Rok 2022 Sejm RP ogłosił Rokiem Józefa Mackiewicza. Z tej okazji w 120. rocznicę urodzin pisarza Wydział Konsularny i Polonii Ambasady RP w Wilnie inauguruje nowy projekt edukacyjny, dzięki któremu twórczość pisarza będą mogli lepiej poznać uczniowie polskich szkół na Litwie.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Rok Mackiewicza zobowiązuje
Konsul RP Irmina Szmalec, inicjatorka projektu, podkreśla, że bezpośrednią motywacją do rozpoczęcia działań jest właśnie ustanowienie przez Sejm RP roku 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza.
— Rok Mackiewicza zobowiązuje i postanowiliśmy stworzyć propozycję, która odpowiadałaby potrzebom mieszkańców Wileńszczyzny. Dostrzegamy, że młodzież nie ma zbyt wielu możliwości poznawania historii swojego regionu, a Mackiewicz jest postacią, która o Wileńszczyźnie mówi wyjątkowo dużo. Wiele uwagi poświęcił nie tylko historii regionu, ale również zagadnieniom etnicznym, relacjom pomiędzy różnymi narodowościami i jego myśl pozostaje nadal aktualna — wyjaśnia konsul w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”.
Jak podkreśla przedstawicielka polskiej placówki dyplomatycznej, pisarz może inspirować również do refleksji nad aktualnymi problemami Wileńszczyzny.
— Z twórczością Mackiewicza spotkałam się w Polsce. Wiele o tej postaci słyszałam w czasie studiów w Studium Europy Wschodniej, ale muszę przyznać, że doceniłam jego twórczość dopiero po przyjeździe na Litwę. To pisarz, który pomaga zrozumieć także dzisiejszą Wileńszczyznę, wyzwania, z jakimi się spotykamy, ale również docenić kulturę i dorobek Polaków, którzy tu mieszkają. Mackiewicz nie upiększa rzeczywistości, ale też nie popada w drugą skrajność, nie obrzydza regionalności, co, mam wrażenie, często jest dziś widoczne. Mackiewicz zaprasza nas do rzetelnej refleksji, która jest potrzeba w obecnym czasie — mówi Irmina Szmalec.
Czytaj więcej: Legitymacje Ucznia Polskiego dla młodzieży z Gimnazjum im. Wł. Syrokomli w Wilnie
Spotkania w domu pisarza
Projekt przygotowany przez WKiP zakłada cykl czterogodzinnych zajęć poświęconych twórczości i życiu Józefa Mackiewicza. Będą się one odbywać w wyjątkowym miejscu — domu pisarza w Czarnym Borze, którym opiekuje się Fundacja „Wileńszczyzna”. Dom nie ma stałych godzin otwarcia — można go odwiedzać po wcześniejszym ustaleniu terminu z fundacją. Na miejscu znajduje się również biblioteczka, w której znajdują się książki pisarza.
— Bardzo cenimy działalność fundacji na rzecz popularyzowania postaci i twórczości Józefa Mackiewicza, na pewno przyczynia się do tego prowadzona przez młodych ludzi strona internetowa i publikacje przygotowywane przez młodych Polaków z Litwy. Dzięki wsparciu państwa polskiego została wyremontowana „Mackiewiczówka” i chcemy pomóc, by ten dom w pełni żył, był miejscem spotkań i dyskusji — podkreśla konsul.
Twórczość pisarza, podobnie jak czasy, w których żył, nie należą do łatwych. Zajęcia kierowane będą do uczniów starszych klas gimnazjalnych, którzy mają już podstawową wiedzę o historii tego okresu. Wiele miejsca poświęcone w nich zostanie konfrontacji pisarza z dwoma totalitaryzmami, których doświadczył mieszkając w Czarnym Borze i które pozostawiły ogromny ślad w jego twórczości. To właśnie w tym okresie Mackiewicz odbył swoją podróż do Katynia, gdzie był świadkiem ekshumacji polskich oficerów — ofiar sowieckiej zbrodni, mieszkając w Czarnym Borze pisarz zetknął się również ze zbrodnią ponarską, którą opisał tuż po wojnie we wstrząsającym tekście „Ponary-Baza”. Organizatorzy zachęcają więc, by pobyt w Czarnym Borze połączyć z wyjazdem do pobliskich Ponar.
| Fot. domena publiczna
Musimy poznawać naszą trudną historię
Pomysł pozytywnie oceniła również Krystyna Dzierżyńska, wiceprezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”.
— Tego rodzaju zajęcia, mówiące o historii Wileńszczyzny, będą bardzo cenną propozycją uzupełniającą wiedzę. Myślę, że skorzystać mogą z nich nie tylko uczniowie, ale i nauczyciele, bo również dla nich może być to okazja do dokształcenia się —zauważa w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”.
Przedstawicielka Macierzy Szkolnej podkreśla, że Rok Mackiewicza, podobnie jak postać pisarza, zachęcają do tego, by podejmować również trudne tematy naszej historii.
— Trzeba mówić o naszej trudnej historii, bo to wydarzenia, które przeżyły poprzednie pokolenia zamieszkujące Wileńszczyznę. To bardzo dobra okazja, by młodzież poznawała swoją lokalną historię — zauważa Dzierżyńska.
Informacje o projekcie zostaną w najbliższym czasie przesłane do szkół. Chęć udziału w bezpłatnych zajęciach szkoły będą mogły zgłaszać do 6 maja. Organizatorzy przewidują, że największe zainteresowanie lekcjami w „Mackiewiczówce” będzie w czerwcu, więc zachęcają do jak najszybszego kontaktu, by możliwe było stworzenie grafiku uwzględniającego potrzeby jak największej liczby uczniów.
Czytaj więcej: Krystyna Dzierżyńska — Polką Roku 2021!
| Fot. Honorata Adamowicz
Rok Mackiewicza
Rok 2022 został ustanowiony przez Sejm RP rokiem Józefa Mackiewicza. W uchwale przypomniano, że „Józef Mackiewicz, jeden z największych w dziejach pisarzy polskich, urodził się 1 kwietnia 1902 r. w Petersburgu, a dzieciństwo i młodość spędził na Wileńszczyźnie”.
Czytaj więcej: Inauguracja Roku Józefa Mackiewicza w Wilnie
Polscy posłowie przypomnieli również o znaczeniu dorobku Mackiewicza dla całego regionu.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (…) uznając wielkość jego dorobku wytrwale wspierającego idee: niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi, oraz uniwersalne wartości jego prozy literackiej — ustanawia rok 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza.
Postaci pisarza poświęcona zostanie część najbliższego wydania magazynowego „Kuriera Wileńskiego”, który ukaże się 2 kwietnia.
