Aurimas Jančiauskas, specjalista ds. polityki odpadowej przy ministerstwie środowiska w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedział, że użytkownicy nie tylko na Litwie, ale w całej UE bardzo niechętnie rozstają się ze starymi telefonami, komputerami i inną techniką elektroniczną.
— Na Litwie są specjalne miejsca, gdzie ludzie mogą zostawić swój stary, niepotrzebny sprzęt elektroniczny. Niestety większość woli go trzymać w domu. Ludzie nie tylko u nas, ale i w innych krajach bardzo niechętnie rozstają się ze starym, niepotrzebnym sprzętem technicznym — zaznacza Aurimas Jančiauskas.
Kupując nowy sprzęt, nie pozbywamy się starego
Według KE zbiórka drobnej elektroniki jest bardzo niska w całej UE. Na przykład zbieranych jest mniej niż 5 proc. telefonów komórkowych — około 700 mln nieużywanych telefonów komórkowych i ich odpadów jest przechowywanych w domach. 49 proc. obywateli UE, kupując nowy telefon komórkowy, nie pozbywa się starego.
— O tym, gdzie i jak oddać stary sprzęt mówi się ciągle. Są też inicjatywy producentów, importerów i podmiotów zajmujących się recyklingiem. Rozpowszechniamy wiele informacji i każdy, kto naprawdę chce oddać jakieś urządzenie, może to zrobić. Oczywiście przeanalizujemy propozycje KE dotyczące zachęt, omówimy z producentami i importerami, co możemy wprowadzić, aby jeszcze bardziej zachęcić do zbiórki. Wprowadzenie systemu depozytów nie jest łatwe, istnieją zalecenia, zobaczymy, jak możemy je dostosować do Litwy. W przyszłości z pewnością pojawi się depozyt, ale musimy przeanalizować za i przeciw, możliwości finansowe i oczywiście producenci importujący powinni zwiększyć koszty zbiórki, ponieważ na rynek dostarcza się więcej elektroniki, a mniej się jej zbiera — mówi Jančiauskas.
Według Agencji Ochrony Środowiska ilość sprzętu elektrycznego i elektronicznego na rynku w 2021 r. wyniosła 50,8 tys. ton, podczas gdy ilość zebranych odpadów wyniosła 19,7 tys. ton. Z tej ilości sprzedano 11,8 tys. ton drobnego sprzętu, a zebrano 3,8 tys. ton. W 2020 r. na rynek wprowadzono 42 tys. ton, a zebrano 16,5 tys. ton, z czego odpowiednio 10,8 tys. ton i 4,3 tys. ton stanowił drobny sprzęt.
Czytaj więcej: Litewskie firmy walczą z elektrośmieciami – zespół przyjedzie, wywiezie, przetworzy. Lub odda potrzebującym
Propozycje KE
Według KE, drobna elektronika użytkowa nadal przechowywana w domu mogłaby zostać sprzedana, a następnie ponownie wykorzystana lub naprawiona po jej zwróceniu. Proponuje się również uproszczenie jej zwrotu za pośrednictwem usług pocztowych, na przykład poprzez zapewnienie konsumentom opłaconych z góry kopert lub etykiet do zwrotu urządzeń.
KE podkreśla też znaczenie zwiększania świadomości ludzi oraz poprawy wygody i widoczności punktów zbiórki. Według komisji, informacje o najbliższych punktach można dodać do map, narzędzi wyszukiwania i aplikacji. Mieszkańcy powinni być również informowani, że wszystkie dane osobowe przechowywane na ich urządzeniach są odpowiednio przetwarzane i usuwane.
Ponadto proponuje się promowanie współpracy między organizacjami zajmującymi się ponownym wykorzystaniem małej elektroniki a operatorami systemów zbiórki.