Okazuje się, że ojcowie, którzy wspierają swoje dzieci w nauce, mogą znacząco wpływać na ich sukcesy szkolne i rozwój emocjonalny.
Co mówią badania?
Analizy Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA) wskazują, że dzieci wychowujące się w obecności ojca osiągają lepsze wyniki w czytaniu ze zrozumieniem, matematyce i naukach przyrodniczych. Co więcej, brak ojca w domu szczególnie negatywnie wpływa na chłopców, zwłaszcza w zakresie umiejętności czytania. Wczesne zaangażowanie ojca sprzyja rozwijaniu bezpiecznego przywiązania. Dzieci z taką więzią doświadczają nowych sytuacji jako mniej stresujących i są bardziej otwarte na eksplorację, co przyspiesza nabywanie nowych kompetencji.
Badania przeprowadzone w Polsce w latach 2018–2020 pokazują, że rola ojca ulega znaczącym przemianom. Współcześni ojcowie coraz częściej angażują się w proces kształcenia i wychowania dzieci, przejmując obowiązki tradycyjnie przypisywane matkom. Zmiany te są szczególnie widoczne w rodzinach, w których ojcowie aktywnie uczestniczą w życiu szkolnym dzieci, co przekłada się na ich sukcesy edukacyjne.
Praktyczne wskazówki dla ojców
Zaangażowanie ojca w edukację dziecka może przybierać różne formy, a każda z nich odgrywa ważną rolę w jego rozwoju. Regularne rozmowy o szkole, wspólne odrabianie lekcji czy obecność na zebraniach rodziców to nie tylko okazja do wsparcia dziecka w nauce, ale także wyraźny sygnał, że edukacja jest dla ojca priorytetem. Takie działania budują poczucie bezpieczeństwa i motywują dziecko do podejmowania wysiłku.
Wspólne spędzanie czasu poza szkołą, np. przez angażowanie się w zabawy, wspólne czytanie książek czy realizacja projektów, nie tylko wzmacniają więź emocjonalną między ojcem a dzieckiem, lecz także stymulują jego rozwój poznawczy i kreatywność. Te momenty wspólnego działania pozwalają dziecku czuć się ważnym i docenionym.
Nie bez znaczenia jest również rola ojca jako wzoru do naśladowania. Codzienne postawy i wartości prezentowane przez ojca kształtują w dziecku takie cechy, jak: odpowiedzialność, uczciwość i szacunek do innych ludzi. Przykład dawany przez ojca w codziennych sytuacjach jest fundamentem, na którym dziecko buduje swoje własne przekonania i postawy wobec świata. Taka kompleksowa obecność ojca w życiu dziecka nie tylko wspiera jego sukcesy edukacyjne, ale także przygotowuje je do odpowiedzialnego i świadomego życia.
Jak ojciec może wspierać edukację dziecka?
Nie każdy ojciec od razu wie, jak najlepiej zaangażować się w edukację swojego dziecka, jednak istnieje kilka prostych sposobów, które mogą w tym pomóc. Kluczowe jest nawiązanie regularnego dialogu o szkole – wystarczy zadawać pytania, takie jak: „Jak minął dzień w szkole?” czy „Co było najciekawsze na lekcjach?”. Takie rozmowy nie tylko pomagają zrozumieć codzienne doświadczenia dziecka, ale również pokazują, że edukacja ma znaczenie także dla ojca.
Ważnym elementem jest pomoc w nauce. Wspólne odrabianie lekcji lub rozwiązywanie zadań, nawet jeśli ojciec nie zna odpowiedzi na wszystkie pytania, buduje więź i daje dziecku poczucie wsparcia. Obecność ojca na wydarzeniach szkolnych, takich jak zebrania, występy czy zawody sportowe, to kolejny sposób na pokazanie dziecku, że jego wysiłki są doceniane i ważne.
Równie istotne jest zachęcanie dziecka do rozwijania pasji. Wsparcie w odkrywaniu zainteresowań – od sportu przez muzykę po naukę – nie tylko buduje pewność siebie, ale także pomaga dziecku odkryć swoje mocne strony. Na co dzień ojciec może również dawać dobry przykład. Dzieci uczą się przez naśladowanie, dlatego ojciec, który ceni wiedzę, chętnie czyta książki czy interesuje się różnymi dziedzinami, staje się dla swojego dziecka inspiracją.
Takie zaangażowanie nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani nadmiaru czasu, a efekty mogą być widoczne w lepszych relacjach rodzinnych, większej pewności siebie dziecka i jego sukcesach w szkole. Każda drobna codzienna chwila poświęcona dziecku to inwestycja w jego przyszłość.
Rola nauczyciela w angażowaniu ojców
Rola nauczyciela w angażowaniu ojców w edukację jest niezwykle ważna, ponieważ to nauczyciele często mają największy wpływ na budowanie relacji pomiędzy szkołą a rodziną. Nauczyciele jako mediatorzy w tym procesie mogą podejmować różnorodne działania, które zachęcą ojców do większego uczestnictwa.
Jednym z najbardziej naturalnych sposobów angażowania ojców jest zapraszanie ich na szkolne wydarzenia – zebrania, występy, dni otwarte czy zawody sportowe. Te okazje nie tylko umożliwiają ojcom lepsze zrozumienie szkolnego środowiska dziecka, lecz także dają przestrzeń do budowania relacji z nauczycielami i innymi rodzicami. Warto, aby nauczyciele podkreślali znaczenie obecności obu rodziców, wskazując na ich równą rolę w procesie edukacyjnym.
Nie mniej istotne jest docenianie i dzielenie się sukcesami dziecka. Regularna komunikacja nauczyciela z rodzicami, w tym z ojcami, pozwala na budowanie poczucia wspólnej odpowiedzialności za rozwój dziecka. Informowanie o postępach i osiągnięciach dziecka – zarówno podczas spotkań indywidualnych, jak i w formie krótkich podziękowań czy pochwał – wzmacnia motywację ojców do dalszego zaangażowania. Widząc pozytywne efekty swojej obecności, ojcowie częściej podejmują inicjatywę i szukają sposobów na wspieranie swojego dziecka.
Dzięki takiemu podejściu nauczyciele mogą nie tylko skuteczniej współpracować z rodzicami, ale także przyczyniać się do budowy partnerskiej relacji między szkołą a rodziną. Ta współpraca staje się fundamentem dla harmonijnego rozwoju dziecka i jego sukcesów zarówno w edukacji, jak i w życiu osobistym.
Nowoczesne podejście do ojcostwa zakłada aktywne uczestnictwo ojca w edukacji i wychowaniu dziecka. Taka postawa nie tylko wspiera rozwój intelektualny, ale także emocjonalny i społeczny młodego człowieka. Współpraca ojców z nauczycielami oraz ich zaangażowanie w życie szkolne dzieci stanowią fundament dla ich przyszłych sukcesów.
Czytaj więcej: Ojczym, ojciec, tatuś…
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 46 (138) 07-13/12/2024