Badania dotyczące używania alkoholu i papierosów przez młodzież na Litwie przeprowadzili naukowcy z Wydziału Zdrowia Publicznego Litewskiego Uniwersytetu Nauk o Zdrowiu (LSMU) w ramach projektu HBSC (Health Behaviour in School-aged Children), który jest realizowany pod egidą Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i obejmuje 50 krajów w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Badania są przeprowadzane co cztery lata i mają na celu monitorowanie stylu życia i zdrowia młodzieży.
Te alarmujące statystyki powinny skłonić do refleksji nad rolą, jaką edukacja w szkołach oraz wsparcie rodzicielskie mogą odegrać w zmniejszeniu tych negatywnych trendów. Konieczne są szeroko zakrojone programy edukacyjne, które nie tylko informują o szkodliwości tych substancji, lecz także wzmacniają zdrowe nawyki i odporność psychiczną uczniów. Współpraca szkół z rodzicami oraz lokalnymi organizacjami zdrowotnymi może być kluczem do efektywniejszej prewencji.
Ważne jest, aby w strategiach prewencyjnych skupić się na zrozumieniu przyczyn, dla których młodzież sięga po substancje psychoaktywne, oraz na rozwijaniu programów, które adresują te przyczyny w sposób holistyczny i zrozumiały dla młodych ludzi. Edukacja na temat zdrowia psychicznego i radzenia sobie ze stresem również powinna stanowić istotną część programów prewencyjnych.
Rozmowy w domu
Rozpoczęcie otwartego dialogu w domu na temat alkoholu i papierosów jest kluczowe dla wychowania świadomych dzieci. Rodzice powinni stworzyć bezpieczną przestrzeń, w której dzieci mogą wyrażać swoje obawy i zadawać pytania bez obawy o negatywną reakcję.
Ważne jest, aby rodzice jasno wyjaśnili konsekwencje zdrowotne oraz społeczne związane z używaniem substancji psychoaktywnych, podkreślając przy tym wartość zdrowego stylu życia. Zachęcanie do rozmów na temat własnych doświadczeń oraz obaw związanych z alkoholem i papierosami może też pomóc dzieciom zrozumieć potencjalne zagrożenia i motywować do podejmowania zdrowych decyzji.
Przykładowo, rodzice mogą opowiedzieć o własnym doświadczeniu, kiedy ktoś z bliskich zmagał się z nałogiem. Mogą opisać, jak to wpłynęło na życie rodziny, jakie były długoterminowe konsekwencje zdrowotne i jak ciężko było sobie z tym poradzić. Taka historia z życia wzięta pomoże zilustrować realne skutki używania substancji psychoaktywnych, jednocześnie budując most zrozumienia i współczucia między rodzicami a dziećmi. Wspólne analizowanie takich sytuacji może zachęcić młodzież do otwartej dyskusji o ich własnych obawach i presjach rówieśniczych związanych z alkoholem i papierosami.
Metody prewencyjne stosowane w szkole
Szkoły mogą efektywnie wdrażać metody prewencyjne, tworząc programy edukacyjne, które nie tylko informują o skutkach używania substancji, ale także promują zdrowe style życia.
Edukacyjne programy zdrowotne w szkołach są skutecznym narzędziem do inspirowania uczniów do zdrowego stylu życia. Taki program mógłby być wdrożony w szkole, oferując serię interaktywnych warsztatów, które obejmowałyby zdrowe odżywianie, zarządzanie stresem i aktywność fizyczną. Edukacyjne programy zdrowotne w szkołach mogą być wzbogacone o współpracę z parafią, księżmi oraz katechetami, co dodatkowo wpłynie na wszechstronny rozwój uczniów.
Współpraca ta mogłaby obejmować organizację warsztatów z etyki i wartości prowadzonych przez katechetów, które uzupełniałyby sesje z psychologami oraz praktyczne zajęcia. Wprowadzenie elementów duchowych i moralnych może wzmacniać przesłanie programów zdrowotnych, ucząc młodzież, jak podejmować zdrowe decyzje oparte na wartościach etycznych i religijnych.
Takie programy nie tylko edukują, ale także motywują uczniów do świadomej zmiany nawyków, co może mieć długotrwały pozytywny wpływ na ich życie.
Monitoring i kontrola
Aby efektywnie kontrolować zachowanie uczniów, szkoły mogą zastosować zintegrowane metody. Wprowadzenie systemu monitoringu wizyjnego oraz regularne warsztaty z psychologami i doradcami mogą pomóc uczniom rozpoznawać presję rówieśniczą i uczyć się odpowiednich zachowań.
Systematyczne spotkania z rodzicami oraz organizowanie programów mentoringowych, podczas których starsi uczniowie wspierają młodszych, również są kluczowe. Szkolenia dla nauczycieli w zakresie identyfikacji sygnałów ostrzegawczych i odpowiedniego reagowania mogą znacząco przyczynić się do poprawy sytuacji. Implementacja tych strategii wymaga stałego dialogu i współpracy w całej społeczności szkolnej.
W jednej ze szkół w Kownie wprowadzono program „Bezpieczna szkoła”, który obejmuje zarówno monitoring wizyjny, jak i cykliczne warsztaty z psychologami. Program ten zyskał na popularności po tym, jak zaobserwowano zmniejszenie liczby incydentów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. Nauczyciele regularnie przechodzą szkolenia z zakresu identyfikacji wczesnych sygnałów problemowych zachowań, co pozwala na szybką reakcję i wsparcie uczniów. Szkolne spotkania z rodzicami skupiają się na dzieleniu się strategiami, które pomagają w utrzymaniu otwartego dialogu na temat zdrowego stylu życia w domach uczniów.
Problemy związane z używaniem alkoholu i papierosów przez młodzież na Litwie wymagają kompleksowej odpowiedzi edukacyjnej oraz współpracy rodziców i szkół. Wzrost świadomości o skutkach zdrowotnych i społecznych używania tych substancji, a także wprowadzenie skutecznych programów edukacyjnych i wsparcie emocjonalne w szkołach, mogą przyczynić się do zmiany tego niepokojącego trendu. Zintegrowane podejście, które obejmuje edukację, wsparcie i otwartą komunikację, jest kluczowe dla efektywnej prewencji i promocji zdrowego stylu życia wśród młodych ludzi.
Czytaj więcej: Śmiertelnie niebezpieczne e-papierosy z narkotykami w szkołach
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 20 (59) 25-31/05/2024