Konferencja „Zobacz w cierpieniu Osobę” – która odbyła się w dniach 18–20 lipca w gmachu Ambasady RP w Wilnie – odwołała się do myśli Viktora Frankla, który twierdził, że nawet najgłębsze cierpienie nie musi człowieka zniszczyć. Frankl to austriacki psychoterapeuta, były więzień obozu Auschwitz.
Podkreślał, że cierpienie jest nieodłączną częścią życia. Obecna była też myśl ks. Kazimierza Popielskiego, polskiego profesora, psychoterapeuty. Dotknięto też tematyki psychiki w środowisku wielokulturowym.
Słowo otwierające konsula
Konferencję otworzył konsul generalny RP na Litwie, Dariusz Wiśniewski.
„Po pierwsze, cieszę się bardzo, że ambasada może po raz kolejny gościć uczestników wydarzenia – wydarzenia o charakterze naukowym, wydarzenia o charakterze społecznym. Ta przestrzeń, w której się znajdujemy, ona należy do nas wszystkich – do obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, do tych wszystkich także, którzy jako obywatele Republiki Litewskiej należą do polskiej społeczności. W pewnym sensie też należy do tych wszystkich, którzy interesują się Polską – a rozumiem, że takie osoby są dzisiaj tutaj w tym gronie” – przywitał zebranych konsul RP.
„Po drugie, chciałem powiedzieć, że tak samo ważne są relacje pomiędzy obywatelami, pomiędzy środowiskami robiącymi podobne rzeczy w swoich krajach. I w tym sensie dzisiejszą konferencję traktuję nie tylko jako spotkanie osób, które zajmują się podobną problematyką, mieszkając w Polsce, tu na Litwie, ale też jako element tej relacji, która styka się z różnymi wyzwaniami współczesności. Wśród tych wyzwań jest troska o to, żeby tych młodych ludzi wchodzących w dorosłość – ale także osoby, które już są w tej dorosłości – przygotować do wyzwań, z którymi się spotykają, które z każdym rokiem są coraz to trudniejsze” – zaznaczył.
Chwilę potem konsul oddał głos uczestnikom konferencji.
Solczanka dr Lilia Suchocka
Jako współorganizatorka konferencji, uczestników powitała dr Lilia Suchocka, która od trzech dekad mieszka w Polsce – oryginalnie pochodzi zaś z rejonu solecznickiego. O stolicy mówi „moje rodzinne Wilno”.
„Dzisiejsze nasze wydarzenie to już czwarty LogoCamp Polskiego Towarzystwa Logoterapii i Noo-psychosomatyki, tym razem w Wilnie. Tym razem w moim rodzinnym Wilnie” – zwróciła się do zebranych dr Lilia Suchocka.
„Tym bardziej państwa bardzo serdecznie witam i z drżeniem serca chciałabym zaprosić na naszą wspólną przygodę, jaką jest logoterapia Frankla (Viktora – przyp.red.), jaką jest noo-psychosomatyka naszego mistrza profesora Popielskiego (Kazimierza – przyp.red.). Dzisiejsze wydarzenie jest klamrą, która wieńczy dotychczasową współpracę z lokalnymi środowiskami szkolnictwa, mianowicie mój rodzinny rejon solecznicki, rejon wileński, Wilno, ale również daje możliwość na współpracę i otwierania nowych możliwości, nowych spotkań” – zaznaczyła.
„Dzisiaj dzień wykładowy, przez dwa dni czekają nas warsztaty specjalistyczne, więc myślę, że ten czas będzie wspaniały i pogłębiający naszą wiedzę, nasze doświadczenia, nasze również osobiste spotkania” – podkreśliła.
Apel do rodziców: „Bądźmy z dziećmi”
Konferencję swoim wykładem rozpoczęła dr hab. Katarzyna Domagała, która ma również korzenie na Wileńszczyźnie. Mówiła o zaburzeniach odżywiania u dzieci i młodzieży. Podkreśliła, że najważniejsze jest monitorowanie zachowań młodych ludzi. „Bądźmy z nimi” — apelowała do rodziców i podkreślała, że do tego musi przyczynić się też szkoła.
Gościem specjalnym był inżynier medyczny Mohamed Elkholy, który wespół z mgr Piotrem Machałą przedstawili przyrząd, który pomaga zbadać kondycję myśli. Pomagać ma w diagnozowaniu chorób psychicznych.
| Fot. Janina Jarosz
„Psycholog zależy kulturowo od kraju”
Pojawił się także pośrednio dotyczący Wileńszczyzny wątek wielokulturowości. W wykładzie pt. „Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży w kontekście dwukulturowości” prof. dr hab. Tadeusz Pietras odniósł się do braków kadrowych w zakresie psychologii dziecięcej. „Psycholog zależy kulturowo od kraju, w którym pracuje” – zaznaczył. Odniósł się także do sytuacji dzieci z Ukrainy, wskazując na obecność traum wojennych oraz długofalowych skutków społecznych.
Profesor podczas wykładu niejednokrotnie podkreślał, że śledzi uważnie losy Polaków na Wschodzie, jest stałym czytelnikiem „Kuriera Wileńskiego”.
Po części wykładowej pytamy dr Lilię Suchocką o znaczenie tej konferencji, co proponuje w niesieniu pomocy cierpiącym. Zaznacza, że sama chęć pomocy nie może przyćmić osobistych możliwości człowieka – i jego potencjału. Należy człowieka traktować jako centralny punkt w pomaganiu. Czyli, upraszczając, dąży się do uwolnienia możliwości osoby w kryzysie, aby mogła również sama sobie pomóc.
– To, co dzieje się na świecie, również nas dotyka. Czasami człowiek funkcjonuje na granicy – z pozoru wszystko jest w porządku, ale zewnętrzne okoliczności, takie jak wojna tuż za granicą, niepokoje społeczne czy brak stabilności ekonomicznej, mogą wytrącić z równowagi. W takich momentach wiele osób przestaje sobie radzić – w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” zaznacza dr Suchocka.
Pomoc to jedno, ale też mobilizacja
– Stąd pomysł konferencji „Zobacz w cierpieniu Osobę”. Chodziło nam nie tylko o zwrócenie uwagi na potrzebę pomagania i wsparcia – to oczywiście bardzo ważne, bo uruchamia mobilizację środowisk: szkół, rodzin, medyków – ale w tym wszystkim łatwo zapomnieć, że w centrum zawsze jest człowiek – osoba cierpiąca, która mimo wszystko ma swój potencjał, swoje siły. Cierpienie może je zablokować, ale one nie znikają – podkreśla.
– Dlatego proponujemy podejście, które łączy pomoc zewnętrzną z dostrzeżeniem wewnętrznych zasobów osoby w kryzysie. Bo człowiek ma siłę. Ma siłę walczyć. Pytanie, dlaczego jeden walczy, a drugi się poddaje? Jeśli ktoś odnajdzie sens, zrozumie, że jeszcze może sobie poradzić – wtedy znajdzie też w sobie siłę i sposób, by to zrobić – wyjaśnia.
Poczucie sensu i wspieranie osobistej mocy sprawczej wybrzmiewało przez całą część wykładową.
| Fot. Janina Jarosz
Wilno nie przez przypadek
Wyjaśnia też, dlaczego właśnie w Wilnie zorganizowano konferencję.
– To ma też osobisty wymiar. Pochodzę z Wileńszczyzny, ukończyłam szkołę średnią w Koleśnikach, później studiowałam na Uniwersytecie Pedagogicznym w Wilnie. W 1996 r. wyjechałam do Lublina, na psychologię, na Katolicki Uniwersytet Lubelski. Życie zawodowe i prywatne sprawiło, że zostałam w Polsce – ale stale wracam. To spotkanie jest pewnym podsumowaniem wieloletniej współpracy z rejonem solecznickim, wileńskim, z Wilnem, z lokalnym środowiskiem nauczycieli, pedagogów, psychologów. Zwykle przyjeżdżałam sama. Tym razem przywiozłam specjalistów z Polski – by połączyć oba środowiska, stworzyć przestrzeń do wzajemnej nauki i wymiany doświadczeń – zaznacza dla „Kuriera Wileńskiego” dr Suchocka.
– Od lat prowadzimy warsztaty w Solecznikach, Jaszunach, w Wilnie. Jesteśmy obecni, więc pomyśleliśmy: dlaczego nie zrobić czegoś wspólnego? – retorycznie pyta. Dodaje, że to początek większej współpracy z Litwą, nie wyklucza współpracy także z naukowcami litewskimi.
Udział brał też PSML
Na sali obecni byli też członkowie Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie – w tym psycholodzy i pracownicy socjalni. „Kurier Wileński” niejednokrotnie relacjonował wydarzenia PSML oraz innych środowisk we współpracy z litewskim środowiskiem medycznym, szczególnie w dziedzinie psychologii i psychiatrii dziecięcej. O ile w Polsce psychologów i psychiatrów dziecięcych brakuje, tak na Litwie praktycznie ich nie ma – co czyni współpracę z polskim środowiskiem naukowym dla Litwy jeszcze bardziej wartościową.
Jedna z pierwszych prezesów PSML, Bronisława Siwicka, podkreśliła, że „prewencja chorób u dzieci i młodzieży jest potrzebna, aby uniknąć nieszczęśliwych wypadków”.
Konferencja „Zobacz w cierpieniu Osobę” miała dwie części – wykładową ze wstępem wolnym (za rejestracją) oraz specjalistyczną, płatną, dla zawodowców.
Czytaj więcej: „Zobacz w cierpieniu Osobę”: konferencja naukowa w Wilnie, obowiązuje rejestracja
Opr. red. A.K.
