W sierpniu 2019 r. minister środowiska zachęcał wszystkich mieszkańców Litwy do składania wniosków na renowację starych, energetycznie nieefektywnych domów wielomieszkaniowych. Łącznie otrzymano 480 wniosków, które oceniała Agencja Oszczędzania Energii Mieszkań (Būsto energijos taupymo agentūra, BETA).
Podjęła ona decyzję, że 457 projektów nadaje się do wdrożenia modernizacji domostw. Szacuje się, że wysokość nakładów na wdrożenie tych projektów może wynieść ponad 200 mln euro.
Warunki konkursu jasno określały, że jeśli łączna kwota zatwierdzonych projektów wyniesie ponad 150 mln euro, zostanie zastosowany konkursowy tryb wyłaniania projektów, ale obecne priorytety rządu w dziedzinie wydajności energetycznej budynków zmieniły te plany. Postanowiono, że finansowanie otrzymają wszystkie zgłoszone projekty, które spełniały warunki konkursu.
Najaktywniejsze — duże miasta
Według danych BETA, w samorządach miejskich Kłajpedy (36 bloków), Kowna (32) i Wilna (29) zostanie zrealizowanych ponad 20 proc. projektów odnowy bloków mieszkalnych, złożonych na najnowsze wezwanie ministra środowiska.
Dyrektor Agencji Oszczędzania Energii Mieszkań Valius Serbenta cieszy się: „To budujące — w tych miastach jest szczególna koncentracja starych bloków, łącznie sięgająca nawet połowy wszystkich wymagających renowacji bloków w kraju”.
Również aktywnością wykazały się podczas tego naboru samorządy rej. wiłkomierskiego (24 wnioski), Połągi (21), oraz rejonów Szyłokarczmy (20), Telsz (18) i Janowa (17).
Widoczne są główne kierunki renowacji
„Z naszych danych wynika, że formowane od kilku lat z rzędu nowe podejście do zwiększania wydajności energetycznej budynków przynosi namacalne wyniki. Samo to, że trzecia część zgłoszonych w ostatnim naborze projektów jest częścią programów renowacji kwartałów, jasno wskazuje główne kierunki renowacji na przyszłe dziesięciolecia — coraz więcej budynków będzie odnawianych nie pojedynczo, tylko kwartałami”— mówi Valius Serbenta.
W ocenie BETA wnioski zgłoszone podczas ostatniego naboru wskazują na coraz silniejszą tendencję renowacji kompleksowej — nawet trzecia część zatwierdzonych wniosków modernizacyjnych zostało wciągniętych do samorządowych programów zwiększania wydajności energetycznej dzielnic, obejmujących odnowienie jednego, dwóch i więcej kwartałów miasta. Nawet 39 z 60 samorządów ma przygotowane lub wdraża programy tego rodzaju.
Dyrektor BETA wymienia zalety kompleksowej renowacji: „Renowacja kwartałów ma więcej zalet, niż pojedynczych budynków, gdyż w jej trakcie modernizowane są nie tylko wszystkie bloki ulicy czy nawet dzielnicy, ale także systemy inżynieryjne budynków, wspólne przestrzenie blokowisk.”
Nie zważając na to, że projekty odnowy są różne, w ich trakcie można wdrożyć wspólne środki renowacji — wymienić stare oświetlenie ulicy i zainstalować lampy LED, odnowić sieci wodociągowe, ciepłownicze i ściekowe. Po odnowieniu kwartału, mieszkańcy budynków wielomieszkaniowych mogą się cieszyć nowymi parkingami, przestrzeniami do zabaw i sportu, a sama dzielnica wygląda, jakby została niedawno wybudowana.
Pożądana jest klasa wydajności energetycznej B
Jeszcze jednym uwidaczniającym się kierunkiem prac renowacyjnych są wyższe wskaźniki wydajności energetycznej, które w odnowionych blokach powinny sięgać klasy wydajności energetycznej B. Planuje się, żeby tą klasę osiągnęło nawet 50 proc. wszystkich projektów z ostatniego naboru.
Obecnie aż 75 proc. budynków w UE są energetycznie niewydajne, w ciągu roku zużywają 40 proc. całej energii UE oraz wydalają do atmosfery 36 proc. gazów cieplarnianych. Z tego powodu, znacznie poprawione wskaźniki wydajności energetycznej bloku są nie tylko korzystne finansowo, ale także przyczyniają się do dbania o przyrodę, gdyż odnowione domy powodują mniej emisji CO2.
Przy wdrażaniu programu odnawiania domów wielomieszkaniowych, od 2013 r. na Litwie odnowiono ponad 2 400 bloków (70 tys. mieszkań), a obecnie wdrażania się projekty odnowienia jeszcze ok. 1 400 bloków.
Zam. 2184