Tegoroczne wskaźniki eksportu i przemysłu na Litwie nie należą do najlepszych. Jednak — jak podkreśla ekonomista banku Citadele Aleksandras Izgorodinas — nie ma w tym nic dramatycznego.
Perspektywy dalszego wzrostu
Zdaniem eksperta głównym powodem spadku tych wskaźników jest fakt, że zarówno przemysł, jak i eksport osiągnęły już tak wysoki poziom, iż dalszy wzrost staje się coraz trudniejszy. W ostatnich latach wskaźniki przemysłowe na Litwie były najwyższe w historii kraju — jeśli pominąć wpływ czynników cenowych.
— Innymi słowy, nasze przedsiębiorstwa wytwarzały i sprzedawały więcej produktów niż bezpośrednio po ożywieniu gospodarczym po pandemii COVID-19. Do tej pory mogliśmy mówić o przemyśle funkcjonującym na bardzo wysokim poziomie, a teraz, z tego poziomu, coraz trudniej jest osiągnąć dalszy wzrost — wyjaśnia Aleksandras Izgorodinas w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”.
Zaznacza przy tym, że choć jest to kwestia zasadnicza, istnieją również dodatkowe czynniki wpływające na obecny stan przemysłu.
Co z Niemcami?
Ekonomista zwraca uwagę, że sytuacja w niemieckim przemyśle jest obecnie dość skomplikowana, a wskaźniki produkcji w Niemczech ograniczają możliwości ożywienia litewskiego sektora przemysłowego.
— Mimo to nasze prognozy i modele analityczne wskazują, że od grudnia produkcja przemysłowa na Litwie powinna się stabilizować. Możliwe, że nadal będziemy obserwować roczny spadek produkcji, ale wynika on głównie z faktu, że porównujemy tegoroczne dane z bardzo wysokimi wskaźnikami z poprzedniego roku, które statystycznie znajdują się na granicy rekordów — podkreśla Izgorodinas.
W jego ocenie obecna sytuacja oznacza jedynie niewielkie spowolnienie o charakterze statystycznym i technicznym, które nie stanowi żadnego zagrożenia dla litewskiej gospodarki.
Eksport wyhamował, ale nie widać powodów do paniki
Z podobną oceną sytuacji występuje ekonomista banku SEB Tadas Povilauskas, który zauważa, że w trzecim kwartale litewski przemysł wykazywał stagnację, a wzrost eksportu towarów pochodzenia litewskiego w ostatnich latach wyraźnie wyhamował. To, jak mówi, ma bezpośredni wpływ na ogólne wyniki eksportowe kraju. „Wzrost eksportu wyhamował” — mówił Povilauskas w ubiegłym tygodniu w rozmowie z agencją BNS.
Według ekonomisty największy wpływ na tę sytuację ma przemysł chemiczny i tworzyw sztucznych. Konkurencja w tej ostatniej branży rośnie w krajach azjatyckich, co jest związane z polityką celną Stanów Zjednoczonych. „To, co nie trafia na rynek amerykański, w większym stopniu kierowane jest do Europy. To oczywiste, że nie działa to na naszą korzyść” — zaznaczył ekspert.
Povilauskas dodał, że spadek widoczny jest również w produkcji firmy Thermo Fisher — w przypadku enzymów i odczynników odnotowano mniejsze wyniki niż w ubiegłym roku. „To także przyczynia się do obniżenia danych eksportowych w ostatnich miesiącach” — podkreślił analityk.
Ekonomista zwrócił również uwagę, że w trzecim kwartale znacząco spadł eksport towarów do Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie, jak zauważa Povilauskas, sektor meblarski pozostaje stabilny, natomiast rośnie eksport produktów spożywczych oraz elektroniki.
„Mamy na Litwie kilka dużych przedsiębiorstw, które intensywnie inwestują i dynamicznie się rozwijają. Oczywiście sektor elektroniczny również, jeśli się nie mylę, we wrześniu odnotował kolejny rekordowy miesiąc pod względem eksportu sprzętu elektronicznego” — mówił ekonomista.