W ramach Europejskiego Tygodnia Testowania na HIV specjaliści zachęcają do zrobienia szybkich i bezpłatnych badań na zapalenie wątroby (WZW, hepatitis) i HIV. Testy są prowadzone anonimowo i będzie można je wykonać do 25 listopada włącznie.
Tydzień testowania został zainicjowany w 2013 roku, aby pomóc jak największej liczbie osób uzyskać informację, czy są zakażone. Szacuje się, że co najmniej jedna trzecia spośród 2,5 mln osób żyjących z HIV w Europie nie zdaje sobie sprawy, że jest zakażona tym wirusem. Z tym zakażeniem można żyć średnio 8-10 lat, nie mając objawów AIDS (czyli zespołu nabytego niedoboru odporności, końcowego etapu zakażenia HIV).
Jak powiedziała w rozmowie z „Kurierem” Irma Čaplinskienė, przedstawicielka Centrum Chorób Zakaźnych i AIDS (ULAC) w Wilnie, w rozpoznawaniu zakażenia zwykle największą trudnością jest niełatwa decyzja o wykonaniu testu.
― Człowiek wstydzi się możliwej diagnozy i w ogóle boi się dowiedzieć prawdę o swoim zdrowiu. Jednak warto pamiętać, że medycyna dziś jest bardzo rozwinięta, istnieją skuteczne lekarstwa na leczenie HIV i zapalenia wątroby. Najważniejszym czynnikiem jest więc inicjatywa samego pacjenta i wykonywanie testów. Wczesne wykrycie zakażenia HIV i właściwe stosowanie leków pozwala na przedłużenie życia osoby zakażonej aż do późnej starości. Dlatego więc lepiej sprawdzić się wcześniej niż później ― powiedziała Irma Čaplinskienė.
Lekarz podkreśliła, że wczesne wykrycie zakażenia i szybkie rozpoczęcie terapii antyretrowirusowej daje szansę zapobiec rozwojowi AIDS przez wiele lat. Odpowiednie leczenie również istotnie ogranicza przenoszenie zakażenia na inne osoby, na przykład noworodki — jeżeli chorą jest kobieta w ciąży. Obecnie osoby żyjące z HIV, które przyjmują leki, mogą normalnie pracować, zakładać rodziny i mieć zdrowe dzieci.
― Wskaźnik zachorowalności na HIV na Litwie jest niższy niż średnia europejska. W roku ubiegłym wynosił 5,4 przypadków na 100 000 mieszkańców. W ciągu całego okresu rejestracji tego wirusa w naszym kraju — czyli od roku 1988 ― odnotowano 2 535 przypadków zakażenia na HIV. W ciągu tego czasu na AIDS zmarło ponad 200 osób. Większość, ponad 60 procent przypadków zakażenia wykryto wśród narkomanów, którzy używali narkotyków dożylnie. Jednak w ciągu ostatnich 3 lat zauważyliśmy tendencję, że wzrasta liczba osób, które zaraziły się wirusem drogą płciową — powiedziała przedstawicielka ULAC.
Badanie na HIV nie jest skomplikowane, składa się z rozmowy z doradcą oraz pobrania niewielkiej ilości krwi przez pielęgniarkę. Nie trzeba być przedtem na czczo ani specjalnie się do badania przygotowywać. W zależności od tego, gdzie wykonuje się test, czas oczekiwania na wynik wynosi od jednego do kilku dni.
Zadaniem doradcy jest udzielenie pacjentowi rzetelnej informacji na temat ryzyka zakażenia i sposobów jego minimalizacji. Rozmowa ma charakter poufny, a osoba zgłaszająca się na badanie nie jest oceniana ani pouczana, a jedynie informowana o możliwych konsekwencjach.
W państwowych instytucjach zdrowia, które biorą udział w akcji, mieszkańcy mogą sprawdzić się bezpłatnie i anonimowo. Zaś w laboratoriach prywatnych badania są wykonywane za pół ceny.
W taki sam sposób wykonywane są również badania w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C. Jak podkreśla Irma Čaplinskienė, badania WZW są istotne jeszcze bardziej niż HIV. Ryzyko zakażenia WZW jest bowiem aż 100 razy większe niż HIV. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że co 12 osoba cierpi na WZW typu B czy C. Natomiast 2 z 3 osób zakażonych nie czują żadnych objawów i nie podejrzewają o zakorzenieniu się w swoim ciele wirusa, który może doprowadzić do marskości czy raka wątroby.
― Szacuje się, że około połowy zakażonych stanowią osoby uzależnione od narkotyków, które korzystały ze skażonych igieł i strzykawek. Jednak należy podkreślić, że ani WZW, ani HIV to nie choroby osób asocjalnych i można się nimi zarazić prowadząc normalny tryb życia. Istnieje prawdopodobieństwo zakażenia się WZW nawet podczas wizyty u stomatologa, manikiurzystki czy podczas robienia tatuażu, czy jakiegoś innego zabiegu upiększającego ― tłumaczy lekarz.
Dlatego też zaleca się zrobienie badań w kierunku WZW w przypadkach, jeżeli osoba przechodziła przez procedurę przelewania krwi, miała dowolny zabieg chirurgiczny (dotyczy to również tzw. cięcia cesarskiego), z niejasnych przyczyn odnotowano wzrost poziomu enzymów wątrobowych ALT czy AST. Również badanie zaleca się wykonać pacjentom przechodzącym hemodializę, cierpiącym na hemofilię i inne choroby krwi, osobom po przeszczepie narządów, pracownikom szpitali i przychodni, dzieciom, których matki w czasie ciąży cierpiały na WZW. Specjaliści także radzą sprawdzić swoje zdrowie kobietom w ciąży oraz w przypadku, jeżeli u członka rodziny wykryto wirusowe zapalenie wątroby dowolnego typu.