— Wydając zaświadczenie o niezdolności do pracy, lekarz zapoznaje pacjenta ze schematem leczenia i zasadami postępowania obowiązującymi podczas czasowej niezdolności do pracy. Gdy dana osoba nie przestrzega schematu leczenia przepisanego przez lekarza i nie wykonuje przepisanych procedur, spożywa alkohol czy w inny sposób odurza się, pracuje, studiuje, podróżuje, uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych, sportowych, rozrywkowych lub innych lub zachowuje się w taki sposób, że jej działania mogą przedłużyć czas czasowej niezdolności do pracy, jest to uważane za naruszenie zasad — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” rzeczniczka SoDry Małgorzata Kozicz.
Czytaj więcej: Małgorzata Kozicz i Joanna Bożerodzka na szlaku Camino Lituano. „Pomaga wykrystalizować to, co najważniejsze”
Sankcje za naruszanie zasad
Naruszanie zasad może spowodować przerwanie zwolnienia lub nawet zatrzymanie wypłacania zasiłku chorobowego. Przestrzeganie zasad w czasie zwolnienia lekarskiego może być kontrolowane przez różne instytucje. SoDra może dokonywać takich kontroli w sposób losowy, stosując różne systemy cyfrowe lub fizycznie.
SoDra otrzymuje skargi
— Najczęściej Sodra otrzymuje zgłoszenia naruszeń od pracodawców, różnych instytucji, mieszkańców lub lekarzy. Każdy przypadek oceniany jest indywidualnie. Jeżeli otrzymujemy skargę, że możliwe jest naruszenie zasad, przeprowadzana jest odpowiednia kontrola — wyjaśnia Małgorzata Kozicz.
Luki w przepisach
Istnieją pewne okoliczności, które można traktować jako lukę w przepisach, ale w czasie kontroli wszystkie naruszenia są dość łatwe do zidentyfikowania. W tych przepisach chodzi o to, że chociaż nie można pracować w momencie zwolnienia lekarskiego, osoba samozatrudniona może w tym czasie pobierać wynagrodzenie i honorarium. Czyli — w tym momencie na jej konto mogą wpłynąć pieniądze. Na przykład człowiek prowadzący własną działalność gospodarczą świadczył jakąś usługę dwa tygodnie wcześniej i swoje honorarium otrzymał w czasie choroby. Sam fakt wpłynięcia wynagrodzenia nie może być uważany za naruszenie przepisów, ponieważ pozostaje teoretyczna możliwość otrzymania pieniędzy za usługę wyświadczoną wcześniej.
SoDra przeprowadza kontrolę niezdolności do pracy
Specjaliści SoDry przeprowadzają kontrolę niezdolności do pracy za pomocą systemów informatycznych — oprogramowania, które analizuje wydawanie zaświadczeń o niezdolności do pracy zgodnie z określonymi kryteriami. W przypadku stwierdzenia naruszeń osoba jest zapraszana do Medycznej Komisji Doradczej, w którą zaangażowani są również przedstawiciele SoDry.
— Kontrola ta jest niezwykle skuteczna. Zapraszane do tej komisji są osoby uznane za czasowo niezdolne do pracy z powodu swojego stanu zdrowia, a po przeprowadzonej kontroli 80 proc. z nich uznanych jest przez lekarzy za zdolnych do pracy. Oznacza to, że zaświadczenia o niezdolności do pracy są natychmiast anulowane — mówi Małgorzata Kozicz.
W 2019 r. SoDra zainicjowała prawie 32 tys. takich kontroli, kolejne 2,6 tys. przeprowadzono po otrzymaniu zgłoszenia, skargi lub innych informacji. W 2020 r. z inicjatywy SoDry przeprowadzono 8 tys. kontroli, 700 po otrzymaniu skargi lub zgłoszenia. W 2021 r. ze względu na kwarantannę do Lekarskiej Komisji Konsultacyjnej zaproszono mniej osób (ok. 1 000 w pierwszej połowie roku), ale kontrola niezdolności do pracy z wykorzystaniem systemów informatycznych była prowadzona nadal.
W przypadkach, gdy decyzja jest podejmowana na podstawie wniosku wnioskodawcy o przeprowadzenie kontroli legalności i ważności zaświadczenia o niezdolności do pracy, wnioskodawcy dostarcza się jedynie zbiorczą informację, że dochodzenie zostało przeprowadzone na podstawie jego wniosku lub skargi oraz dotyczącą ogólnego zakończenia dochodzenia.
Nie ujawnia się danych osoby kontrolowanej
Nie ma podstawy prawnej do przekazywania wnioskodawcom danych zdrowotnych osoby kontrolowanej. Prywatność osoby kontrolowanej, nawet jeśli jest ona sprawcą naruszenia, jest również chroniona przez ustawodawstwo, w tym prawodawstwo UE, takie jak ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO). Te dane osobowe, podobnie jak inne dane osobowe, mogą być przekazywane wyłącznie na podstawie prawa, w uzasadnionym celu i tylko w zakresie niezbędnym do osiągnięcia tego konkretnego uzasadnionego celu.
Czytaj więcej: SoDra zwiększyła grupę osób otrzymujących zasiłek samotnych
