Jasne zasady, prostsze nazwy
Od 2026 r. „standardowa renta dożywotnia z gwarantowanym okresem wypłat” (lit. (standartinis pensijų anuitetas su garantuojamu mokėjimo laikotarpiu) zostanie przemianowana na „dziedziczną standardową rentę emerytalną” (lit. paveldimas standartinis pensijų anuitetas). Zmiana ma na celu ułatwienie zrozumienia charakteru świadczenia, które obecnie wybiera 69 proc. emerytów korzystających z oferty SoDry.
Obecna nazwa jest myląca — wielu mieszkańców sądzi, że „gwarantowany okres wypłat” oznacza zakończenie wypłacania świadczeń po osiągnięciu konkretnego wieku. W rzeczywistości oznacza to, że w przypadku śmierci emeryta przed zakończeniem tego okresu, pozostałe środki trafią do jego spadkobierców. Po jego upływie świadczenia są nadal wypłacane, ale nie podlegają już dziedziczeniu.
Dziedziczenie aż do 85. roku życia
Najważniejszą zmianą będzie wydłużenie okresu dziedziczenia z obecnych 80 do 85 lat. Oznacza to, że w przypadku śmierci emeryta przed ukończeniem 85. roku życia, świadczenia niewypłacone do tego momentu trafią do jego spadkobierców. Natomiast jeśli dana osoba będzie żyła dłużej, będzie nadal otrzymywać świadczenia emerytalne przez całe życie, ale nie będą one już dziedziczne.
Zmiana ta zrównuje warunki dziedziczenia z tzw. odroczoną rentą emerytalną, w której wypłaty do 85. roku życia realizuje firma emerytalna z funduszy podlegających dziedziczeniu.
Czym są renty emerytalne?
Renta emerytalna to forma ubezpieczenia zapewniająca stały dochód po osiągnięciu wieku emerytalnego. W zamian za środki zgromadzone w funduszu emerytalnym SoDra zobowiązuje się do wypłaty świadczeń dożywotnio — niezależnie od długości życia emeryta. Wypłaty te mogą wzrosnąć w wyniku indeksacji, zależnie od wyników funduszu rentowego.
Obecnie z tego rozwiązania korzysta prawie pięć tysięcy osób.
Trzy typy rent emerytalnych
Na Litwie dostępne są trzy podstawowe typy rent emerytalnych oferowanych przez SoDrę:
1. Standardowa renta emerytalna (niedziedziczna). Najwyższe świadczenia wśród wszystkich opcji. Środki są wypłacane dożywotnio wyłącznie emerytowi i nie są dziedziczone.
2. Dziedziczna standardowa renta emerytalna. Stałe wypłaty dożywotnie, z gwarancją wypłat do 80. roku życia — jeśli beneficjent umrze wcześniej, środki otrzymują jego spadkobiercy. Od 2026 r. okres gwarantowany wydłużony z 80 do 85 lat.
3. Odroczona renta emerytalna. Do 85. roku życia wypłaty realizowane są przez firmę emerytalną z dziedziczonego kapitału. Po tym wieku wypłaty przejmuje SoDra — są one stałe, ale już nie podlegają dziedziczeniu.
Zmiany mają uprościć zrozumienie zasad funkcjonowania systemu emerytalnego i ułatwić przyszłym emerytom podejmowanie decyzji w oparciu o jasne i jednoznaczne informacje. Ponadto zmiany mają wyeliminować nieporozumienia związane z pojęciem „okresu gwarancyjnego” i podkreślić, że renta dożywotnia zapewnia świadczenia przez całe życie, niezależnie od wieku.