Więcej

    Znowu przestawiamy zegarki: Litwa przechodzi na czas letni

    W najbliższy weekend Litwa po raz kolejny przestawi zegary na czas letni. W nocy z 29 na 30 marca wskazówki przesuniemy o godzinę do przodu, co oznacza krótszy sen, ale dłuższy dzień. Mimo rosnącej krytyki i planów likwidacji tego zwyczaju, zmiana czasu nadal obowiązuje.

    Czytaj również...

    Dlaczego zmieniamy czas?

    Zmiana czasu ma na celu lepsze wykorzystanie światła dziennego. Latem dni są dłuższe, a przesunięcie zegarów pozwala na dłuższe korzystanie ze słońca wieczorem.

    Czas letni na Litwie wprowadzany jest w ostatnią niedzielę marca o godzinie 3.00 rano, a kończy się w ostatnią niedzielę października o godzinie 4.00 rano. Przez siedem miesięcy mieszkańcy funkcjonują w przesuniętym rytmie dobowym.

    Pomysł na tzw. „czas oszczędzania światła” narodził się w XVIII w. i przypisywany jest Benjaminowi Franklinowi. Wprowadzenie zmian czasu na szerszą skalę miało jednak miejsce dopiero w XX w. — jako pierwsi zastosowali go Niemcy w czasie I wojny światowej, wprowadzając tzw. Sommerzeit.

    Skutki dla organizmu

    Zdaniem naukowców zmiana czasu nie jest obojętna dla zdrowia. „Zmiana czasu na letni jest dla organizmu dużo trudniejsza niż przejście na czas zimowy. Szczególnie dotkliwie zmianę mogą odczuć osoby, które rozpoczynają pracę wcześnie rano” — mówi prof. Elżbieta Pyza z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

    Jak wyjaśnia badaczka, nasz zegar biologiczny musi synchronizować się z warunkami zewnętrznymi. Nagła zmiana o godzinę zakłóca rytm dobowy, co może prowadzić do trudności ze snem, zmęczenia, a nawet problemów zdrowotnych.

    „Jeżeli ustalimy taki program różnych czynności w ciągu doby, to będziemy mieć lepszą kondycję, lepsze funkcjonowanie i lepszy sen w nocy” — dodaje prof. Pyza.

    Pomocne mogą być także krótkie drzemki i melatonina, szczególnie u osób starszych oraz wrażliwych na zmiany rytmu. Ważne jest też utrzymanie stałego harmonogramu dnia — regularne posiłki, sen i aktywność fizyczna mogą złagodzić skutki zmiany czasu.

    Psychiczne obciążenie

    Zmiana czasu może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne, szczególnie u osób z już istniejącymi trudnościami.

    „Gdy nagle tracimy godzinę snu, jest to duża ingerencja w nasz zegar biologiczny. Stres związany ze zmianą czasu jest większy niż podejrzewamy. To negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne ludzi” — jeszcze w 2020 r. mówiła „Kurierowi Wileńskiemu” Loreta Vitkutė-Maigienė, psychiatra z przychodni rejonu wileńskiego w Poszyłajciach.

    Jak dodała, szczególnie narażone są dzieci i osoby ze spektrum autyzmu.

    Czy to już ostatni raz?

    Litwa, podobnie jak wszystkie kraje Unii Europejskiej, zmienia czas zgodnie z unijną dyrektywą. Komisja Europejska oraz Parlament Europejski opowiadają się za zniesieniem rotacji zegarów. W 2020 r. litewski rząd liczył, że niebawem nastąpi koniec tego zwyczaju. Mimo to brak jednomyślności wśród państw członkowskich blokuje wdrożenie decyzji.

    Choć propozycje zniesienia zmiany czasu są regularnie dyskutowane, wdrożenie reformy wymaga zgody wszystkich krajów członkowskich UE. Obecnie większość z nich nie wykazuje chęci do porzucenia dotychczasowego systemu.

    Na razie więc, mimo postępujących technologii, powszechnego dostępu do sztucznego światła i głosów krytyki, Litwa nadal dwa razy do roku obraca wskazówki zegara. Jak długo jeszcze — pozostaje pytaniem bez odpowiedzi.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Czytaj więcej: W niedzielę zmiana czasu na letni. Specjaliści ostrzegają o zagrożeniach

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Pogrzeb papieża. Watykan zapewni specjalne środki bezpieczeństwa

    Świat żegna Franciszka Oczekuje się, że pogrzeb zgromadzi około 200 tys. osób i aż 170 oficjalnych delegacji z całego świata. W uroczystości pogrzebowej udział zapowiedzieli m.in. prezydent USA Donald Trump, prezydent...

    Sklepy w Wilnie na Wielkanoc: co będzie otwarte?

    Większość dużych sieci handlowych na Litwie zamknie swoje sklepy w Niedzielę Wielkanocną, która przypada 20 kwietnia. Dotyczy to między innymi sieci Maxima, Lidl, Iki oraz Norfa. Dla pracowników tych...

    Litwa chce liberalizować II filar emerytalny. Obawy przed estońskim scenariuszem

    Skvernelis ostrzega przed odpływem oszczędzających Przewodniczący Sejmu Saulius Skvernelis nie wyklucza, że zmiany mogą doprowadzić do masowego odpływu uczestników z systemu kapitałowego. „Jeśli będzie decyzja i możliwość opuszczenia drugiego filaru, nie...