Chociaż obecnie często w przestrzeni publicznej podkreśla się znaczenie zdrowia psychicznego, a w kraju dostępnych jest wiele możliwości uzyskania pomocy — ludzie wciąż nie ośmielają się mówić o swoim stanie emocjonalnym, wybierają pozornie łatwiejszą drogę, starając się nie nadawać im szczególnego znaczenia, zapomnieć o nich lub odłożyć te sprawy na później.
Psycholog Sonata Mickuvienė podkreśla — zwrócenie się o pomoc nie jest oznaką słabości, ale właśnie siły i odpowiedzialności. Jak mówi, tylko silne osobowości nie boją się zderzyć ze swoim prawdziwym „ja”, nie wstydzą się, mówiąc o swoich problemach psychicznych, które ma przecież każda osoba, decydują się na działania na rzecz swojego dobrostanu psychicznego i emocjonalnego, który ma ogromne znaczenie dla jakości życia.
Aktualia mają duży wpływ
Według psycholog Sonaty Mickuvienė, normalne zdrowie psychiczne — to zdolność do bycia sobą pomiędzy innymi, dostatecznie stabilny stan emocjonalny, pozwalający na czerpanie radości z życia, w naturalny sposób przeżywania niepowodzeń, smutku i innych emocji.
„Największe problemy pojawiają się wtedy, kiedy człowiek nie akceptuje siebie, zaczyna się porównywać z innymi, nie docenia swoich silnych stron, nadmiernie dąży do doskonałości, krytykuje lub kara siebie za niepowodzenia i trudności” — mówi psycholog.
Duży wpływ na dobrostan psychiczny i emocjonalny robią czynniki zewnętrzne.
Psycholog utrzymuje, że z powodu pandemii w społeczeństwie pojawił się społeczny niepokój — kiedy ludzie prawie zawsze są w domu, a wyjście powoduje w nich stres: „W domu wszystko jest wygodne, dlatego ostatecznie się w nim »zasiaduje« i zaczyna się bać kontaktów z innymi ludźmi”.
Poza tym, obecnie trwająca rosyjska agresja na Ukrainę także negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne: „Ludzie odczuwają stres, niepokój, boją się o swoją przyszłość i stabilność finansową. Wszystko drożeje i nie wiadomo, co będzie w przyszłości, czy uda im się spłacać w czas kredyty, wysłać dzieci na studia i wyżyć. Obecnie wielu się boryka z takimi próbami psychologicznymi” — mówi psycholog.
Zwrócenie się o pomoc zasługuje na pochwałę
Jak twierdzi Sonata Mickuvienė, w społeczeństwie wciąż funkcjonuje stereotyp, że zwrócić się do lekarza w sprawach zdrowia fizycznego to normalna rzecz, a w sprawach psychicznych czy emocjonalnych ludzie nie chcą tego robić, bo myślą, że wszystko minie samo z siebie, że taka pomoc nie jest im potrzebna.
Psycholog podkreśla — zwrócenie się o pomoc nie jest oznaką słabości, tylko siły: „Decyzja o poszukiwaniu pomocy, przezwyciężenie strachu przed zderzeniem się ze swoimi emocjami i prawdziwym »ja« — to cechy silnej osobowości”.
Według psycholog, ludzi często o pomoc do specjalistów kierują bliscy, przyjaciele. Nierzadko i samo ciało zaczyna dawać określone sygnały, jak bóle psychosomatyczne: „Bardzo często zderzamy się z tym, że człowiek czuje ból, ale medycy nie potrafią znaleźć przyczyn tego bólu, dlatego proponują zwrócić się do psychologa”.
Psycholog także zauważa, że najczęściej o pomoc zwracają się do niej osoby w wieku 25-35 lat.
„Ludzie w takim wieku mają powiązania socjalne, interesują się wiadomościami, tendencjami i wszechstronnym rozwojem osobowości, dlatego uważam, że wszystko to ma duży wpływ na ich świadomość i chęć wzmacniania swojego zdrowia psychicznego” — podkreśla specjalistka, dodając, że pomocy psychologicznej szukają także osoby starsze, ale w jej praktyce takich klientów jest o wiele mniej.
| Fot. archiwum prywatne
Jak można sobie pomóc?
Czasem współczesny człowiek, który dużo czyta i interesuje się psychologią, w chwilach stresu nie potrafi się uspokoić i przypomnieć przeczytanych rad, które by mu mogły pomóc.
Po to, żeby potrafić sobie pomóc, psycholog zaleca łatwy i nieskomplikowany sposób, ćwiczenie zwane „zatrzymaniem się”.
„Kiedy czujecie, że ciało zaczyna opanowywać niepokój, negatywne myśli i emocje, zaczynają drgać ręce, postarajcie się zatrzymać na kilka chwil. Zwróćcie uwagę na to, co się w was dzieje, jakie odczuwacie zmiany ciała, poobserwujcie swoje emocje i myśli. A wówczas zawężcie pole uwagi i obserwujcie jedynie swoje oddychanie, całą resztę pozostawiając poza polem uwagi. Kilka razy skoncentrujcie się na naturalnym oddychaniu, powoli przejdźcie do oddychania relaksacyjnego, kiedy wdychacie przez nos i przy wydechu przez usta mówicie słowo» spokojnie«, próbując maksymalnie rozluźnić swoje ciało. Wówczas sięgnijcie do swojej wyobraźni i wdychając myślcie o wszystko, co jest dobre, na przykład, o dobroci, miłości i trosce, a wydychajcie wszystko, co jest negatywne: niepokój, winę, wstyd, smutek, złość.”
Według specjalistki, ta praktyka jest szczególnie wydajna i pomaga ludziom przyjmować życiowe sytuacje, radzić sobie z narastającymi myślami i emocjami.
Przypomina także o tym, że aktywność fizyczna, zdrowe i zbalansowane odżywanie, regulacja ilości kofeiny, zrezygnowanie z alkoholu, odpowiedni sen i odpoczynek również pomagają utrzymać, ale i wzmacniać dobre zdrowie psychiczne i emocjonalne.
Dostępne są różne możliwości pomocy
Jeśli uważacie, że wasz stan psychiczny i emocjonalny się nie polepsza, ale wciąż nie ośmielacie się zwrócić o pomoc — zaleca się zrobić pierwszy krok, dzwoniąc anonimowo na infolinię pomocy psychologicznej i tam porozmawiać z konsultantem o tym, co was niepokoi, o stresie i innych niemiłych odczuciach. Taka rozmowa może być szczególnie ważna i może pomóc odważyć się na kolejne kroki w kierunku dobrostanu emocjonalnego.
Główna linia pomocy emocjonalnej to 1809. Całą listę linii pomocy można znaleźć na stronie internetowej „Pagalba sau” www.pagalbasau.lt/pagalbos-linijos/.
Na stronie internetowej „Pagalba sau” oraz w aplikacji na urządzenia mobilne można znaleźć dużo informacji o problemach psychologicznych, rozpoznawaniu emocji swoich i u bliskich, można wykonać test dobrego samopoczucia, na mapie pomocy znaleźć wszystkie działające w kraju instytucje zdrowia psychicznego, poznać rekomendacje dla mieszkańców, specjalistów i organizacji, a także dowiedzieć się o ograniczeniach prawnych dla osób z zaburzeniami psychiatrycznymi.
Także należy wiedzieć, że każdy obywatel, który się zarejestruje w centrum zdrowia psychicznego albo biurze zdrowia publicznego, może otrzymać bezpłatne konsultacje psychologa, nie jest do tego potrzebne skierowanie lekarza.
Jeśli potrzebna jest pomoc związana z zaburzeniami psychiki czy zachowania, można zwrócić się do psychiatry w centrum zdrowia psychicznego, gdzie zostanie oceniony stan psychiczny i będzie naznaczone potrzebne leczenie.
Dla osób, które doznają przemocy ze strony bliskich, oferowana jest specjalistyczna i całościowa pomoc przez odpowiednie centra Specializuotos Kompleksinės Pagalbos Centrai SKPC, (www.specializuotospagalboscentras.lt/kontaktai/).
Przeżywającym kryzys czy będących z stanie ciężkim, kiedy istnieje zagrożenie dla zdrowia lub życia i potrzebna jest szybka pomoc, należy dzwonić na adres 112. Wówczas taka osoba zostanie przewieziona na pogotowie, gdzie zostanie jej udzielona konieczna pomoc.
Rekomendacje, jak pomagać sobie
Chcący dowiedzieć się więcej o samopomocy, świadomości i zdrowiu psychicznym, powinni zainstalować i korzystać z aplikacji mobilnych — „Ramu” oraz „Pauzė”.
„Ramu” to pierwsza na Litwie bezpłatna aplikacja interaktywna dla osób przeżywających ataki paniki. Można się z niej dowiedzieć, jak szybciej i wydajniej zatrzymać atak paniki, zrozumieć, jak powstaje atak paniki i jak to jest związane z ciałem oraz psychiką, nauczyć się nowych nawyków uspokajania się i rozluźniania.
W programie „Pauzė” można znaleźć dużo pożytecznych informacji o świadomości i jej wpływ na jakość życia, zdolność koncentracji, rozluźnienia się, a także zrozumieć i wzmacniać swoje emocje.
Obywatele są zachęcani do korzystania ze wszystkich możliwości poprawy zdrowia psychicznego, a także do niezwłocznego zwracania się o pomoc.
Należy rozumieć, że czasem nawet jedna rozmowa może pomóc czuć się lepiej, wzbudzić zaufanie, nadzieję, skłonić do rozwiązywania problemów czy po prostu przypomnieć, że nigdy nie jesteście sami.
Zam. 2530
