| Fot. Marian Paluszkiewicz
Według danych Państwowej Agencji Kontroli Leków liczba zgłoszeń dotyczących zatruć środkami dezynfekującymi w okresie 2020 r. wzrosła ponad dziesięciokrotnie.
– Pandemia koronawirusa spowodowała, że przywiązujemy coraz większą wagę do częstego mycia i dezynfekcji rąk, a w naszym otoczeniu zagościły pojemniki z płynem odkażającym, produkowanym najczęściej na bazie alkoholu. Aby opanować pandemię COVID-19, która dotyka cały świat, bardzo ważne jest przestrzeganie właściwej higieny rąk, mycie ich jak najczęściej mydłem, regularna dezynfekcja. Trzeba oczywiście starać się rękoma nie dotykać twarzy: oczu, ust, nosa. Środki dezynfekujące należy stosować zgodnie z instrukcją na etykietach lub ulotkach dołączonych do opakowania, w żadnym wypadku nie należy ich nadmiernie używać do dezynfekcji, a tym bardziej, jeśli produkt nie jest używany zgodnie z przeznaczeniem, w przeciwnym razie może dojść do poważnego uszczerbku na zdrowiu – powiedział „Kurierowi Wileńskiemu” Linas Zdanavičius, lekarz toksykolog, kierownik działu informacji o zatruciach z Państwowej Agencji Kontroli Leków.
Objawy zatrucia środkiem dezynfekującym zależą od tego, czy środek ten został omyłkowo połknięty, czy też był wdychany. Środek dezynfekujący, szczególnie przy czyszczeniu powierzchni, może podrażniać drogi oddechowe, błony śluzowe, może spowodować ból gardła, podrażnienie oczu, kaszel, w ciężkich przypadkach nawet duszności, zaostrzenia przewlekłych chorób dróg oddechowych, choroby alergiczne. Same płyny dezynfekujące również się różnią. Środki do dezynfekcji rąk mogą podrażniać, wysuszać i uczulać skórę, płyny do dezynfekcji powierzchni w zależności od składu mogą mieć również właściwości korozyjne (żrące) i nie powinny być w żaden sposób stosowane do dezynfekcji skóry. Przypadkowe połknięcie środków do dezynfekcji powierzchni może spowodować podrażnienie gardła, a w ciężkich przypadkach nawet oparzenia chemiczne przewodu pokarmowego. Środki do dezynfekcji rąk zwykle zawierają wysokie stężenia etanolu i alkoholu izopropylowego i są mniej niebezpieczne.
– W 2020 r. bardzo mocno wzrosła liczba zatruć środkami dezynfekującymi. Ludzie nie byli jeszcze obeznani z tym środkiem, no i najczęściej dochodziło do zatrucia przypadkowego, ponieważ dezynfekatory często kupuje się w dużych pojemnikach, a potem zawartość przelewa się do mniejszych, np. do butelek po napojach, no i przez przypadek zażywa się go. Aby zapobiec zatruciu, środki dezynfekujące należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci lub w specjalnych miejscach. Używać ich tylko zgodnie z przeznaczeniem i tylko zgodnie z opisem na etykietach lub ulotkach. Należy zachować szczególną czujność, jeśli mamy w domu małe dzieci lub osoby starsze. Pod żadnym pozorem nie należy przelewać płynów dezynfekujących do butelek po napojach – istnieje ryzyko pomyłki i przypadkowego połknięcia. Do przelewania lepiej jest używać pojemników nieżywnościowych, zaznaczając na opakowaniu, że jest to płyn dezynfekujący, a tym samym zmniejszający ryzyko przypadkowego zatrucia – radzi lekarz.
| Fot. Pixabay.com
Zdaniem toksykologa po połknięciu nawet najmniejszego łyku środka dezynfekującego lub po nadmiernym wdychaniu jego oparów jest niezbędna jak najszybsza reakcja. Jeżeli zatrujemy się wdychając opary, to jak najszybciej należy opuścić skażone pomieszczenie, pozostając na świeżym powietrzu. W przypadku duszności, jeśli stan się pogorszy, należy skontaktować się z placówką medyczną.
We wszystkich przypadkach, po spożyciu środka dezynfekującego, szczególnie w celu oczyszczenia lub dezynfekcji powierzchni, zaleca się odszukanie opakowania używanego produktu z dokładnym składem produktu i skonsultowanie się z jednostką ds. Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii i Informacji o Truciznach w celu podjęcia dalszych działań. We wszystkich przypadkach, jeśli podejrzewa się zatrucie środkiem dezynfekującym, należy zadzwonić pod nr tel. numer 8-5 236 20 52. Specjaliści Działu Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii i Informacji o Truciznach udzielają porad przez całą dobę.
Czytaj więcej: Litwa rozpoczyna szczepienie jednodawkowym preparatem Janssen
– Najniebezpieczniejsze jest połknięcie środka dezynfekującego, zwłaszcza tego przeznaczonego do dezynfekcji powierzchni. To może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań zdrowotnych. Rzadko, ale zdarzają się przypadki zatrucia poprzez wdychanie preparatu, ale to raczej bez poważnych powikłań mija. Najczęściej takiemu zatruciu towarzyszy ból głowy, oczu, jeżeli ktoś ma astmę, choroba może nasilić się. Najważniejsze jest korzystać z tych preparatów, ale robić to odpowiedzialnie, zgodnie z podaną instrukcją – podkreślił Linas Zdanavičius, lekarz toksykolog, kierownik działu informacji o zatruciach Państwowej Agencji Kontroli Leków.
Według Eglė Burbienė, kierowniczki wydziału ds. Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii i Informacji o Zatruciach, Państwowej Agencji Kontroli Leków w 2020 r. 142 osoby zwróciły się po konsultacje w sprawie ewentualnych zatruć środkami dezynfekującymi, z których 23 konsultacje w sprawie podejrzenia zatrucia dzieci. W porównaniu do statystyk z poprzedniego roku liczba konsultacji dotyczących ewentualnych zatruć środkami dezynfekującymi wzrosła aż 13-krotnie, gdyż w 2019 r. udzielono 11 konsultacji dotyczących możliwych przypadków zatruć środkami dezynfekującymi, natomiast w 2018 r. tylko 6 konsultacji. Wzrost liczby zatruć jest widoczny także w tym roku – w I kwartale 2021 r. udzielono już 25 konsultacji.
Najczęściej konsultacje dotyczyły zatrucia przez nieumyślne spożycie płynu do dezynfekcji rąk. Zdarzyły się przypadki, kiedy osoby, aby zmniejszyć ból gardła, pryskały je płynem dezynfekującym, były też osoby, które uszkodziły skórę rąk, ponieważ zbyt często dezynfekowały ręce. Narzekano również, że częstsze stosowanie środków dezynfekujących powoduje podrażnienia oczu i dróg oddechowych oraz pieczenie skóry dłoni.
Czytaj więcej: „Paszport możliwości” po 3 maja?
dezynfekator
Środki do dezynfekcji rąk zwykle zawierają wysokie stężenie etanolu i alkoholu izopropylowegoFot. Pixabay.com