Kolejna rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja to okazja do przypomnienia o wielkim, wspólnym dziedzictwie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Polacy świętowali ją tradycyjnie na wileńskiej Rossie, oddając hołd pokoleniom walczącym o wolność.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Wyraz przywiązania do wolności obywatelskich i prawa
Urszula Doroszewska, ambasador RP na Litwie, przypomniała w swoim przemówieniu o wielkiej historii dokumentu, który jest wspólnym polsko-litewskim dziedzictwem. Podkreśliła, że dokument ten był wyrazem przywiązania naszych przodków do wolności i prawa, jakie są w nim zagwarantowane.
„Tym różniliśmy się od tych sąsiadów, dla których prawem najwyższym była wola władcy. Konstytucja była dlatego właśnie zwalczana przez panujących wówczas władców absolutnych sąsiednich mocarstw, którzy tak bardzo obawiali się własnych poddanych, że zdławili naszą wspólną, polsko-litewską wolność. W niedługi czas po uchwaleniu Konstytucji Rzeczpospolita upadła pod ciosami zaborców, lecz wspomnienie majowej jutrzenki stało się trwałym mitem, punktem odniesienia dla Polaków marzących i walczących o odzyskanie niepodległości. Aktem patriotyzmu było przypominanie o tym, zarówno w okresie 123 lat zaborów, jak i po II wojnie światowej, gdy władze komunistyczne zabroniły obchodzenia święta i szczególnie silnie starały się wykorzenić pamięć o 3 maja” — mówiła ambasador.
Doroszewska podkreśliła również szczególną sytuację, w jakiej w tym roku odbywały się uroczystości, a więc wojnę w Ukrainie, która broni się przed rosyjską agresją. „Naród ukraiński jest także dziedzicem tych wartości, o których mówiła Konstytucja 3 maja, i to przywiązanie od lat prezentował. Ukraina przecież od lat dąży do integracji z Unią Europejską, do tego, by stać się częścią wspólnoty tych narodów, które swoje istnienie opierają na demokracji, prawie, gwarantują wolności i pozwalają obywatelom na bezpieczne budowanie swojej przyszłości. I znowu, jak już od trzech wieków — te wolnościowe aspiracje chce stłamsić agresor ze Wschodu. Jestem dumna, że w tym dramatycznym momencie Polska i Litwa otworzyły swoje granice i swoje serca dla uciekinierów, wspierają Ukrainę na wiele sposobów — bo trwa pamięć o wspólnej przeszłości, trwa wspólne przywiązanie do państwa prawa. W obronie Ukrainy najgłośniej w Europie krzyczą i najmocniej działają właśnie Polska i Litwa” — zauważyła ambasador.
Czytaj więcej: Ambasador Doroszewska w rocznicę Konstytucji 3 maja: „Różniliśmy się od tych sąsiadów, dla których prawem była wola władcy”
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Lekcja dla kolejnych pokoleń
W uroczystościach na Rossie wzięli udział przedstawiciele różnych polskich organizacji społecznych. Nie zabrakło tych najstarszych, a wśród nich kpt. Stanisława Poźniaka, prezesa Klubu Weteranów AK na Wileńszczyźnie, jak i młodego pokolenia. Polskie szkoły nie tylko z Wilna, ale także z rejonów wileńskiego, solecznickiego i trockiego również uczciły rocznicę.
— Bardzo się cieszę, że dziś możemy być na uroczystościach. Jestem Polką, ale także Litwinką i dzisiejsze święto bardzo dobrze pomaga mi to zrozumieć, również wyrazić — mówi dla „Kuriera Wileńskiego” Karina Politajeva z Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu.
— To bardzo ważny moment pod względem wychowawczym, ale także okazja do nauki historii. Wydaje się, że co roku jest tak samo, ale z perspektywy uczniów tak nie jest. W takich uroczystościach nie biorą przecież udziału całe szkoły, ale najwyżej poszczególne klasy. Dziś moi uczniowie, pierwsza klasa gimnazjalna, są tu po raz pierwszy podczas takiego święta. Wykorzystamy ten czas również na zwiedzenie cmentarza, odwiedzimy kaplicę, gdzie pochowani są powstańcy styczniowi — wyjaśnia Krystyna Masalska, nauczycielka historii w niemieskim gimnazjum.
Czytaj więcej: Premiera filmu „Różni i przez to niepowtarzalni” w Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Obchodzimy to święto wspólnie z Rzeczpospolitą Polską
Znaczenie 3 maja w historii Polski i Litwy podkreślali w tym dniu również politycy.
„Konstytucja 3 Maja jest szczególnym dokumentem, który jako drugi na świecie i pierwszy w Europie ustanowił zasadę podziału władzy, nakreślił zasady nowoczesnego stanowienia prawa i być może wyprzedził procesy rozpoczynające się w Europie” — powiedział dziennikarzom prezydent Gitanas Nausėda, który z okazji obchodów dnia Konstytucji 3 maja odwiedził Trybunał Konstytucyjny. „Mamy wiele powodów do dumy, obchodzimy to święto wspólnie z Rzeczpospolitą Polską i symboliczne jest to, że w tym dniu odwiedzam Trybunał Konstytucyjny” — dodał prezydent.
Prezydent Litwy skierował również z tej okazji list do prezydenta RP Andrzeja Dudy. Podkreślił w nim potrzebę dalszego wspierania Ukrainy, która obecnie doświadcza rosyjskiej agresji wojskowej.
„Ukraina doświadcza agresji militarnej ze strony Rosji i walczy nie tylko o bezpieczeństwo własnego narodu, ale także o bezpieczeństwo nas wszystkich, Europejczyków. Musimy nadal mocno wspierać naszych ukraińskich braci i siostry oraz popierać ich dążenia do integracji europejskiej, dając nadzieję na życie w Unii Europejskiej” — napisał Nausėda, zauważając, że Litwa „wysoko ceni przyjaźń z Polską, która jest silnym partnerem zarówno w UE, jak i w NATO”.
Znaczenie święta, jak również polsko-litewskiej współpracy, podkreśliły także premier Litwy Ingrida Šimonytė i przewodnicząca Sejmu Litwy Viktorija Čmilytė-Nielsen.
Czytaj więcej: 231. rocznica Konstytucji 3 maja. Litwa złożyła Polsce życzenia. „Wyraźnie europejska orientacja państwa”
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Na podst.: LRP, własne