Służba Zatrudnienia uruchomiła inicjatywę „Może na Litwę?”, skierowaną specjalnie do obywateli Litwy mieszkających za granicą. Celem jest rozpowszechnianie jasnych informacji na temat litewskiego rynku pracy, wolnych miejsc pracy, pracodawców i ich oczekiwań. Organizowane są spotkania z członkami społeczności, zrzeszeń przedsiębiorców oraz współpraca z ambasadami litewskimi za granicą w celu zachęcenia do powrotu i omówienia możliwości kariery na Litwie.
W ciągu ostatnich lat najwięcej emigrantów do kraju powróciło w 2021 r. – 23,7 tys. osób. W 2020 było to 20,8 tys., 2022 – 20,6 tys., 2023 – 17 tys., w I kwartale 2024 r. – 4636 osób. Natomiast najwięcej emigrantów w Służbie Zatrudnienia zarejestrowało się w 2020 r. – 1414 osób, 2021 – 1219, 2022 – 846, 2023 – 951, w I kwartale 2024 r. – 723.
Czytaj więcej: Młodzi, zdolni — studiujący emigranci
Powrót w rodzinne strony
Po uruchomieniu środków zachęcających do migracji powrotnej Departament Globalnej Litwy Ministerstwa Spraw Zagranicznych stał się jednym z głównych partnerów Służby Zatrudnienia, koordynując kwestie litewskiej diaspory. Od 2024 r. Służba Zatrudnienia rozszerzyła zakres wspólnych działań i dołączyła do kompleksowej platformy informacyjnej stworzonej przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, aby pomóc osobom planującym powrót i tym, którzy już wrócili, w znalezieniu odpowiednich informacji (galilietuva.lt). Aby przyspieszyć migrację powrotną, Służba Zatrudnienia uruchomiła nowe usługi dla powracających obywateli Litwy.
– Po powrocie na Litwę emigranci często osiedlają się w swoich rodzinnych regionach. Jednak coraz więcej powracających szuka możliwości integracji w regionach ze względu na silniejszą więź społeczną, możliwości zakładania nowych firm, niższe ceny nieruchomości, lepszy dostęp do usług niż w miastach i inne podobne powody. W I kwartale tego roku 27 osób powracających zostało zatrudnionych na stanowiskach wymagających wysokich kwalifikacji: w Możejkach (5 osób), w Płungianach, rejonie kowieńskim, Szakach, Prenach – po 3 osoby, w Telszach, rejonie olickim – po 2 osoby, w rejonie wileńskim, Jonawie, Birsztanach, Wiłkomierzu, Kłajpedzie, rejonie olickim – po 1 osobie – wylicza w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Milda Jankauskienė, rzeczniczka prasowa Służby Zatrudnienia.
Minimalna miesięczna płaca na Litwie znalazła się w pierwszej dwudziestce najwyższych na świecie. Od stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie na Litwie wynosi 924 euro brutto (na rękę 709 euro, czyli o 76 euro więcej niż w 2023 r.). Minimalna stawka godzinowa została podwyższona do 5,65 euro z obecnych 5,14 euro przed opodatkowaniem.
Problem depopulacji Litwy
W ciągu ostatnich 30 lat populacja Litwy zmniejszyła się o ponad jedną czwartą. Przewiduje się, że w 2030 r. populacja w wieku produkcyjnym będzie o 14 proc. mniejsza niż obecnie, a w 2050 r. – aż o 35 proc. mniejsza. Litwa szybko się kurczy, mówi się o zbyt niskim wskaźniku urodzeń i starzejącym się społeczeństwie, ale nie robi się nic, aby zachęcić samych Litwinów do zamieszkania tutaj, do zakładania rodzin.
– Według Badania Opinii Emigrantów, przeprowadzonego przez Służbę Zatrudnienia w 2023 r., jednym z głównych powodów przeprowadzki obywateli Litwy do innego kraju jest poszukiwanie lepszych możliwości finansowych. Aż 57,5 proc. respondentów podało ten powód. Inne powody zostały podane przez mniejszą liczbę respondentów: 9,8 proc. rodaków wyjechało, aby zarobić pieniądze na konkretny cel (zaliczka na zakup mieszkania, na samochód, ślub), 8,8 proc. osób wyjechało do członka rodziny mieszkającego za granicą, 7 proc. – aby wziąć ślub z obcokrajowcem, 6,2 proc. chciało zobaczyć świat i przeżyć przygodę, 4,2 proc. szukało przyszłościowej kariery, a 2 proc. z powodu edukacji/studiów. 1,8 proc. wyraziło niezadowolenie z litewskiego środowiska politycznego, korupcji i rządu, podczas gdy 2,7 proc. wskazało, że byli rozczarowani postawami społeczeństwa wobec ludzi w rodzinnym kraju, postawami pracodawców i pracowników, korzystniejszymi gwarancjami socjalnymi za granicą, brakiem szacunku dla jednostki, sytuacją rodzinną, chorobą lub lepszym klimatem – tłumaczy Milda Jankauskienė.
Zachęcanie do odwrotnej migracji jest jednym z możliwych rozwiązań problemu niedoboru wysoko wykwalifikowanych pracowników. 55 proc. obywateli Litwy mieszkających za granicą rozważa powrót na Litwę. Wynika to z badania przeprowadzonego wśród emigrantów w 2023 r. W ubiegłym roku 70 proc. klientów Służby Zatrudnienia, którzy wrócili z zagranicy, zostało pomyślnie zintegrowanych z rynkiem pracy, z czego 13 proc. stanowili wysoko wykwalifikowani pracownicy (menedżerowie, młodsi specjaliści i technicy). W tym roku 81 wysoko wykwalifikowanych litewskich emigrantów poszukuje pracy, z czego 42 wskazało, że mogliby zostać zatrudnieni jako specjaliści, 31 jako technicy lub młodsi specjaliści, a 8 jako menedżerowie. Najbardziej poszukiwane zawody to reklama i marketing, produkcja, administracja, praca socjalna, sprzedaż, zarządzanie, księgowość, elektronika, telekomunikacja i fizjoterapia.
Pracodawcy otwarci na potrzeby pracowników
Według Ingi Balnanosienė, dyrektor Służby Zatrudnienia, pracodawcy w kraju doceniają potencjał i zalety wysoko wykwalifikowanych Litwinów powracających z zagranicy. – Litwini, którzy pracowali za granicą, często mają bogate międzynarodowe doświadczenie zawodowe i unikalne umiejętności, które mogą być przydatne w różnych sektorach, od rozwoju biznesu, przez handel, po inżynierię. Ekspatrianci mają doskonałą znajomość języków obcych i różnych kultur, co jest szczególnie ważne dla firm pragnących rozwijać stosunki międzynarodowe – mówi Balnanosienė.
Służba Zatrudnienia i zespół inicjatywy „Może na Litwę?” zorganizowały w kwietniu i maju serię zdalnych wydarzeń zatytułowanych: „Kariera na Litwie – od profesjonalisty do menedżera”. Obywatele mieszkający za granicą byli zaproszeni do wzięcia udziału w działaniach, mieli okazję poznać potrzeby różnych sektorów biznesu. Przedstawiciele firm z branży technologii informatycznych i finansowych, finansów, lotnictwa, medycyny, usług i przemysłu zaprezentowali swoją działalność.
Większość prezentujących się pracodawców zapewniała, że oferuje pracownikom możliwość pracy hybrydowej, pracy przez część czasu w domu lub nawet w innym kraju, szkolenia i staże, a także możliwości rozwoju kariery.
Od kilku lat Służba Zatrudnienia aktywnie przyczynia się do promowania migracji powrotnej poprzez świadczenie różnych usług i działań mających na celu pomoc osobom powracającym w integracji z rynkiem pracy. Od początku tego roku każda jednostka obsługi klienta oferuje rozszerzone konsultacje, aby pomóc powracającym w szybszej integracji: co należy zrobić po przyjeździe na Litwę, z jakimi instytucjami należy się skontaktować w konkretnych sprawach na szczeblu miejskim i krajowym.
Czytaj więcej: Pracownicy sezonowi już poszukiwani, pracodawcy są gotowi płacić więcej
Więcej informacji można znaleźć na stronie inicjatywy „Może na Litwę?”: galilietuva.lt
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 22 (65) 08-14/06/2024