Spośród 81 krajów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) litewscy uczniowie zajmują 24. miejsce pod względem umiejętności matematycznych, 32. pod względem rozumienia czytanego tekstu i 29. miejsce pod względem rozumowania w naukach przyrodniczych.
W ocenie ministra Gintautasa Jakštasa takie wyniki litewskich uczniów w ogólnym kontekście wyglądają przeciętnie.
„Z tego badania PISA wśród krajów OECD wnioskujemy, że istnieje pewna globalna elita, my zaś wypadamy średnio, to pokazuje, że prawdopodobnie należy kontynuować wysiłki na rzecz poprawy treści szkolnych” — powiedział we wtorek minister oświaty, nauki i sportu podczas prezentacji wyników międzynarodowego badania piętnastolatków z 2022 r.
Zdaniem ministra Jakštasa to narzędzie do monitorowania edukacji pozwala nam porównać, jak wyglądamy w kontekście innych krajów, czego możemy się nauczyć od innych państw, na co musimy zwrócić uwagę.
Czytaj więcej: Jak pomóc nastolatkowi osiągnąć sukces akademicki?
| Fot. ELTA, Julius Kalinskas
Singapur w czołówce
W każdej odsłonie PISA nacisk położony jest na jedną z trzech dziedzin: umiejętności matematyczne, rozumienie czytanego tekstu lub rozumowanie w naukach przyrodniczych. W badaniu PISA 2022 dziedziną główną były umiejętności matematyczne.
Najlepsze wyniki w zakresie matematyki osiągnęli uczniowie z Azji: Singapuru, Makao, Tajwanu i Hongkongu. Najwyższe miejsca wśród krajów OECD zajmują Japonia, Korea Południowa i Estonia. Średnia krajów OECD to 472 punkty. Najlepszy średni wynik uczniów z Singapuru to 575 punktów.
Wyniki Litwy w zakresie umiejętności matematycznych (475 punktów) są nieco wyższe niż średnia OECD (472 punkty) i są wyższe niż w 56 krajach oraz niższe niż w 23 krajach. Litwa znajduje się na 24-25. pozycji wśród 81 krajów, a wyniki te są zbliżone do wyników Niemiec, Francji, Hiszpanii, Węgier, Portugalii, Włoch, Norwegii.
Pod względem umiejętności matematycznych najsłabiej wypadli uczniowie z Kambodży (336 punktów).
Badanie wykazało, że chłopcy są lepsi w rozwiązywaniu zadań matematycznych, podczas gdy dziewczęta wykazują wyższe umiejętności czytania.
Czytaj więcej: Matematyka nie mniej ważna niż litewski
| Fot. Freepik.com
Umiejętność czytania na 32. pozycji
Pod względem rozumienia czytanego tekstu piętnastolatkowie z Litwy uzyskali 472 punkty (średnia OECD — 476 punktów). Znaleźli się na 32. miejscu spośród 81 krajów — wyniki są wyższe niż w 49 krajach i niższe niż w 31 krajach.
Obok Litwy z podobnym wynikiem są Francja, Izrael, Węgry, Słowenia. Najlepszą umiejętność czytania, według badania, wykazali także Singapurczycy (543 pkt), najgorszą — nastolatkowie z Kambodży (329 pkt).
Pod względem wiedzy przyrodniczej litewscy piętnastolatkowie plasują się na 29-30. miejscu razem ze swoimi portugalskimi rówieśnikami. Wskaźnik znajomości nauk przyrodniczych na Litwie (484 punkty) jest wyższy niż w 52 krajach, a niższy niż w 28 krajach. Średnia OECD wynosi 485 punktów.
Również w tym obszarze najlepsze umiejętności odnotowano w Singapurze (561 pkt), najgorsze w Kambodży (347 pkt).
Najlepsze wyniki w dużych miastach
Z badania wynika, że najwyższe wyniki we wszystkich trzech dziedzinach osiągnęli uczniowie z Wilna (514 punktów w zakresie umiejętności matematycznych, 521 punktów w zakresie umiejętności przyrodniczych, 506 punktów w czytaniu) i dużych miast (odpowiednio 487, 496, 485 punktów).
Najniższe wyniki uzyskali uczniowie szkół wiejskich i małomiasteczkowych (odpowiednio 435, 445, 431 pkt).
Istnieją różnice w wynikach uczniów również w zależności od tego, w jakim języku pobierają naukę. Najlepsze wyniki, wyższe od średniej krajów OECD, odnotowuje się w szkołach z litewskim językiem nauczania (w matematyce — 477, w naukach przyrodniczych — 487, w czytaniu — 475 pkt), najgorsze — z polskim językiem nauczania (440 w matematyce, 433 w naukach przyrodniczych, 415 w czytaniu). Wyniki szkół w języku rosyjskim to odpowiednio: 468, 476 i 457 punktów.
Nieprzyjazne środowisko
Jak wykazało badania, niektórzy uczniowie uczą się matematyki w nieprzyjaznym i niesprzyjającym nauce środowisku. W 2022 r. około 18 proc. litewskich uczniów wskazywało, że nie są w stanie skoncentrować się na większości lub wszystkich lekcjach (średnia OECD — 23 proc.). Ponadto 23 proc. uczniów nie słucha tego, co mówi nauczyciel (średnia OECD: 30 proc.), jedna czwarta uczniów jest rozproszona przez korzystanie z urządzeń cyfrowych (średnia OECD wynosi 30 proc.), a jedna piąta jest rozpraszana przez innych uczniów korzystających z urządzeń cyfrowych (średnia OECD: 25 proc.).
Badanie wykazało również, że litewscy uczniowie oceniają swoje zadowolenie z życia średnio na 7,14 pkt. (w dziesięciostopniowej skali), podczas gdy średnia OECD wynosi 6,75. W pełni zadowolonych ze swojego życia jest 16,8 proc. litewskich 15-latków, średnia uczniów w krajach OECD — 12,7 proc.
Badanie w kontekście krajów OECD
Badanie PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) pokazuje poziom i zróżnicowanie umiejętności piętnastolatków. To największe badanie umiejętności uczniów na świecie realizowane jest co trzy lata we wszystkich krajach członkowskich OECD, a także w kilkudziesięciu innych państwach. Badanie to do tej pory było przeprowadzane co trzy lata, ale ze względu na pandemię koronawirusa tym razem odbyło się cztery lata później i w tym przedziale będzie kontynuowane. Litwa uczestniczy w nim od 2006 r.
W 2022 r. w badaniu PISA wzięło udział 690 tys. uczniów reprezentujących około 29 mln piętnastolatków uczących się w szkołach w 81 krajach.
Na Litwie w badaniu wzięło udział 7 257 uczniów z 292 szkół.
