Metody ograniczania ubóstwa w kraju

Rząd rozpoczął prace nad zmniejszeniem ubóstwa: pojawił się nowy zasiłek dla osób samotnych, więcej osób będzie mogło skorzystać z rekompensaty na ogrzewanie, opracowano nowy model indeksacji emerytur i zaproponowano zasiłek opiekuńczy.

Ministerstwo Opieki Socjalnej i Pracy koncentruje się na zmniejszaniu zagrożenia ubóstwem w kraju, zapewniając i wdrażając złożone środki w celu rozwiązania tego delikatnego problemu.

Spadek zagrożenia ubóstwem

„Chociaż Litwa odnotowała spadek poziomu zagrożenia ubóstwem w ostatnich latach, nasz kraj pozostaje jednym z krajów Unii Europejskiej o najwyższych wskaźnikach ubóstwa. Z 21 proc. w 2018 r. do 26 proc. w 2020 r. wzrosła liczba rodzin z dziećmi otrzymujących zasiłek socjalny. Wśród negatywnych trendów zauważa się, że z 61 proc. w 2017 r. do 53 proc. w 2020 r. zmniejszyła się liczba odbiorców świadczeń społecznych, którzy otrzymywali co najmniej jeden rodzaj usług społecznych rocznie. W tym okresie zmniejszył się również udział beneficjentów świadczeń socjalnych, którzy uczestniczyli w aktywnej polityce na rynku pracy organizowanej przez Służby Zatrudnienia, z 28 proc. do 11 proc. Świadczy to o tym, że odbiorcom świadczeń socjalnych nie zapewnia się wystarczających usług socjalnych i w zakresie zatrudnienia” – napisano „Kurierowi Wileńskiemu” w nadesłanym oświadczeniu z Ministerstwa Opieki Socjalnej i Pracy.

Od 1 lipca świadczenie w wysokości 28,63 euro jest wypłacane najuboższym samotnym osobom niepełnosprawnym i w wieku emerytalnym – tym, którzy pobierali rentę socjalną lub niewielkie dodatki emerytalne. Od przyszłego roku nowy zasiłek otrzymają wszyscy samotni emeryci i osoby niepełnosprawne, niezależnie od tego, czy są wdowcami/wdowami, rozwiedzionymi, czy też nigdy nie założyli rodziny. Planowane jest także, że zasiłek dla samotnej osoby wyniesie w przyszłym roku 32 euro. Mamy nadzieję, że to dodatkowe świadczenie pomoże zmniejszyć ubóstwo i wykluczenie wszystkich samotnych seniorów i osób niepełnosprawnych – spodziewa się resort.

Ogrzewanie zdrożało o 40 proc.

W tym roku ogrzewanie centralne będzie średnio o 40 proc. droższe w porównaniu z ubiegłym rokiem. Dlatego Ministerstwo proponuje obecnie podwojenie kwoty dochodu wspieranego przez państwo (VRP). Obecnie o rekompensatę wydatków na energię cieplną mogą ubiegać się rodziny, których wydatki na ten cel stanowią 10 procent dochodów. Rekompensata za ogrzewanie przysługuje, jeśli dochody przypadające w rodzinie na jedną osobę nie przekroczyły wielkości dochodu wspieranego przez państwo (tzw. 1 VRP) czyli sumy 128 euro, tymczasem ministerstwo proponuje zamienić tę kwotę na 2 VRP (256 euro) na członka rodziny. Za zgodą Sejmu zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2022 r.

Czytaj więcej: Miejskie ogrzewanie? Będzie miejska klimatyzacja

Komu należy się rekompensata za ogrzewanie

„Rekompensata za koszty ogrzewania mieszkania przyznawana jest niezależnie od rodzaju ogrzewania, tj. czy mieszkanie jest ogrzewane centralnie, czy innymi rodzajami paliwa: drewnem opałowym, węglem, gazem itp. Mieszkańcy o niskich dochodach otrzymają rekompensatę za część podatku od ogrzewania mieszkań, która przekracza 10 proc. różnicy między dochodem rodziny lub jednego mieszkańca a kwotą dochodu wspieranego przez państwo (VRP)” – napisano.

Sprawdzić, czy rekompensata przysługuje, można na stronie internetowej www.spis.lt . Wystarczy wpisać powierzchnię mieszkaniową, liczbę mieszkańców, dochód za ostatnie trzy miesiące i wydatki na ogrzewanie. Ponadto mieszkańcy mogą ubiegać się o odszkodowanie za ciepłą i zimną wodę.

„Majątek beneficjenta nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu kwoty rekompensaty. Jeżeli rodzina otrzymuje minimalne miesięczne wynagrodzenie, powinna trafić na listę beneficjentów rekompensaty za ogrzewanie. Obliczenie średniego dochodu nie obejmuje pieniędzy dziecka i ubezpieczenia społecznego na wypadek bezrobocia i świadczenia z tytułu poszukiwania pracy” – napisano w nadesłanym oświadczeniu.

Wzrost minimalnego wynagrodzenia (MMA) od 1 stycznia 2022 r.

W celu zmniejszenia nierówności dochodowych i ubóstwa Ministerstwo Opieki Socjalnej i Pracy zaproponowało, aby rząd od nowego roku zwiększył minimalne miesięczne wynagrodzenie o 14 proc., z 642 do 730 euro. Prognozy gospodarcze dotyczące niezbędnych decyzji są korzystne, dlatego rząd zwiększył minimalne wynagrodzenie. Od 1 stycznia najmniej zarabiający otrzymają o 88 euro więcej. W planach ministerstwa przewidziany jest także przegląd systemu zabezpieczenia społecznego dla bezrobotnych. Ministerstwo Opieki Socjalnej i Pracy jest świadome problemu ubóstwa wśród samotnych rodziców i rozpoczęły się już dyskusje na temat możliwych środków, które przyczynią się do zmniejszenia ubóstwa w tej grupie.

Czytaj więcej: Koszt ogrzewania w Wilnie wzrośnie o 50 proc.

„Największe różnice między samorządami widać właśnie w obszarze ograniczania ubóstwa. Samorządy miejskie Neringa i Wilno są najmniej zagrożone ubóstwem, liczba osób otrzymujących długoterminową pomoc społeczną lub powracających do systemu pomocy społecznej w tych samorządach jest najmniejsza. Na przykład w Neryndze około 14 proc. odbiorców świadczeń socjalnych otrzymuje je przez ponad rok. W tym czasie średnia krajowa wynosi dwa razy więcej, ponad 30 proc. Samorządy przygraniczne na północy i południu Litwy stoją przed największymi wyzwaniami związanymi z ograniczaniem ubóstwa” – napisano.

Samorządy korzystają z prawa do udzielania dodatkowej pomocy społecznej osobom i rodzinom w trudnej sytuacji finansowej na bardzo różne sposoby. Samorządy mają możliwość udzielenia dodatkowego wsparcia finansowego odbiorcom pomocy społecznej jako środka motywacyjnego do bardziej aktywnego uczestnictwa w programach integracji społecznej, jako pomocy w wydostaniu się z kręgu długów i deprywacji, w przypadku jakiegoś nieszczęścia, choroby lub innych trudnych sytuacji życiowych. W 2020 r. takie wsparcie wynosiło średnio około 18 proc. całkowitej kwoty przeznaczonej na pieniężną pomoc społeczną dla potrzebujących, ale wahało się od 1 proc. w poszczególnych samorządach do 50 proc. wykorzystania kwoty. Pokazuje to, że przy wysokim wskaźniku ubóstwa w kraju niektóre samorządy nie wykorzystują w pełni dostępnych możliwości udzielania pomocy, a pomoc mogłaby i powinna być bardziej zindywidualizowana.

Departament Statystyki informuje, że poziom zagrożenia ubóstwem na Litwie w 2020 r. spadł o 0,9 proc. w porównaniu z 2019 rokiem. Zmniejszyło się także ubóstwo wśród osób w wieku 65 lat. Największe zagrożenie ubóstwem było i jest wśród seniorów, samotnie wychowujących dzieci, osób samotnych, a także bezrobotnych.