Honorata Adamowicz: Czym się zajmuje Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) ds. Mniejszości Narodowych?
Natalija Mirimanowa: Do zadań organizacji należy monitorowanie sytuacji mniejszości narodowych na obszarze OBWE w celu rozwiązywania przyczyn napięć i konfliktów etnicznych w regionie. W 1991-92 KBWE zaczęła zajmować się konfliktami wynikającymi z rozpadu Jugosławii i ZSRR, w 1994 w Budapeszcie zmieniono nazwę KBWE na OBWE. Działalność OBWE odzwierciedla koncepcję szerokiego pojmowania spraw bezpieczeństwa, obejmującą: prawa człowieka, działalność instytucji demokratycznych, dyplomację prewencyjną, kontrolę zbrojeń oraz bezpieczeństwo ekonomiczne i ochronę środowiska. Organizacja zajmuje się ustanawianiem norm regulujących stosunki między państwami i między państwem a jego obywatelami oraz nadzorem wykonywania tych norm; prowadzi dialog i negocjacje w sprawach bezpieczeństwa europejskiego; podejmuje działania na rzecz zapobiegania konfliktom, ostrzegania przed nimi oraz rozwiązywania zaistniałych kryzysów; prowadzi rozmowy nad doskonaleniem wojskowych środków budowy zaufania i bezpieczeństwa międzynarodowego.
Czytaj więcej: Rosja oskarża Wielką Brytanię o niewydanie wiz na Zgromadzenie Parlamentarne OBWE. „Decyzje bez naszego udziału uznamy za nielegalne”
Jak wygląda sytuacja uchodźców wojennych na Litwie?
Liczba uchodźców wojennych z Ukrainy na Litwie i w Mołdawii jest podobna. Być może w Mołdawii jest ich trochę więcej. To bardzo wielkie wyzwanie dla tych państw w planie integracji Ukraińców, ponieważ nikt nie wie, jak długo będą musieli przebywać w tym czy innym państwie. Państwa, które przyjmują uchodźców muszą rozwiązać problemy edukacyjne dzieci, pomóc w znalezieniu pracy. To są ogromne wyzwania. Dlatego też różne państwa rozpracowują rożne strategie jak najszybciej i efektywniej zintegrować obywateli Ukrainy przybywających w danym państwie, żeby czuli się komfortowo emocjonalnie, przebywając w obcym państwie. Wiem, że jest pomysł międzynarodowej współpracy między państwami, które przyjęły maksymalną liczbę uchodźców z Ukrainy, by wymieniać się doświadczeniami. Litwa w tym przypadku jest bardzo ważnym państwem. Ministerstwo Edukacji, Nauki i Sportu Republiki Litewskiej rozpracowało ważną strategię w sprawie edukacji dzieci z Ukrainy. Przedstawiono różne możliwości pomocy dla dzieci. Departament mniejszości narodowych Litwy również bardzo aktywnie współpracuje z uchodźcami z Ukrainy.
Jak dzisiaj ludzie innych narodowości spostrzegają Rosję i jej obywateli?
To bolący temat. Widziałam wyniki ankiety przeprowadzonej na Litwie na temat tego, jak mieszkańcy widzą Rosję i jej obywateli. Wiadomo, że większość bardzo negatywnie wypowiedziała się, wiadomo dlaczego. Zdziwiło mnie, że wśród rosyjskojęzycznej społeczności Litwy był wyższy procent, którzy negatywnie wypowiadają się, niż na przykład wśród Polaków czy Białorusinów. To można wytłumaczyć na wiele sposobów. Być może sami rosyjskojęzyczni, mimo że nie są obywatelami Rosji, odczuwają negatywne nastawienie społeczeństwa również wobec siebie, dlatego też czują się ofiarami polityki putinowskiej, co też w swoją kolej wzmacnia ich negatywne nastroje.
Jak Pani ocenia integrację mniejszości narodowych na Litwie?
Litwa może być dobrym przykładem w sprawie integracji mniejszości narodowych. To, co od razu widać i słychać, to to, że przedstawiciele różnych mniejszości narodowych rozmawiają ze sobą po litewsku, chociaż w innych państwach mniejszości narodowe ze sobą rozmawiają po rosyjsku. To wynik integracji. Widzimy również przedstawicieli mniejszości narodowych na wysokich stanowiskach państwowych. Oczywiście, że są problemy, one zawsze będą, ale Litwa mnie cieszy. Nie powiedziałabym, że Litwa ma jakieś olbrzymie problemy, których nie można rozwiązać. Problemy mniejszości narodowych Litwa rozwiązuje, to państwo mocno rozwinięte demokratycznie.
Czytaj więcej: EFHR zaprasza na konferencję poświęconą prawom mniejszości narodowych na Litwie