Wiek nie jest istotnym czynnikiem
— Obecnie 21 140 osób uprawnionych do kierowania pojazdami ma 80 lat lub więcej. Stanowi to 1,42 proc. wszystkich osób uprawnionych do kierowania pojazdami. 787 osób uprawnionych do kierowania ma 90 lat lub więcej. Stanowi to 0,05 proc. wszystkich kierowców. Kierowcy w wieku do 65 lat muszą poddawać się badaniom lekarskim co dziesięć lat, osoby w wieku od 65 do 80 lat — raz na pięć lat, a osoby w wieku 80 lat i starsze — co dwa lata. Prawo jazdy jest ważne tak długo, jak długo ważne jest zaświadczenie lekarskie — wyjaśnia w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Eglė Bačionytė, rzeczniczka prasowa działu komunikacji i marketingu Regitra.
Rozmówczyni zaznaczyła, że każdy kierowca musi mieć dobry wzrok, szybko reagować i umieć szybko dostosować się do sytuacji na drodze i zachowania innych uczestników ruchu, ale niekoniecznie ma to związek z wiekiem.
— Mogą zdarzyć się przypadki, że 80-latek jest znacznie zdrowszy niż osoba w wieku 60 lat. O zdolności do prowadzenia pojazdów decyduje nie wiek, ale stan zdrowia. Starsi kierowcy charakteryzują się ostrożnością, uważnością i mają większe doświadczenie niż młodzi. Ponadto stanowią oni bardzo niewielką część wszystkich kierowców. Oczywiście sytuacja każdego człowieka jest wyjątkowa. Ważne jest, abyśmy wszyscy byli świadomi, odpowiedzialni i w przypadku problemów zdrowotnych sprawdzali stan swojego zdrowia, czy rzeczywiście nadal możemy siadać za kierownicą i bezpiecznie uczestniczyć w ruchu drogowym — podkreśla Eglė Bačionytė.
Dodatkowe badania dla kierowców zawodowych
Przedstawiciele Ministerstwa Ochrony Zdrowia w nadesłanym do „Kuriera Wileńskiego” oświadczeniu poinformowali, że celem badania stanu zdrowia kierowców jest ustalenie, czy stan zdrowia badanej osoby spełnia minimalne normy zdrowotne, dlatego podczas profilaktycznych badań wszystkich kierowców (amatorów i profesjonalistów) przeprowadza się badania wzroku i pola widzenia, pomiar ciśnienia w gałce ocznej (osoby powyżej 40. roku życia), badanie słuchu oraz badanie funkcji przedsionkowej. Kierowcy zawodowi dodatkowo przechodzą badania widzenia w półmroku, wrażliwości na jasne światło, wrażliwości na kontrast, wrażliwości na kolory oraz rentgen klatki piersiowej (jeśli nie był wykonywany w ciągu ostatnich dwóch lat). Inne badania lub konsultacje dla kierowców są wykonywane na zlecenie lekarza, gdy konieczne jest ustalenie, czy stan zdrowia danej osoby lub zdiagnozowane choroby nie stanowią zagrożenia dla bezpiecznej jazdy.
| Fot. Freepik.com
Choroby, z powodu których nie można prowadzić pojazdów
„W większości przypadków to lekarz decyduje, czy pacjent może prowadzić pojazdy, po indywidualnej ocenie stanu zdrowia pacjenta. W rozporządzeniu ministra zdrowia, które reguluje profilaktyczne badania zdrowotne, wymieniono tylko kilka grup chorób, w przypadku których osoba zdiagnozowana nie może prowadzić pojazdów — demencja, upośledzenie umysłowe, niektóre choroby siatkówki i nerwu wzrokowego, przewlekłe zapalenie jednego lub obu uszu, powikłane cholestestomy, polipy, przetoki błędnikowe (po leczeniu chirurgicznym, gdy wyniki są dobre, nie występują zawroty głowy i przeciwwskazania, decyzja podejmowana jest indywidualnie). Osoby cierpiące na niektóre choroby serca również nie mogą prowadzić pojazdów kategorii C, D i T. Nie ma ograniczeń wiekowych dotyczących prowadzenia pojazdów, zdolność do prowadzenia pojazdów sprawdza się nie na podstawie wieku, ale stanu zdrowia. Choroby, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdów, mogą dotykać zarówno starszych, jak i młodszych kierowców, dlatego uważamy, że zdolność do prowadzenia pojazdów każdej osoby powinna być oceniana indywidualnie, niezależnie od wieku. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że stan zdrowia osób starszych może zmieniać się szybciej, zdrowie starszych kierowców jest sprawdzane częściej: kierowcy w wieku 80 lat i starsi poddawani są badaniom lekarskim raz na dwa lata, podczas gdy kierowcy w wieku do 65 lat poddawani są badaniom lekarskim raz na 10 lat, a kierowcy w wieku od 65 do 80 lat — raz na pięć lat” — napisano w oświadczeniu resortu zdrowia.
Grupa wiekowa 36-45 lat
Tymczasem według danych spółki ubezpieczeniowej Lietuvos draudimas, najwięcej wypadków drogowych odnotowuje się w grupie wiekowej kierowców między 36 a 45 rokiem życia. Kierowcy w tym wieku są „odpowiedzialni” za około jedną czwartą wszystkich szkód komunikacyjnych ludności zarejestrowanej w firmie. Według przedstawicieli spółki ubezpieczeniowej wysoki „wskaźnik wypadkowości” w tej grupie wiekowej może wynikać z faktu, że kierowcy ci należą do najaktywniejszych i najczęściej poruszających się po ulicach i drogach kraju.
Dane spółki ubezpieczeniowej ujawniają jednak jeszcze jedną istotną rzecz — osoby powyżej 86. roku życia to grupa wiekowa kierowców charakteryzująca się najwyższą wartością szkód. I choć liczba wypadków w tej grupie wiekowej nie jest generalnie duża, to odnotowywane szkody są wyższe niż w innych grupach wiekowych.
Rezygnacja z prawa jazdy i jak o tym rozmawiać
Jak mówią przedstawiciele spółki, możliwość prowadzenia samochodu znacznie zwiększa naszą swobodę działania i mobilność, dlatego utrata takiej możliwości może być bardzo bolesna. Eksperci radzą, aby przed rozpoczęciem rozmowy z bliską osobą na temat rezygnacji z prawa jazdy przeprowadzić swego rodzaju wywiad. Na przykład dobrze jest się wybrać razem do sklepu lub innego miejsca, do którego zazwyczaj się jeździ samochodem. Taka podróż stanowi dobrą okazję do obserwacji i oceny zachowania kierowcy na drodze — czy potrafi reagować na sytuacje drogowe w odpowiednim czasie i bezpiecznie, czy utrzymuje samochód na pasie ruchu, jak dobrze parkuje. Innymi słowy można niczym ekspert ocenić umiejętności, orientację i reakcję kierowcy.
Eksperci podkreślają, że wiek kierowcy nie może być jedynym powodem ani motywem odmowy do posiadania prawa jazdy, ponieważ nie jest to kryterium obiektywne. W tym kontekście należy mówić o zmianach w zdolnościach prowadzenia pojazdów, które, nawiasem mówiąc, mogą przytrafić się każdemu i w każdym wieku. To właśnie utrata zdolności, która stanowi zagrożenie dla samego kierowcy i innych uczestników ruchu drogowego, powinna być głównym tematem rozmowy.
Zdecydowanie zaleca się rozpoczęcie takich rozmów wcześnie — nawet jeśli dana osoba nadal dobrze prowadzi. Warto też zaplanować sposób podróżowania po zrezygnowaniu z prawa jazdy. Takie wcześniejsze przemyślenia mogą znacznie ułatwić podjęcie tej trudnej decyzji.
Chociaż takie rozmowy mogą być bardzo emocjonalne i z pewnością niełatwe, zdrowie i dobre samopoczucie bliskiej osoby zdecydowanie warte są empatii i cierpliwości, które będą potrzebne, aby pomóc podjąć tę trudną decyzję.