Więcej

    Pogrzeb polskich bohaterów na wileńskiej Rossie

    We wtorek 23 września 2025 roku w Wilnie odbędą się uroczystości pogrzebowe śp. Edwarda Borkowskiego oraz pięciu żołnierzy Armii Krajowej z oddziału Sergiusza Zyndrama-Kościałkowskiego ps. „Fakir”.

    Czytaj również...

    Szczątki ofiar NKWD zostały odnalezione w wyniku prac Instytutu Pamięci Narodowej na Litwie. Msza Święta w intencji zmarłych żołnierzy zostanie odprawiona w Kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie o godz. 10:00 czasu litewskiego. Następnie, o godzinie 11:45 odbędzie się ceremonia pochówku w kwaterze wojskowej przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na Cmentarzu na Rossie. Uroczystości organizowane są przez Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Ambasadą RP w Wilnie.

    4 lutego 1945 roku pod Raubiszkami (gmina Maguny, rejon święciański) oddział Samoobrony Wileńskiej AK pod dowództwem Sergiusza Zyndrama-Kościałkowskiego ps. „Fakir” stoczył walkę z patrolami NKWD. W wyniku potyczki dowódca oddziału został ciężko ranny i mimo natychmiastowej ewakuacji po kilku godzinach zmarł. Jego ciało pochowano nad Jeziorem Dubińskim, na wzgórzu w pobliżu leśniczówki Błużniany. Poległych w walce żołnierzy z oddziału „Fakira”, na polecenie Sowietów, pochowali nieopodal miejsca walk mieszkańcy wsi w prowizorycznej ziemiance. Jeden ze świadków tamtych wydarzeń wspominał:

    Polegli zostali złożeni w zbiorowej mogile przy drodze. Po kilku tygodniach miały być zrobione przez rodziny ekshumacje.

    Ciało „Fakira” wkrótce po tych wydarzeniach ekshumowano i pochowano na Cmentarzu na Rossie. Ciał jego żołnierzy nie przeniesiono, a miejsce pochówku z czasem uległo zatarciu. Od lat 40-tych XX wieku teren w okolicach Raubiszek uległ znacznej zmianie – dawne pola porósł las, zmienił się układ dróg oraz linia brzegowa jeziora, względem której świadkowie lokalizowali mogiłę.

    Prace poszukiwawcze, prowadzone przez zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, w Raubiszkach były realizowane przez trzy lata, począwszy od 2018 roku. Ostatecznie jesienią 2020 roku, po przebadaniu łącznie ponad trzech tysięcy metrów kwadratowych terenu (wykonano m.in około 3,5 tysiąca ręcznych odwiertów archeologicznych), zespół BPiI – przy wsparciu wolontariuszy ze Stowarzyszenia Odra-Niemen oraz wileńskiej młodzieży – natrafił na poszukiwaną mogiłę. Ujawniono w niej szczątki sześciu żołnierzy przy których znajdowały się elementy wyposażenia wojskowego i przedmioty osobiste, m.in. polskie guziki wojskowe.

    Dzięki przeprowadzonym badaniom genetycznym potwierdzono tożsamość Edwarda Borkowskiego, urodzonego w 1922 roku we wsi Pasieki Pawłowskie. Informacja o jego identyfikacji została ogłoszona publicznie podczas uroczystości wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar totalitaryzmów 1 grudnia 2023 roku w Warszawie. Pozostali odnalezieni żołnierze nie zostali zidentyfikowani.

    W wyniku przeprowadzonych badań historycznych ustalono jednak z dużym prawdopodobieństwem, że wśród odnalezionych żołnierzy może znajdować się Jarosław Skrodzki ps. „Zeks”, „Jur”, urodzony w 1908 roku, zastępca „Fakira” i kierujący jedną z dwóch niezależnych komórek likwidacyjnych wileńskiego Okręgu Armii Krajowej. Wskazują na to w zachowane raporty NKWD sporządzone bezpośrednio po walce. Poszukiwania genealogiczne nie doprowadziły jednak do odnalezienia krewnych Skrodzkiego w stopniu pokrewieństwa umożliwiającym przeprowadzenie badań genetycznych i identyfikacyjnych.

    Instytut Pamięci Narodowej prowadzi działania zmierzające do odnalezienia i identyfikacji ofiar reżimów totalitarnych oraz czystek etnicznych w ramach działalności Biura Poszukiwań i Identyfikacji. Łącznie zidentyfikowano ponad 260 osób. W wyniku działań IPN odnaleziono i podjęto szczątki ponad dwóch tysięcy osób. Zabezpieczono 3700 próbek materiału genetycznego ofiar i ich krewnych, które znajdują się obecnie w Bazie Materiału Genetycznego.

    Czytaj więcej: Sergiusz Kościałkowski „Fakir” (1915-1945): człowiek przemieniony w wilka (1), Sergiusz Kościałkowski „Fakir” (1915-1945): człowiek przemieniony w wilka (2), Sergiusz Kościałkowski „Fakir” (1915-1945): człowiek przemieniony w wilka (3)


    Inf. Oddział IPN w Białymstoku

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Trzy najczęstsze błędy przy modernizacji bloków: co należy wcześniej wziąć pod uwagę

    Renowacja bloku to nie tylko możliwość poprawy stanu technicznego budynku i zmniejszenia kosztów eksploatacji. Jest to również długoterminowa inwestycja, która podnosi wartość nieruchomości, zapewnia bezpieczeństwo mieszkańców i pozwala mieszkać...

    „W polskiej szkole i rodzinie, w litewskim państwie — a w telefonie rosyjski. Nie udawajmy, że jest inaczej”

    „Zastanawia jednak to, dlaczego niektórym łatwiej jest ustawić interfejs telefonu po rosyjsku niż po polsku. Staram się wtedy z nimi rozmawiać i to wyjaśnić” — dziwi się Czerniawska.Dodaje, że...

    „Mickiewiczówka” będzie miała remont. Projekt jest na kolejnym etapie

    Jak wyjaśniła Iwona Czerniawska, szkoła otrzymała także szkolenia dla nauczycieli z zakresu edukacji włączającej. Edukacja włączająca to nauczanie nastawione na wciągnięcie do nauczania wszystkich uczniów, niezależnie od ich zdolności...