Światowa Wspólnota Litwinów inicjuje rozmowy i publiczną dyskusję w sprawie uprawomocnienia podwójnego obywatelstwa i równego prawa do głosowania dla Litwinów mieszkających za granicą.
Wspólnota zabiega o wprowadzenie zapisu, który umożliwi zachowanie obywatelstwa Litwy po przyjęciu obywatelstwa innego kraju. Organizacja dąży również do wprowadzenia osobnego okręgu wyborczego i możliwości posiadania swego przedstawiciela w sejmie. Światowa Wspólnota Litwinów (ŚWL) jest organizacją społeczną, zrzeszającą Litwinów mieszkających poza granicami kraju.
W sprawie podwójnego obywatelstwa spodziewany jest przełom, zwłaszcza że Chłopi, stanowiący większość w nowo wybranym sejmie, niejednokrotnie deklarowali troskę o emigrantów i sposoby przywrócenia Litwinów do ojczyzny.
– Kwestia podwójnego obywatelstwa nie jest nowym pytaniem, od dawna w sejmie poprzednich kadencji próbuje się podejść do rozwiązania tego problemu. Potrzebna jest ku temu zmiana Konstytucji. Nie było jednak w tej kwestii politycznej zgody – powiedział Kurierowi Jarosław Narkiewicz, poseł na sejm z ramienia AWPL-ZchR.
Wśród członków delegacji znaleźli się: przewodnicząca ŚWL Dalia Henke, przewodniczący komisji ds. kontaktów ze społecznością Laurynas Gerikas, przedstawicielka ŚWL na Litwie Vida Bandis. W bieżącym tygodniu spotykają się oni z przedstawicielami władzy i społeczeństwa, a w dalszej perspektywie spodziewają się publicznej dyskusji na temat poruszonych zagadnień.
Pierwsze spotkania już się odbyły w poniedziałek, 23 stycznia, w gabinecie przewodniczącego sejmu Viktorasa Pranckietisa. Przeprowadzono również rozmowy z minister sprawiedliwości Litwy Mildą Vainiutė oraz ministrem pracy Linasem Kukuraitisem.
“Główną sprawą jest zachowanie obywatelstwa. Być może będzie to możliwe bez nadawania podwójnego obywatelstwa, na to pytanie jednak powinni odpowiedzieć prawnicy” – powiedział dziennikarzom przewodniczący parlamentu po spotkaniu z przedstawicielami Światowej Wspólnoty Litwinów.
Jak twierdzi Viktoras Pranckietis, w poszukiwaniu takich możliwości prowadzone będą narady ze wszystkimi zainteresowanymi instytucjami i społeczeństwem.
„Połowa Litwy jest rozproszona po świecie. Każdy, kto się zdecydował na wyjazd, ma własną historię, ale każdy też dumnie nazywa się Litwinem, potrafi i chce przyczynić się do dobrobytu kraju pochodzenia poprzez mniejszy lub większy wkład. To ogromna, prawie niewykorzystana siła Litwy. Musimy podjąć i rozstrzygnąć kwestię podwójnego obywatelstwa” – twierdzi Dalia Henke, prezes ŚWL.
Na spotkaniu z Mildą Vainiutė omówiono również, poza kwestią podwójnego obywatelstwa, problem głosowania za granicą, w tym głosowania drogą elektroniczną oraz zagadnienia związane z pisownią łacińską.
“Rozstrzygając kwestię podwójnego obywatelstwa, musimy wziąć pod uwagę procesy globalizacji odbywające się w świecie, które nieuchronnie dotykają również mieszkańców Litwy” – mówiła minister.
Przedstawiciele wspólnoty zabiegają także o spotkania z premierem Sauliusem Skvernelisem, przewodniczącym Sejmu Konstytucyjnego Dainiusem Žalimasem, ministrami ochrony socjalnej i pracy, oświaty i nauki, kultury, innymi urzędnikami i działaczami społecznymi.
Art. 12 Konstytucji RL określa, że poza niektórymi przypadkami przewidzianymi ustawowo, nikt nie może być jednocześnie obywatelem Litwy i innego państwa.
Sąd Konstytucyjny zauważył, że w zasadzie zezwolenie na szersze nadanie podwójnego obywatelstwa jest możliwe tylko po wprowadzeniu poprawek do Konstytucji. Poza tym, zmiana artykułu o obywatelstwie jest możliwa tylko po przeprowadzeniu referendum. Zdaniem D. Henke, zachowanie obywatelstwa można byłoby uregulować w formie ustawy.
– Myślę, że z powodu emigracji Litwa wiele traci. Obywatele wyjeżdżają, zakładają rodziny, a otrzymując obywatelstwo nowego kraju, zostają pozbawieni obywatelstwa litewskiego. Dotyczy to szczególnie dzieci, które rodzą się za granicą. W ten sposób traci się więź ze swą ojczyzną, co nie jest w porządku – uważa Jarosław Narkiewicz.
Obecnie podwójne obywatelstwo mogą mieć jedynie ci obywatele, którzy wyjechali z Litwy przed odrodzeniem niepodległości oraz ich potomkowie, nie przyznaje się go tymczasem tym, którzy wyjechali w okresie niepodległości. Przewidziane są również wyjątki, kiedy zachować podwójne obywatelstwo mogą urodzone za granicą dzieci, jeżeli obywatelstwo innego kraju nabyły poprzez fakt urodzenia, jak również ci, którzy obywatelstwo innego kraju nabyli automatycznie poprzez zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem innego kraju.
– Nasza propozycja jest taka, że opowiadamy się za podwójnym obywatelstwem bez względu na to, w jakim czasie osoba wyjechała ani niezależnie od tego, z którego terenu Litwy wyjechała (dotyczy to zwłaszcza Wileńszczyzny). Dyskusje trwają, a czym się skończą, zobaczymy – poinformował poseł AWPL-ZchR.