospodarstw ekologicznych. Zgłaszają się zarówno ci, którzy mają już doświadczenie, jak i ci, którzy dopiero rozpoczynają swoją działalność w tym kierunku — wszyscy widzą sens pomocy finansowej i chętnie z niej korzystają” — mówi Virginija Petkienė, specjalistka ds. rolnictwa w starostwie Laukuva w Samorządzie Rejonu Szyłelskiego. Według niej większość wniosków otrzymuje się od właścicieli gospodarstw ziemniaczanych.
Wnioski można składać, logując się do Systemu Informacji o Wnioskach (PPIS) za pośrednictwem elektronicznej bramki rządowej. Petkienė zwraca również uwagę, że można tego dokonać, odwiedzając starostwo w samorządzie, w którym zarejestrowane jest gospodarstwo rolne. „Mogę uspokoić zaniepokojonych rolników — proces nie jest skomplikowany, pomagamy im na każdym kroku” — zapewnia specjalista ds. rolnictwa.
Maksymalne wsparcie dla osób uprawiających warzywa, ziemniaki, jagody i sady
Wsparcie w ramach wspomnianego działania może zostać przyznane rolnikom ekologicznym, którzy posiadają minimalną powierzchnię 1 ha nadającą się do wsparcia, składającą się z pól o powierzchni co najmniej 0,1 ha.
Ważne jest również, aby wnioskodawcy, którzy są osobami prawnymi, nie mieli długów wobec Państwowej Inspekcji Podatkowej i Sodry, a wnioskodawcy, którzy są osobami fizycznymi, nie mieli długów tylko wobec Sodry. Ponadto gospodarstwo wnioskodawców musi być zarejestrowane, a jego dane aktualizowane zgodnie z procedurą przewidzianą w aktach prawnych.
Za pola, w których realizowane są działania w ramach środka „Wsparcie dla rolnictwa ekologicznego”, dodatek wyrównawczy jest wypłacany każdego roku w okresie rozliczeniowym i jest przyznawany na:
- zboża: 218 euro za 1 ha;
- zboża paszowe: 232 euro za 1 ha;
- zboża, wieloletnie trawy na nasiona – 273 euro za 1 ha;
- nasiona traw wieloletnich – 59 euro za 1ha;
- trawy wieloletnie – 176 euro za 1 ha;
- warzywa, ziemniaki – 525 euro za 1 ha;
- zioła lecznicze, aromatyczne i zioła na przyprawy – 487 euro za 1 ha;
- uprawa jagód i sadów – 518 euro za 1 ha.
Za pola, w których realizowane są działania w ramach środka „Wsparcie dla przejścia na rolnictwo ekologiczne”, dodatek wyrównawczy jest wypłacany każdego roku w okresie rozliczeniowym i jest przyznawany na:
- zboża: 238 euro za 1 ha;
- zboża paszowe – 247 euro za 1 ha;
- zboża, trawy wieloletnie na nasiona – 298 euro za 1 ha;
- nasiona traw wieloletnich – 59 euro za 1 ha;
- trawy wieloletnie – 182 euro za 1 ha;
- warzywa, ziemniaki – 525 euro za 1 ha;
- zioła lecznicze, aromatyczne i zioła na przyprawy – 516 euro za 1 ha;
- uprawa jagód i sadów – 534 euro za 1 ha.
Zam. 2479
