„Prosimy o ciszę! Trwa Olimpiada Literatury i Języka Polskiego” — ogłoszenia w Szkole Średniej im. J. Lelewela w Wilnie nie zostawiały wątpliwości, że dzieje się tutaj coś wyjątkowego. Była „piątka” gościła tu mianowicie 6-7 lutego uczestników olimpiady ze szkół wileńskich.
Podobnie jak w polskich szkołach całej Wileńszczyzny 7 lutego dobiegł końca II etap Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Zmagania olimpijskie zostały rozłożone na dwa dni: jeżeli w pierwszym dniu (6 lutego) olimpiady uczestnicy wykazali się wiedzą literacką i językową na piśmie, to w drugim dniu wygłaszali przed szkolnymi komisjami ustne przemyślenia z zakresu literatury polskiej oraz języka.
W olimpiadzie miejskiej wzięło udział 16 uczestników z 7 wileńskich szkół: ze Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli, Szkoły Średniej im. J. I. Kraszewskiego, Gimnazjum im. A. Mickiewicza, Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego, Gimnazjum im. Jana Pawła II, Szkoły Średniej w Grzegorzewie i ze Szkoły Średniej im. J. Lelewela.
— Jeżeli ktoś się obawia, co to będzie dalej z polskością, to dzisiaj, gdy wysłuchaliśmy waszych przemyśleń, z pewnością możemy spokojnie odetchnąć — mówiła przewodnicząca komisji Lucyna Jaglińska przy wręczaniu nagród. — Odpowiedzi były na bardzo wysokim poziomie. Wszyscy jesteście laureatami, wszyscy jesteście godni, by reprezentować swe szkoły na etapie republikańskim.
„Dobrym duchem” komisji, broniącym każdej pracy uczniowskiej, stała się doc. dr nauk filologicznych Halina Turkiewicz z Uniwersytetu Edukologicznego. Bardzo pozytywnie oceniła ona pracę uczniów i nauczycieli:
— Widać, że nauczyciele intensywnie pracują, widać wyniki ich pracy. Uczniowie coraz lepiej dokonują pisemnej interpretacji utworów, już nie streszczają utworu (co się wcześniej zdarzało), ale dokonują głębszej analizy — zwracają uwagę na sposób narracji, środki językowe. Chociaż zostaje lekki niedosyt — czasami jest lekkie rozchwianie kompozycyjne, brak całościowego ujęcia tematu.
Mocniejszą stroną uczniów są wypowiedzi ustne, jak się okazało, lepiej mówimy, słabiej piszemy:
— Dziś miałam przyjemność wysłuchać połowy uczestników. Cieszę się, że byli to myślący, logicznie przekazujący myśli uczniowie. Lubię takie sytuacje, kiedy uczniowie swą wypowiedzią już nie zostawiają miejsca na dyskusję — mówiła Halina Turkiewicz.
Dobór tematów do wypowiedzi ustnych był bardzo różnorodny: uczniowie wybierali nie tylko klasyczne utwory Mickiewicza, Konopnickiej, Orzeszkowej, Prusa, Żeromskiego, ale też było widać, że fascynuje ich lektura współczesnych pisarzy — Szymborskiej, Miłosza. Parę osób pokusiło się o temat językoznawczy, mówiono między innymi o perswazyjnej funkcji języka we współczesnych mediach, o językowych manipulacjach, które były, co ważne, poparte przykładami z prasy.
Uczennica polonistki Mireny Narkun jedenastoklasistka Ewa Bartusewicz jest uzdolniona wszechstronnie — tańczy, gra na skrzypcach, uczestniczy w olimpiadach.
— Lubię poezję romantyczną — mówi Ewa. — Dziś mówiłam o Mickiewiczu, a do wczorajszej interpretacji wybrałam Norwida.
Mimo fascynacji wierszami, bardzo praktycznie myśli o przyszłości, gdyż chciałaby ją związać z medycyną, niekoniecznie na Litwie.
Emocji na olimpiadzie było sporo, uczennice zgodnie przyznają, że trochę tremy przed szanowną komisją złożoną z „nie swoich” nauczycielek odczuwały. Ewelina Knutowicz, jedenastoklasistka ze Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego, uczennica polonistki Jolanty Pacyno, przyznaje, że szykowała się dużo, tym niemniej chętnie. Do wypowiedzi ustnej wybrała twórczość Żeromskiego. Z początku „wciągnęła” ją „Wierna rzeka”, potem „Syzyfowe prace” i pokochała tego pisarza. Przeczytała nie tylko utwory, ale też opracowania krytyczne, do swej wypowiedzi o tym autorze wplotła cytaty. Do interpretacji pisemnej wybrała „Nieczytanie” Wisławy Szymborskiej, chociaż jej akurat „nieczytanie” nie dotyczy.
Agnieszka Borysewicz, maturzystka ze Szkoły Średniej w Grzegorzewie, startuje w olimpiadzie po raz drugi. Ją z kolei fascynuje historia, tematyka II wojny światowej, dlatego w ubiegłym roku na olimpiadzie szykowała temat lagrów i łagrów, w tym roku wybrała kwestię żydowską, gdyż, jak mówi, ciekawią ją losy ludzi skrzywdzonych.
— Jestem Polką — mówi Agnieszka. — I nie chcę używać górnolotnych zwrotów, ale kocham wszystko, co polskie. Uczestniczę we wszystkich możliwych imprezach z języka polskiego. Cieszę się z każdego pobytu w Polsce, jest jeszcze sporo do odkrycia w „ojczyźnie-polszczyźnie”.
Wszyscy uczestnicy XXIV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego oraz ich mentorzy-poloniści zostali uhonorowani dyplomami pamiątkowymi, zwycięzcy zaś otrzymali cenne pozycje książkowe oraz nośniki pamięci USB.
**
Finałowe zmagania olimpijskie — ogólnokrajowe III etapu — odbędą się w połowie marca w Wilnie, w Szkole Średniej im. Wł. Syrokomli. Na co mogą zwrócić uwagę uczestnicy olimpiady?
— Przede wszystkim nie spocząć na laurach i szlifować mistrzostwo — radzi doc. dr Halina Turkiewicz. — Może jestem staroświecka, ale życzę, żeby uczniowie jak najwięcej czytali, bo widać od razu, kto ma zaplecze lekturowe. Jeżeli zaś temat jest bliski — wtedy sama myśl niesie pióro.
Zwycięzcy II etapu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w rejonie wileńskim
Miejsce 1. Bożena Czepułkowska, Szk. Śr. w Mickunach, naucz. Krystyna Witlicka
Miejsce 2. Kamila Sinkiewicz, Szk. Śr. w Awiżeniach, naucz. Alicja Segen
Miejsce 2. Elżbieta Kulicka, Szk. Śr. im. św. Jana Bosko w Jałówce, naucz. Krystyna Dejnarowicz
Miejsce 3. Agata Sadowska, Szk. Śr. im. św. St. Kostki w Podbrzeziu, naucz. Anna Bartoszko
Miejsce 3. Iwona Kijewicz, Szk. Śr. w Rukojniach, naucz. Łucja Kuzborska
Miejsce 3. Justyna Dziemieszko, Szk. Śr. w Ławaryszkach, naucz. Halina Szturo
Wyróżnienia:
Łukasz Mikielewicz, Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie, naucz. Aldona Sudenis
Erika Jarosz, Szk. Śr. w Rukojniach, naucz. Regina Iwaszko
Barbara Prokopowicz, Szk. Śr. im. J. Słowackiego w Bezdanach, naucz. Edyta Klimaszewska
Elżbieta Salmanowicz, Gimnazjum im. St. Moniuszki, naucz. Regina Jaświn
Marzena Dziatłowska, Szk. Śr. w Ciechanowiszkach, naucz. Katarzyna Oleszkiewicz
Zwycięzcy II etapu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w rejonie solecznickim
Miejsce 1. Wioleta Milun, Szkoła Średnia im. Anny Krepsztul w Butrymańcach, naucz. Edyta Jasielonis
Miejsce 2. Joanna Miłosz, Gimnazjum im. J. Śniadeckiego, naucz. Grażyna Koczan
Miejsce 3. Izabela Darżynkiewicz, Gimnazjum im. J. Śniadeckiego, naucz. Henryka Parwicka
Miejsce 3. Kornelia Jaglińska, Szk. Śr. im. Pawła Brzostowskiego w Turgielach, naucz. Walentyna Dulko
Wyróżnienia:
Katarzyna Nornicka, Gimnazjum w Ejszyszkach, naucz. Zofia Sokołowska
Ernesta Nowikiewicz, Gimnazjum w Ejszyszkach, naucz. Zofia Sokołowska
Zwycięzcy II etapu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Wilnie
Miejsce 1. Karol Kleczkowski, Gimnazjum Jana Pawła II, naucz. Anna Jasińska
Miejsce 2. Elżbieta Czerniawska, Gimnazjum Jana Pawła II, naucz. Anna Jasińska
Miejsce 2. Daniel Rawiński, Szk. Śr. im. J. I. Kraszewskiego, naucz. Joanna Szczygłowska
Miejsce 2. Mirosława Krysztul, Gimnazjum im. A. Mickiewicza, naucz. Elwira Bielawska
Miejsce 3. Marzena Palewicz, Szk. Śr. im. Wł. Syrokomli, naucz. Irena Matoszko
Miejsce 3. Daniel Dowejko, Szk. Śr. im. J. I. Kraszewskiego, naucz. Wanda Andruszaniec