Specjaliści zauważają, że spora część społeczeństwa nie spieszy się zaszczepić. Wskaźniki szczepień pozostają więc niższe niż przed pandemią koronawirusa.
— Wszystko wskazuje na to, że w tym roku grypa będzie rozprzestrzeniać się o wiele szybciej. W ostatnich latach ograniczenia w życiu społecznym nałożone z powodu COVID-19 zapobiegły również rozprzestrzenianiu się grypy. W tym roku w sezonie grypowym nie przewiduje się ograniczeń, teraz ludzie będą musieli samodzielnie decydować, czy chcą chronić się przed chorobą. A więc na pewno będą się częściej spotykali i w ten sposób grypa będzie się rozpowszechniać — mówi Saulius Čaplinskas.
Czytaj więcej: Przeziębienie, grypa czy koronawirus?
COVID-19 zapobiegł rozprzestrzenianiu się grypy
W ostatnich latach ograniczenia w życiu społecznym nałożone z powodu COVID-19 zapobiegły również rozprzestrzenianiu się grypy. W sezonie grypowym 2020–2021 ani jeden pacjent z tą chorobą nie był hospitalizowany.
W porównaniu z sezonem 2020–2021 w ubiegłym sezonie odnotowano 20 razy więcej przypadków grypy i 2,4 razy więcej przypadków ostrych infekcji górnych dróg oddechowych. Szacuje się, że miniony sezon 2021–2022 był podobny do zwykłych sezonów grypowych przed pandemią. Tak duża różnica w zachorowalności wynikała z niekorzystnej sytuacji epidemicznej choroby COVID-19 oraz podejmowanych w jej trakcie działań mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń, co wpłynęło na częstość występowania wszystkich chorób zakaźnych.
W ubiegłym sezonie — 6 032 przypadki grypy
W ubiegłym sezonie grypowym na Litwie odnotowano 6 032 przypadki grypy i 560 163 przypadków infekcji górnych dróg oddechowych. W szpitalach w kraju z powodu grypy leczyło się 345 osób. W ostatnim sezonie grypowym nie było zgonów z powodu grypy.
Podczas zwykłego sezonu grypowego (przed pandemią) choruje 5–10 proc. populacji. Na Litwie rejestruje się średnio około 30 tys. osób rocznie chorych na grypę i 500 tys. przypadków zakażeń górnych dróg oddechowych.
— Przez poprzednie dwa sezony grypa nie rozpowszechniała się, ponieważ istniały różnego rodzaju ograniczenia, które temu zapobiegały. A więc mała część populacji przechorowała, mniej ludzi się zaszczepiło, dlatego immunitet osłabł i ludzie są bardziej podatni na grypę i jej przebieg może być bardziej skomplikowany — zaznacza dyrektor Centrum Chorób Zakaźnych i AIDS Saulius Čaplinskas.
Bezpłatne szczepienia dla grup ryzyka
Tak, jak co roku, bezpłatnie zaszczepić się przeciwko grypie mogą osoby należące do grup ryzyka: osoby w wieku 65 lat i starsze, kobiety w ciąży, mieszkańcy zakładów opieki społecznej i pielęgniarskiej, a także osoby cierpiące na choroby przewlekłe. Ponadto szczepionką kompensacyjną są szczepieni pracownicy placówek opieki zdrowotnej. Mieszkańcy należący do grup ryzyka, jeśli chcą się zaszczepić, mają skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Podczas jednej wizyty można zaszczepić się szczepionką przeciw grypie, przeciwko zakażeniu pneumokokowemu i chorobie COVID-19. Osoby, które zdecydują się na szczepienie, powinny skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub pediatrą.
Nowy sezon grypowy
— Sezon grypowy 2022–2023 rozpoczął się zaledwie kilka tygodni temu nie tylko na Litwie, ale także w całej Europie, więc nie możemy przewidzieć, czy grypa będzie bardziej niebezpieczna w tym sezonie. Biorąc pod uwagę doświadczenia Australijczyków (sezon grypowy w Australii był tego lata — przyp. aut.), kiedy zachorowalność na grypę była wyższa i podobna do wskaźnika zachorowalności sprzed pandemii, w tym sezonie grypowym na Litwie możemy spodziewać się wyższej zachorowalności w porównaniu z poprzednimi sezonami. Wynika to z tego, że środki ograniczające rozprzestrzenianie się zakażeń, które były stosowane podczas kwarantanny i stanu wyjątkowego, spowodowały niską częstość występowania grypy, a krążenie wirusa było minimalne. Gdy zaś środków ograniczających nie zostaje, ryzyko zakażenia się wzrasta — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Greta Gargasienė, doradca Wydziału Zarządzania Chorobami Zakaźnymi Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Ochrony Zdrowia.
BBC News ostrzega, że w Europie na przełomie 2022 i 2023 r. może być więcej zakażeń wywołanych grypą sezonową, niż w poprzednich dwóch sezonach grypowych, które przypadły na okres pandemii. Do wzrostu zakażeń może dojść wcześniej niż zwykle.
Grypa niebezpieczna dla wszystkich
Grypa jest niebezpieczna dla wszystkich osób, niezależnie od wieku, ale osoby starsze, kobiety w ciąży i osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby serca, płuc i układu oddechowego, cukrzyca lub zaburzenia układu odpornościowego, narażone są na największe ryzyko wystąpienia poważnych powikłań grypy.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Niechęć do szczepienia
— W ubiegłym roku niechęć osób do przyjęcia szczepionki przeciw grypie sezonowej mogła wynikać przede wszystkim z niskiej częstości jej występowania w sezonie 2020–2021, gdy nie było hospitalizowanych osób i nie odnotowano zgonów. Brakuje również informacji naukowych o korzyściach wynikających z przyjęcia szczepionki, istnieją obawy związane z możliwością wystąpienia powikłań poszczepiennych, a także negatywne doświadczenia ze szczepieniami itp. Podczas pandemii rozpowszechniło się wiele wprowadzających w błąd informacji na temat zawodności szczepionki COVID-19, a część społeczeństwa głosiła błędne przekonanie, że szczepionka przeciw grypie jest równie nieskuteczna i niepotrzebna — zaznacza Greta Gargasienė.
Sezon grypowy zwykle rozpoczyna się w październiku, a kończy w maju. Szczepienie przeciwko zakażeniu grypą jest szczególnie istotne podczas pandemii koronawirusa, ponieważ w przypadku jednoczesnego zakażenia grypą i COVID-19 leczenie jest bardziej skomplikowane, wzrasta prawdopodobieństwo poważnych powikłań, a ogromne obciążenie spada na sektor zdrowia, który może tego nie udźwignąć.
Szczepienia zaleca się co roku
— Szczepienie przeciw grypie zaleca się przed rozpoczęciem sezonu grypowego, tj. na przełomie września–października, ale szczepienia są dostępne przez cały sezon grypowy. Osobom starszym zaleca się szczepienie później, ponieważ ich reakcja immunologiczna na szczepionkę jest słabsza. Szczepienia potrzebne są co roku, ponieważ co roku opracowywana jest nowa szczepionka przeciw grypie sezonowej, uwzględniająca różne odmiany i mutacje krążących wirusów grypy — mówi Greta Gargasienė.
Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa Zdrowotnego (UKHSA) zapewnia, że najnowsza szczepionka przeciwko grypie sezonowej jest dobrze dopasowana do szczepów wirusów grypy występujących w sezonie 2022/2023. Chodzi o najbardziej rozpowszechniony szczep H3N2, jaki w tym sezonie krąży po świecie. To ta sama odmiana, która była obecna w sezonie 2017/2018, i w Wielkiej Brytanii wywoła największą liczbę zakażeń od czasu epidemii w latach 1975–1976.
Czytaj więcej: Szczepienia przeciw grypie w dobie COVID-19