Litewska sieć myjni samochodowych Švaros broliai w poniedziałek (4 listopada) na swym koncie na Instagramie zamieściła reklamę z wizerunkiem Ostrej Bramy. Rektor kaplicy Ostrobramskiej, Kęstutis Latoža, twierdzi, że symbole i obiekty religijne nie mogą być wykorzystywane do profanacji. W przeszłości wizerunek kaplicy był wykorzystywany na butelkach z wódką.
„Mówi się, że jeżeli długo nie odwiedzi się myjni samochodowej, zaczyna ona straszyć. Jeżeli zobaczyłeś myjnię tunelową Švaros broliai w nietypowym miejscu, czas zajrzeć do nas w gościnę” – wpis o takiej treści został zamieszczony pod zdjęciem, na którym Ostra Brama została przedstawiona jako myjnia samochodowa.
O skandalicznej reklamie poinformował jako pierwszy portal informacyjny zw.lt. W poniedziałek wieczorem wpis z konta spółki został usunięty. Spółka w żaden sposób nie skomentowała sytuacji.
Rektor kaplicy Ostrobramskiej, ksiądz prałat Kęstutis Latoža, poinformował „Kurier Wileński”, że reklamy nie widział.
– Trudno coś komentować, kiedy się nie widziało samej reklamy. Zawsze trzeba patrzeć na kontekst. Na pewno symbole oraz obiekty religijne nie mogą być wykorzystywane do profanacji – mówi prałat w rozmowie z dziennikiem.
Kaplica Ostrobramska jest ważnym miejscem dla katolików na Litwie, w Polsce i na Białorusi. W kaplicy znajduje się, pochodzący z XVII wieku, obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, który przez wiernych uważany jest za cudowny. Początkowo obraz był umieszczony na bramie, a później został przeniesiony do kaplicy. Autor obrazu nie jest znany. Część historyków sądzi, że obraz namalował artysta z Krakowa, Łukasz, który w 1624 r. stworzył podobny obraz dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. 2 lipca 1927 r. odbyła się koronacja obrazu, którego dokonał kardynał Aleksander Krakowski. Na uroczystości byli obecni marszałek Józef Piłsudski oraz prezydent Polski Ignacy Mościcki.
W przeszłości na Litwie kaplica Ostrobramska oraz inne symbole religijne niejednokrotnie były wykorzystywane w reklamie, co wywoływało niezadowolenie wiernych i przedstawicieli kościoła katolickiego.
W 2005 r., na zamówienie polsko-francuskiej spółki Sobieski Dystrybucja, spółka Vilniaus degtinė (obie spółki należały do francuskiej firmy Belvedere) wyprodukowała wódkę z wizerunkiem kaplicy. Ówczesny rektor Ostrej Bramy, ks. Edvardas Ridzikas, był oburzony pomysłem. „To jest niemoralne i świadczy o złym guście tych, którzy to zrobili (…). Umieszczenie widoku Ostrej Bramy w żadnym bądź razie nie było uzgadniane z kościołem” – mówił duchowny „Kurierowi Wileńskiemu” przed 15 laty.
Spółka Vilniaus degtinė odrzucała wszelkie zarzuty. Dyrektor ds. marketingu, Laurynas Miškinys, twierdził, że litewska spółka tylko wyprodukowała wódkę na zamówienie strony polskiej. Poza tym, jego zdaniem, producent, umieszczając „część wileńskiej starówki” na butelce, nie musiał nikogo prosić o zgodę. Po pewnym czasie butelki z wizerunkiem Ostrej Bramy znikli ze sprzedaży.
W roku 2006 do redakcji „Kuriera Wileńskiego” zgłosił się, nieżyjący obecnie, proboszcz kościoła pw. Świętego Bartłomieja, ks. Jan Szutkiewicz, który zobaczył w jednym z wileńskich sklepów sieci Rimi stoisko z piwem reklamowane przez plakat z Chrystusem Frasobliwym. Oburzony ksiądz próbował zerwać plakat, ale został przy pomocy ochrony wyprowadzony ze sklepu.
CZYTAJ WIĘCEJ: Polska pomoże Litwie w ochronie i odnowieniu dziedzictwa kulturowego
„Chrystus Frasobliwy to figura naszego Boga, jak też symbol litewskiego katolicyzmu. Naród litewski jest gorąco do niego przywiązany i obdarza go wielką czcią. Wszak za Chrystusa wielu litewskich księży, takich jak na przykład ks. Kazimeras Vasiliauskas, było zesłanych na Syberię. Już choćby dlatego, używanie takiego symbolu jako reklamy jest po prostu świętokradztwem” – tłumaczył wówczas swoją reakcję.
Sprawą zainteresowała się Narodowa Rada Ochrony Praw Konsumenta, która rekomendowała spółce Kalnapilis wycofać reklamę. Zdaniem rady, reklama nie może wyśmiewać uczuć religijnych oraz przekonań politycznych. Po pewnym czasie dyrekcja litewskiego browaru, pod presją społeczną, wycofała reklamę Chrystusa Frasobliwego.
Fot. Marian Paluszkiewicz
.