Praca dzieci i młodzieży jest ściśle regulowana prawnie

Coraz więcej uczniów chce wykorzystać lato nie tylko do zabawy i wypoczynku, ale także jako okazję do wejścia na krótko na rynek pracy, poznanie smaku samodzielnego życia i zarobienie własnych pieniędzy. Dlatego każdego roku można znaleźć coraz więcej ofert pracy dla dzieci i młodzieży.

Możliwość pracy już od 14 lat

W tym roku sieć handlowa Rimi ma wiele do zaoferowania młodym ludziom od 14 lat poszukującym wakacyjnej pracy. Są to: bezpłatne zakwaterowanie nad morzem, elastyczne godziny pracy i dalsze możliwości rozwoju zawodowego. Należy pamiętać przy tym, że praca dzieci i młodzieży jest ściśle regulowana prawnie, aby chronić dzieci przed wykorzystywaniem.

— Sieć supermarketów Rimi zaprasza młodych ludzi do zapoznania się z możliwościami pracy sezonowej w sklepach i przyjrzenia się z bliska praktycznemu funkcjonowaniu handlu detalicznego. Za zgodą rodziców uczniowie mogą pracować i zarabiać już od 14. roku życia, zdobywając praktyczne doświadczenie. Nie tylko dla wielu uczniów, ale także dla studentów może to być pierwsza, ale bardzo satysfakcjonująca styczność z biznesem, która będzie cenna w przyszłości, gdy będą budować swoją karierę zawodową i wchodzić na szerszy rynek pracy — ocenia w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Vaiva Kaikarienė, kierownik ds. zasobów ludzkich w Rimi.

Warunki pracy dla nieletnich

Dzieci od 14 do 15 lat oraz młodzież w wieku 16-18 lat mogą pracować tylko w warunkach, które nie zagrażają ich zdrowiu oraz rozwojowi psychicznemu i fizycznemu. Może to być lekka praca o celach bardziej edukacyjnych, dostosowana do wieku i możliwości dziecka, która nie będzie przeszkadzać mu w nauce i rekreacji.

Dekret rządowy określa rodzaje prac, które są zabronione osobom poniżej 18. roku życia. Należą do nich prace związane z zagrożeniami elektrycznymi lub produkcją i obsługą produktów zawierających substancje wybuchowe, a także prace, w których prędkość jest napędzana przez maszyny. Zabronione są prace, które są wynagradzane na podstawie wyników ilościowych. Istnieje również lista czynników fizycznych, biologicznych i chemicznych, które są szkodliwe dla zdrowia i niebezpieczne. Zabroniona dla niepełnoletnich jest również praca z udziałem młodzieży poniżej 18 roku życia.

Czytaj więcej: Sezonowa praca nastolatków. Jakie prawa przysługują młodym?

Okazja do zdobycia doświadczenia zawodowego

— Zapraszamy młodych ludzi, aby dołączyli do naszego zespołu, ponieważ jest to świetna okazja do zdobycia doświadczenia zawodowego i wspólnego spędzenia wolnego czasu nad litewskim morzem. Mamy wiele przykładów pracowników, którzy z powodzeniem łączą studia dzienne lub wieczorowe z pracą. Dostosowujemy obciążenie pracą do dyspozycyjności pracownika, a w razie potrzeby zapewniamy mu urlop naukowy — mówi Vaiva Kaikarienė.

Kontrole nielegalnie zatrudnionych nieletnich

W 2021 r. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła 3 881 kontroli w zakresie zapobiegania i kontroli nielegalnej pracy, podczas których wykryto 1 796 nielegalnie zatrudnionych osób, w tym 27 osób poniżej 18. roku życia. Nieletni pracujący nielegalnie stanowili 1,5 proc. ogólnej liczby nielegalnie zatrudnionych osób. Wydział Państwowej Inspekcji Pracy w Szawlach wykrył 9 nielegalnie zatrudnionych nieletnich, wydziały wileński i kowieński — po 8 przypadków, wydział w Kłajpedzie — 2.

— Nowi pracownicy sezonowi w sieci supermarketów otrzymują umowy na czas określony, szkolenia, takie same gwarancje i warunki pracy, możliwości rozwoju i równoważne wynagrodzenie z tymi, którzy pracują na stale. Ci, którzy decydują się na pracę nad morzem, otrzymują dodatkowe posiłki i bezpłatne zakwaterowanie na życzenie — zapewnia rozmówczyni.

Czytaj więcej: Młodzież a władza: budujący dialog jest konieczny

Nieletni pracują w różnych sektorach

Analizując dane Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące identyfikacji nieletnich pracujących nielegalnie według sektorów działalności gospodarczej, ustalono, że w 2021 r. nieletni pracowali nielegalnie: w rolnictwie — 11 osób (40,7 proc. ogólnej liczby nieletnich), 5 osób w budownictwie, 5 osób w handlu hurtowym i detalicznym, 3 osoby w gastronomii, 2 osoby w przetwórstwie przemysłowym i 1 osoba w innym sektorze.

Prac od 14 lat

Na Litwie osoby niepełnoletnie mogą rozpocząć pracę w wieku 14 lat, ale w zależności od tego, czy są dziećmi czy młodocianymi, obowiązują różne ograniczenia dotyczące charakteru ich pracy, godzin pracy i odpoczynku oraz zawierania umów o pracę. Nawet w przypadku osoby w wieku 14 lat praca musi być objęta umową o pracę, w której strony uzgodnią istotne warunki umowy o pracę, tj. funkcję pracy, wynagrodzenie i miejsce pracy, a także godziny i system czasu pracy. Tylko w ten sposób można uzyskać pewność zatrudnienia, która jest niezbędna, zwłaszcza w razie wypadku przy pracy.

Zawarcie umowy o pracę z dzieckiem wymaga pisemnej zgody rodzica lub innego przedstawiciela ustawowego dziecka, zaświadczenia lekarskiego wydanego przez zakład opieki zdrowotnej stwierdzającego, że dziecko jest zdolne do wykonywania danej pracy, oraz pisemnej zgody szkoły, w której dziecko uczy się w danym roku szkolnym.

Nieletni mogą pracować tylko przy lekkich pracach

Należy podkreślić, że dziecko może pracować tylko przy pracach lekkich, które są zgodne z jego możliwościami fizycznymi i które nie wpływają negatywnie na jego bezpieczeństwo, zdrowie, rozwój fizyczny, umysłowy, moralny lub społeczny. Nieletnim nie wolno także pracować na stanowiskach, na których alkohol jest obecny w jakimkolwiek procesie (przyjmowanie zamówień, składanie zamówień).

Godziny pracy dzieci i młodzieży

Ważne jest, aby młodzi ludzie byli świadomi długości swoich godzin pracy. Dzieci (14-16 lat) mogą pracować do 6 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo poza rokiem szkolnym. W ciągu roku szkolnego mogą oni pracować do 12 godzin tygodniowo: do 2 godzin dziennie w dni szkolne i do 6 godzin dziennie w dni wolne od zajęć szkolnych, jeśli pracują w trakcie trymestru lub semestru, ale nie w godzinach szkolnych. Młodzież (16-18 lat) może pracować maksymalnie 8 godzin dziennie oprócz dziennych godzin lekcyjnych i maksymalnie 40 godzin tygodniowo oprócz tygodniowych godzin lekcyjnych.

Dzieci nie mogą pracować w następujących godzinach: od 20:00 do 6:00 i od 6:00 do 7:00 rano, przed szkołą. W miarę możliwości należy wykorzystać co najmniej dwa dni odpoczynku w tygodniu, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Dzieci muszą mieć zapewnione co najmniej 14 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego w okresie 24 godzin. Młodzież nie może pracować w godzinach od 22:00 do 6:00. W tygodniu należy zapewnić co najmniej 2 dni odpoczynku, w miarę możliwości po kolei, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Młodzież musi mieć zapewnione co najmniej 12 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego w okresie 24-godzinnym.