Mit, że można wycofać się bez powodu
Jednym z najczęściej poruszanych tematów jest możliwość wycofania całości zgromadzonych środków.
„Znaczna część mieszkańców uważa, że od początku przyszłego roku będzie mogła bez żadnych zastrzeżeń wycofać całą zgromadzoną kwotę, ale to nieprawda. Całą zgromadzoną kwotę będzie można wycofać w przypadku poważnej choroby, konieczności opieki paliatywnej, utraty 70 proc. lub więcej zdolności do pracy. Ponadto na pięć lat przed przejściem na emeryturę, po potrąceniu 3 proc. podatku, będzie można odebrać całą zgromadzoną kwotę, jeśli nie przekracza ona połowy limitu renty” — powiedziała Ugnė Maižiuvienė, kierowniczka działu klientów prywatnych w litewskim oddziale SEB Life and Pension Baltic SE.
Od 2026 do końca 2027 r. będzie można wycofać tylko część własnych składek i zysk z inwestycji. Środki od państwa i SoDry wrócą do systemu ubezpieczeń społecznych.
„Jaką to stanowi część zgromadzonej kwoty, osoby gromadzące środki mogą sprawdzić na swoim koncie SoDry. Według naszych obliczeń osoba zarabiająca średnią pensję w wysokości 1 500 euro po odliczeniu podatków, która gromadziła środki w II filarze od momentu jego utworzenia, będzie mogła odzyskać około dwóch trzecich zgromadzonej kwoty” — wyjaśniła Maižiuvienė.
Dziedziczenie środków
Wielu obawia się, że środki z II filaru nie podlegają dziedziczeniu, co jest mitem. Nie są dziedziczone tylko wtedy, gdy zostały zamienione na jednostki rozliczeniowe ubezpieczenia.
„W rzeczywistości cały majątek zgromadzony w II filarze przed przejściem na emeryturę przez osobę gromadzącą środki podlega dziedziczeniu. Natomiast po wycofaniu się z gromadzenia część składek państwowych i składek na ubezpieczenie społeczne, która zostanie przeliczona na jednostki rozliczeniowe ubezpieczenia społecznego, stanie się niepodlegająca dziedziczeniu. Jest to ważny argument przemawiający za dalszym gromadzeniem środków w II filarze dla osób, dla których kwestia dziedziczenia środków ma znaczenie” — zaznaczyła przedstawicielka SEB.
Czym są II i III filary emerytalne?
Część mieszkańców rozważa przeniesienie oszczędności z II do III filaru.
„Po pierwsze, po zaprzestaniu gromadzenia środków w II filarze część składek na ubezpieczenie społeczne i składki państwowe zostałoby przeniesionych do SoDry, a zatem osoba nie mogłaby wycofać tej części i wpłacić jej do funduszy III filaru. Ponadto, gromadząc środki wyłącznie w funduszach emerytalnych III stopnia, osoba straciłaby wypłacane przez państwo zachęty, które w tym roku wynoszą 364 euro rocznie. Jest to znacząca kwota dla każdego oszczędzającego — według naszych obliczeń osoba otrzymująca minimalne wynagrodzenie może dzięki zachęcie państwowej zgromadzić w II filarze nawet dwukrotnie więcej, a majątek uczestnika otrzymującego średnie wynagrodzenie może wzrosnąć o jedną trzecią” — wyjaśniła Maižiuvienė.
Przykładowe wyliczenia
Przykładowo SEB szacuje, że 35-latek z pensją 1 500 euro netto i 13 019 euro w II filarze może do 65. roku życia zgromadzić 180 337 euro. W przypadku rezygnacji już dziś, otrzymałby 8 761 euro, a 4 258 euro trafiłoby do SoDry.
Eksperci podkreślają, że są to wyłącznie szacunki — wartość zgromadzonych środków może się zmieniać w zależności od sytuacji rynkowej, a inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem. Na Litwie funkcjonuje trzyfilarowy system emerytalny, z czego obowiązkowy jest tylko I filar.