Rok 2022 został ogłoszony Rokiem Młodzieży Litwy i Europejskim Rokiem Młodzieży. W tym roku społeczeństwo jest zachęcane do zwracania uwagi na politykę młodzieżową i do wspólnego rozwiązywania problemów, z którymi borykają się młodzi ludzie. W ciągu 30 lat niepodległości nasza młodzież bardzo się zmieniła. Zauważyliśmy, że rodziny zakładają coraz później, nie w wieku 18–19 lat, jak to było kilkadziesiąt lat temu. W 1991 r. średni wiek małżonków na Litwie wynosił 22 lata, obecnie w statystyce dominuje wiek 30 lat. Dlatego musi ulec zmianie prawne uregulowanie polityki młodzieżowej – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” poseł Andrius Bagdonas.
Nowe pokolenie oczekuje zmian
Rok 2022 okazuje się naprawdę wyjątkowy dla młodych ludzi na Litwie i w całej Europie, ponieważ nie brakuje uwagi skierowanej na ich problemy, zarówno w kraju, jak i za granicą. Już w połowie 2021 r. Sejm RL ogłosił rok 2022 Rokiem Młodzieży Litwy. Z kolei decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady o Europejskim Roku Młodzieży została przyjęta 20 grudnia 2021 r.
Przedział wiekowy, który definiuje młodą osobę, jest zasadniczo konwencją społeczną. Obecnie na Litwie za młodzież uznawane są osoby w wieku do 29 lat włącznie. Młoda rodzina to taka, w której jeden członek ma mniej niż 36 lat. Takie rodziny mogą np. skorzystać ze wsparcia państwa przy zakupie pierwszego domu.
– Jeżeli za młodzież będziemy uznawali ludzi do 35 lat, to więcej młodych ludzi będzie miało możliwości otrzymywania świadczeń państwowych przy zakupie pierwszego domu, skuteczniejszej integracji na rynku pracy i uczestniczenia w życiu młodzieży, programach wymiany, staży i wolontariatu. Coraz później ludzie zaczynają żyć rodzinnym życiem, coraz dłużej cieszą się wolnością, chcą zabawy, brać jak najwięcej od życia. Myślę więc, że osoby do 35 lat włącznie mogłyby korzystać z usług, które są obecnie przeznaczone dla młodzieży – tłumaczy poseł Bagdonas.
Do tej pory Rok Młodzieży na Litwie obchodzono tylko raz, w 2000 r. Jednak od tego czasu nie tylko świat wokół nas znacznie się zmienił, ale także wyrosło nowe, aktywne i dociekliwe pokolenie młodych ludzi.
Po podniesieniu górnej granicy wieku dla młodych ludzi do 35 lat osoby te będą skuteczniej integrować się na rynku pracy, podejmować samodzielną działalność, aktywniej korzystać z programów Służby Zatrudnienia przy Ministerstwie Ubezpieczeń Społecznych i Pracy, korzystać ze świadczeń państwowych przy zakupie pierwszego domu, angażować się w wymiany młodzieży, programy stażowe.
Młodość kończy się w wieku 35 lat i trzech miesięcy; starość zaczyna się w wieku 61 lat i ośmiu miesięcy, pomiędzy nimi jest tzw. wiek średni – taki przeciętny wynik przyniosły badania polskiego Centrum Badania Opinii Społecznej z 2007 r. pt. „Między młodością a starością”. Kraje UE stosują różne przedziały wiekowe przy definiowaniu młodych osób. Dolna granica wieku w większości państw członkowskich waha się od 12 do 16 lat, górna – od 24 do 35 lat. Kraje, takie jak Grecja, Cypr, Rumunia czy Ukraina, przyjęły wyższą granicę wieku – 35 lat.
Ustawa dotycząca polityki młodzieżowej na Litwie określa obecnie definicję młodej osoby w wieku od 14 do 29 lat włącznie.
Czytaj więcej: „Lato Młodzieży” w parku miejskim w Solecznikach
Polityka UE wobec młodych
Europejski Rok Młodzieży, ogłoszony przez Parlament Europejski i Radę, ma cztery główne cele: wyeksponować możliwości, jakie oferuje młodym ludziom transformacja ekologiczno-cyfrowa, pomóc młodym ludziom stać się aktywnymi i zaangażowanymi obywatelami, promować możliwości dostępne dla młodych ludzi, uwzględnić perspektywę młodzieży w polityce Unii.
Współpraca Unii Europejskiej na rzecz młodzieży rozpoczęła się w 2002 r., zapewniając ramy polityki dla unijnych programów dotyczących młodzieży wdrażanych od 1988 r. Aktualnie istotnym jej elementem jest Strategia UE na rzecz młodzieży na lata 2019–2027. Plan prac w ramach strategii na rzecz młodzieży w latach 2022–2024 będzie się skupiał przede wszystkim na odporności młodzieży i sektora młodzieży oraz poprawie ich sytuacji po pandemii covid-19. Programy i fundusze UE, takie jak: Erasmus+, Europejski Korpus Solidarności, Horyzont Europa i Europejski Fundusz Społeczny+ mogą wnieść znaczący wkład, ponieważ zostały one wzmocnione i dostosowano je do ostatnich wydarzeń.
„Starzy” vs. „młodzi”
Europejczycy oceniają, że ludzie zaczynają być uważani za „starych” tuż przed osiągnięciem 64 lat, natomiast nie są już uważani za „młodych” po przekroczeniu 42 lat – wynika z badań Eurobarometr Active Ageing, opublikowanych przez Komisję Europejską. Postrzeganie osób jako „starych” i „młodych” różni się w poszczególnych krajach. Badanie pokazuje, że 63,9 roku to średni wiek, w którym osoba zaczyna być uważana za „starą”, jednak różnice w postrzeganiu tego granicznego wieku w poszczególnych krajach Unii Europejskiej przekraczają 10 lat.
W Holandii za osoby „stare” są uważani ludzie dopiero w wieku 70,4 roku. Na Słowacji już w wieku 57,7 roku. Z sondażu przeprowadzonego przez Komisję Europejską w Polsce wynika, że granicznym wiekiem, od którego uważamy ludzi za „starych”, są 63 lata.
Okazało się, że Europejczycy w wieku 15–24 lat uważają, że starość zaczyna się od 59. roku życia. Natomiast osoby, które przekroczyły 55 lat, są zdania, że ten graniczny wiek to 67 lat.
Kobiety są w Europie postrzegane jako „stare” w wieku 65 lat, natomiast mężczyźni – kiedy osiągną 63 lata. Z kolei człowiek przestaje być traktowany jako „młody” w wieku 42 lat – ocenili obywatele Unii Europejskiej.
Czytaj więcej: Festiwal „Młody jak Wilno” w urodziny stolicy. Rozbrzmią najjaśniejsze gwiazdy litewskiej opery i muzyki rozrywkowej
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 34 (99) 27/08/-02/09/2022