Inicjatywie będzie towarzyszyła szeroko zakrojona kampania informacyjno-edukacyjna. Tymczasem w poniedziałek 26 września zainaugurowały ją konferencja prasowa na Zamku Królewskim w Warszawie oraz wyjątkowy koncert w tutejszej Filharmonii Narodowej, podczas którego zagrała orkiestra „Młodzi – Polscy” pod batutą Huberta Kowalskiego.
Komu historia przyznała rację
Miejsce konferencji prasowej, która 26 września zainaugurowała cykl wydarzeń związanych z pochówkiem, nie było przypadkowe – to właśnie Zamek Królewski w II Rzeczypospolitej stanowił oficjalną siedzibę prezydentów – Stanisława Wojciechowskiego (1922–1926) i Ignacego Mościckiego (1926–1939). Po agresji Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 r. ich misję kontynuowali, najpierw we Francji, a następnie Wielkiej Brytanii, kolejno: Władysław Raczkiewicz, August Zaleski, Stanisław Ostrowski, Edward Raczyński, Kazimierz Sabbat i Ryszard Kaczorowski. Ten ostatni w grudniu 1990 r. właśnie na Zamku Królewskim przekazał insygnia władzy Lechowi Wałęsie, pierwszemu demokratycznie wybranemu prezydentowi III RP, symbolicznie zamykając trwający pół wieku okres pozostawania legalnych władz polskich na emigracji.
– Nasza wspólna inicjatywa pokazuje, komu historia przyznała rację. To rządy na uchodźstwie były jedynymi posiadającymi mandat społeczny i legitymację konstytucyjną, aby reprezentować ciągłość władzy, zarówno podczas lat okupacji, jak i przez dekady istnienia niesuwerennego ustroju narzuconego przez wojska sowieckie – tłumaczył Jan Dziedziczak, pełnomocnik rządu ds. Polonii i Polaków za granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Szczątki trzech pierwszych prezydentów – Raczkiewicza, Zaleskiego i Ostrowskiego – które obecnie spoczywają na cmentarzu Lotników Polskich w Newark w Wielkiej Brytanii, zostaną sprowadzone do Polski 12 listopada wojskowym transportem lotniczym w asyście honorowej Wojska Polskiego. Spoczną w Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie, przygotowywanym w świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. W tymże mauzoleum zostanie też pochowany wraz z małżonką zmarły w katastrofie pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. Ryszard Kaczorowski, który dziś spoczywa w Panteonie Wielkich Polaków, również zlokalizowanym w świątyni Opatrzności Bożej. W uroczystościach pogrzebowych wezmą udział najwyższe władze RP.
Inicjatywa jest realizowana przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów RP, polskim Instytutem Pamięci Narodowej, Centrum Opatrzności Bożej, Ministerstwem Obrony Narodowej RP, Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP oraz Biurem Programu „Niepodległa”.
Kampania edukacyjna
Przy mauzoleum będzie się mieścić Izba Pamięci. W niej będzie można się zapoznać ze stałą wystawą prezentującą sylwetki prezydentów na uchodźstwie, pamiątkami i dokumentami, a także tłem historycznym rządu RP na uchodźstwie. Za opracowanie wystawy odpowiada Instytut Pamięci Narodowej.
Ponadto zainicjowano kampanię edukacyjną pod hasłem „Misja: Wolna Polska”. – Polaków łączy duma z historii naszego kraju, tym bardziej historia prezydentów RP na uchodźstwie zasługuje dzisiaj na przypomnienie. Celem kampanii edukacyjnej jest podniesienie poziomu wiedzy Polaków na temat dziejów utrzymywania ciągłości polskiej państwowości i tożsamości narodowej – wyjaśnia Mikołaj Falkowski, prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
W ramach kampanii „Misja: Wolna Polska” powstała strona internetowa www.misjawolnapolska.pl, na której można się zapoznać z historią prezydentów RP na uchodźstwie, poznać fakty z ich życia i czasów urzędowania. Na stronie znajdują się materiały edukacyjne w formie tekstów, zdjęć i infografik. Elementami kampanii są ogólnopolski konkurs edukacyjny dla szkół, a także działania w prasie, internecie, mediach społecznościowych, radiu oraz pociągach PKP.
Inaugurujący koncert galowy
Wieczorem 26 września w Filharmonii Narodowej w Warszawie odbył się koncert galowy inaugurujący kampanię. Przed ponadtysięczną publicznością wystąpiła orkiestra „Młodzi – Polscy” pod batutą Huberta Kowalskiego. W 2021 r. dyrygent został wyróżniony nagrodą Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” za inspirowanie i wspieranie działań promujących polską kulturę.
Na estradzie błyszczała śpiewaczka operowa i musicalowa, sopranistka Anna Lasota, która jako solistka Teatru Muzycznego w Poznaniu wystąpiła w ubiegłym roku w Wilnie oraz Solecznikach. Przed publicznością wystąpił też m.in. wokalista, baryton Marcin Jajkiewicz, znany polskim widzom z udziału w wielu produkcjach telewizyjnych, z kolei wirtuozerią popisał się mistrz skrzypiec Stanisław Słowiński. Owacjami powitano także braci Dominika i Olivera Drabików – małych polskich artystów z Wielkiej Brytanii, śpiewających w chórze w Liverpoolu.
– To wielki hołd dla wspaniałych ludzi, którzy przez 50 lat utrzymywali ciągłość legalnej władzy Rzeczypospolitej. Sprawili, że między rokiem 1939, rokiem wybuchu II wojny światowej, napadu hitlerowskich Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę, a rokiem 1990, kiedy to odbyły się pierwsze demokratyczne wybory prezydenta Rzeczypospolitej, głowy naszego państwa, dało się zachować ciągłość i legalność władz polskich. Udało się zachować i bezpiecznie przekazać insygnia ciągłości Rzeczypospolitej. Polska jest wdzięczna naszym wspaniałym rodakom. I nasi rodacy wracają do ojczyzny – zapowiedział przed koncertem minister Jan Dziedziczak.
Orkiestra „Młodzi – Polscy” składa się z młodych polskich muzyków z Białorusi, Ukrainy, Litwy i Łotwy. Wykonuje dzieła polskich kompozytorów, którzy urodzili się na Kresach Wschodnich lub tworzyli w okresie walki o niepodległość i kształtowania na nowo niezależnego państwa polskiego, jakim była odradzająca się na mapie Europy i świata II Rzeczpospolita.
W Filharmonii Narodowej muzycy, w towarzystwie licznych solistów i chóru, wykonali kompozycje m.in. Ignacego Jana Paderewskiego, Fryderyka Chopina, Wojciecha Kilara, zabrzmiały też utwory Czesława Niemena, Marka Grechuty, Zbigniewa Wodeckiego. Ponadto własne utwory i orkiestracje dzieł innych twórców przedstawił maestro Hubert Kowalski.
Koncert zakończyło wykonanie monumentalnej suity „Polonia” autorstwa brytyjskiego kompozytora Edwarda Elgara. O stworzenie dzieła poświęconego Polsce poprosił go osobiście w 1915 r. Emil Młynarski, współzałożyciel i pierwszy dyrektor muzyczny filharmonii w Warszawie.
Ogromna praca zespołowa
– Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że te projekty nie realizują się same – podkreśla w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Mikołaj Falkowski, opowiadając o kulisach realizacji inicjatywy. – By tak szeroko zakrojone działania doszły do skutku, potrzebny jest zgrany zespół ludzi, którzy koordynują wiele procesów jednocześnie, związanych z organizacją zaplecza tak dużego wydarzenia, jakim stał się np. koncert orkiestry „Młodzi – Polscy” w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Kilkanaście osób musi to działanie przygotowywać przez wiele miesięcy i intensywnie współpracować z dyrygentem, z zespołem muzycznym, z zapleczem technicznym, z dziennikarzami i z organizatorami po drugiej stronie – czyli Filharmonią Narodową. Równolegle do tych trudnych zadań, które stanęły przed naszym fundacyjnym zespołem, musimy zadbać o odpowiednie przygotowanie kampanii informacyjnej, działań edukacyjnych i oświatowych, w ramach kampanii medialnej, którą właśnie rozpoczynamy – wylicza.
– Oczywiście mamy wsparcie dużych instytucji, takich jak Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP, Kancelaria Prezydenta RP czy Centrum Opatrzności Bożej. Niemniej to na naszych barkach spoczywa największy ciężar logistyczny, operacyjny i strategiczny w przygotowywaniu tego skomplikowanego projektu, jakim jest odpowiednie uhonorowanie, godne oddanie czci, należnego szacunku dla prezydentów RP na uchodźstwie i ogromnego dziedzictwa, które po sobie pozostawili. Ważne jest też przygotowanie odpowiedniej oprawy PR-owej, w tym artystycznej i muzycznej, przy takiej okazji, kiedy jednocześnie z konferencją prasową i inauguracją kampanii medialnej organizowany jest galowy koncert orkiestry „Młodzi – Polscy” pod batutą Huberta Kowalskiego, z udziałem solistów i chóru. To ponad 120 osób na scenie, które jednocześnie wykonują kilkanaście fantastyczny kompozycji muzycznych – podsumowuje prezes Falkowski.
Olga Alehno
Fot. Piotr Babisz, FPPNW
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 39 (114) 01-07/10/2022