Symbolika Środy Popielcowej
— Środa Popielcowa swą nazwę zawdzięcza obrzędowi posypywania głów popiołem, któremu towarzyszą słowa kapłana: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Jest to gest pokory, uznania ludzkiej kruchości i zależności od Boga. Popiół, którym jesteśmy posypywani pochodzi ze spalonych palm poświęconych w poprzednim roku podczas Niedzieli Palmowej — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” diakon Adam M. Dunst OFM Conv, franciszkanin, który posługuje obecnie w Kłajpedzie.
Jak mówi duszpasterz, tradycja ta sięga VIII w., a od XI w. jest powszechnie praktykowana w Kościele katolickim. Dawniej obrzęd posypywania popiołem był przeznaczony dla publicznych grzeszników, którzy po odprawieniu pokuty mogli ponownie uczestniczyć w życiu wspólnoty dopiero w Wielki Czwartek. Z czasem rozszerzono go na wszystkich wiernych, symbolizując powszechną potrzebę nawrócenia.
Różne tradycje
— Wielki Post trwa do początku liturgii Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. To okres wstrzemięźliwości, postu i refleksji nad własnym życiem i poprawa tego, co jest w nim niezgodne z Ewangelią. W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły — spożycie jednego posiłku do syta i powstrzymanie się od mięsa. W czasie Wielkiego Postu Kościół proponuje wiernym szczególne nabożeństwa: Drogę Krzyżową odprawianą w piątki oraz Gorzkie Żale w niedziele. Okres ten jest także czasem rekolekcji i spowiedzi świętej. Rekolekcje mają nas przybliżyć do Boga i zbudować z Nim przyjacielską relację — opowiada diakon.
Post jest ważnym elementem także w innych wyznaniach chrześcijańskich. W kościołach prawosławnych Wielki Post rozpoczyna się w „Czysty Poniedziałek” (w 2025 r. 3 marca) i obowiązują w nim surowsze zasady, w tym całkowita rezygnacja z mięsa, nabiału, ryb i oleju.
W tradycji protestanckiej post ma bardziej indywidualny charakter, choć ewangelicy augsburscy i reformowani w każdy piątek Wielkiego Postu odprawiają nabożeństwa pokutne. Luteranie uznają Wielki Piątek za najważniejszy dzień roku kościelnego, często powstrzymując się wtedy od jedzenia.
Wspólny czas refleksji
Jak zaznacza duchowny, rok 2025 jest wyjątkowy, ponieważ okresy postu w chrześcijaństwie, judaizmie i islamie niemal się pokrywają. Choć tradycje te mają różne początki i obyczaje, ich celem jest duchowa odnowa, poprawa życia i zbliżenie się do Boga.
— Środa Popielcowa i Wielki Post przypominają o potrzebie wyciszenia, pokuty i przygotowania serca na radość Zmartwychwstania Pańskiego. Warto ten czas wykorzystać jak najlepiej. Bardzo dobrym zwyczajem jest zrobienie jakiegoś postanowienia wielkopostnego. Nie chodzi tylko o to by zrezygnować ze słodyczy, alkoholu i jedzenia, ale warto więcej czasu poświęcić na zbudowanie relacji z Bogiem. Poprzez modlitwę, Adorację Najświętszego Sakramentu, spowiedź, a w sposób szczególny Mszę Świętą — podkreśla nasz rozmówca.
— Potraktujmy poważnie ten piękny czas, który daje nam Bóg i wykorzystajmy go do pojednania się z drugim człowiekiem i Bogiem. Gwarantuję: jeśli wykorzystamy ten czas dobrze, Chrystus zmartwychwstanie w naszych sercach. A owoce Jego zmartwychwstania będziemy obserwowali w naszym życiu — apeluje o. dk. Adam M. Dunst.
Czytaj więcej: Środa Popielcowa: rozpoczął się Wielki Post