Działania Polski w zakresie pomocy uchodźcom z Ukrainy docenił portugalski dziennik „Diario de Noticias”. „Polska otwartość wobec masowo przybywających uchodźców z Ukrainy jest godna podziwu” — pisze czołowy dziennik Portugalii, odnotowując, że na terytorium polskim może przebywać obecnie do 3,5 mln obywateli sąsiedniego kraju.
Rosyjskie ataki na ukraińską infrastrukturę energetyczną
We wtorek minęło 300 dni od początku inwazji Rosji na Ukrainę, czyli ogłoszenia przez Putina „specjalnej operacji wojskowej” mającej na celu „demilitaryzację i denazyfikację Ukrainy”. Według analityków rosyjska armia ma ograniczoną zdolność do przeprowadzenia w najbliższych miesiącach skutecznej ofensywy.
Nocą z niedzieli na poniedziałek Rosjanie przeprowadzili atak na Kijów z wykorzystaniem dronów kamikadze, w wyniku czego doszło do uszkodzeń infrastruktury energetycznej w dwóch rejonach miasta. Jego obrońcy poinformowali o zestrzeleniu kilkunastu dronów atakujących stolicę. Był to kolejny w ostatnim czasie zmasowany atak wojsk rosyjskich wymierzony w ukraińską infrastrukturę energetyczną. Przeprowadzane cyklicznie naloty na cele w całym kraju powodują przerwy w dostawach prądu, ciepła i wody. Ukraina apeluje do wspierających ją państw o zwiększenie możliwości jej obrony przeciwlotniczej.
Czytaj więcej: Jurij Felsztinski: 24 lutego rozpoczęła się III wojna światowa
Giną również cywile
Do grudnia wywiad open-source (ang. open-source intelligence; OSINT) udokumentował śmierć cywilów w 19. z 24. obwodów Ukrainy. Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) podaje, że w trakcie rosyjskiej inwazji na Ukrainę zginęło ponad 6,8 tys. cywilów, a niemal 11 tys. zostało rannych, jednak podkreśla, że faktyczna liczba ofiar jest znacznie wyższa, ponieważ intensywne walki opóźniają tworzenie raportów i zestawień. Większość ofiar zginęła w wyniku ostrzału rakietowego i ciężkiej artylerii. Według władz Ukrainy ofiar cywilnych może być ponad 33 tys.
W ocenie agencji ONZ ds. uchodźców (UNHCR), w Europie jest ponad 4,8 mln ukraińskich uchodźców wojennych, a ok. 7 mln osób jest przesiedlonych na Ukrainie. Unia Europejska przyznała Ukraińcom prawo pobytu i pracy do trzech lat na obszarze 27 państw członkowskich.
„Zostali potraktowani niczym obywatele”
„Polska otwartość wobec masowo przybywających uchodźców z Ukrainy jest godna podziwu” — pisze czołowy dziennik Portugalii „Diario de Noticias”, odnotowując, że na terytorium polskim może przebywać obecnie do 3,5 mln obywateli z sąsiedniego kraju.
Wydawana w Lizbonie gazeta zauważa, że społeczeństwo Polski, jej władze rządowe i samorządowe, a także różnorodne organizacje sprostały dużej fali uciekinierów wojennych napływających z Ukrainy po rosyjskiej inwazji na ten kraj. Portugalski dziennik odnotował, że sprawna pomoc ze strony Polaków dla ukraińskich przybyszów miała miejsce przy niewielkim wsparciu ze strony władz UE, które ociągały się ze skierowaniem do Warszawy środków pomocowych dla uciekinierów wojennych.
Dzięki uproszczonym procedurom administracyjnym i masowemu wsparciu uzyskiwanemu przez uciekinierów wojennych zostali oni potraktowani w Polsce niczym jej obywatele, otrzymując, z wyjątkiem możliwości głosowania, wszelkie prawa — co podkreśliła gazeta.
Czytaj więcej: Uciekający przed wojną Ukraińcy otrzymują pomoc w Polsce i na Litwie
Przybyło ponad 8,5 mln — wróciło ponad 6,7 mln uchodźców
Od 24 lutego, czyli początku agresji Rosji, granicę polsko-ukraińską przekroczyło 8,53 mln uchodźców z Ukrainy — poinformowała polska Straż Graniczna. Jak podają pogranicznicy, to głównie kobiety i dzieci.
„Do Polski w ciągu minionej doby przybyło 21,5 tys. uchodźców z Ukrainy” — podała Straż Graniczna we wtorek 20 grudnia. Oznacza to, że od początku wojny, do Polski przybyło już 8,525 mln osób uciekających przed wojną. 19 grudnia z Polski do Ukrainy wyjechało 24 tys. osób. Łącznie od 24 lutego do Ukrainy wróciło ponad 6,7 mln osób.
| Fot. EPA-ELTA
Część uchodźców zostaje w Polsce
Natychmiast po wybuchu wojny w Ukrainie polski rząd przygotował ustawę o pomocy obywatelom tego kraju. Przepisy zostały stworzone we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz samorządami i umożliwiły m.in. legalny pobyt uchodźców w Polsce, korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej, a także podjęcie legalnej pracy i nauki w Polsce.
Wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker podkreślił, że dzięki przepisom, które zostały przyjęte ponad politycznymi podziałami „dziś możemy szczycić się tym, że ponad pół miliona uchodźców, którzy uciekli po 24 lutego ze swojego kraju, podjęło w Polsce pracę. (…) To są osoby, które pracują także na polski sukces gospodarczy. Tutaj żyją, chcą na dłużej pozostać, ich dzieci chodzą do polskich szkół. Łącznie można powiedzieć, że ok. 1,4 mln osób chce na dłużej pozostać w Polsce. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie rozwiązania legislacyjne, które weszły w życie po 24 lutego” — zauważył sekretarz stanu w MSWiA.
Jednocześnie zaznaczył, że choć polskie społeczeństwo w dalszym ciągu bardzo mocno wspiera uchodźców z Ukrainy, to potrzebne są kolejne zmiany w ustawie. „Dziś musimy uszczelnić system — to także wniosek samorządowców z miejscowości przygranicznych — związany z wszelkiego rodzaju świadczeniami, które otrzymują te osoby. Musimy mieć pewność i uważamy, że przepisy, które przygotowaliśmy, zabezpieczają w 100 proc. interes państwa, aby nikt tego typu świadczeń nie otrzymywał, jeżeli na co dzień nie przebywa w Polsce” — powiedział.
Nowelizacja ustawy pomocowej
Polski Sejm uchwalił w ubiegłą środę nowelizację Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, która przewiduje m.in., że uchodźcy od marca będą pokrywać część kosztów utrzymania w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Nowela ma również uszczelnić system świadczeń wypłacanych uchodźcom. Teraz zajmie się nią Senat RP.
Uchwalona nowelizacja tzw. specustawy pomocowej zmienia zasady udzielania pomocy przez wojewodów, samorządy i inne instytucje publiczne w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Zgodnie z nowelą od marca obywatele Ukrainy, którzy będą w Polsce ponad 120 dni, będą musieli pokryć 50 proc. kosztów tej pomocy, ale nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Z kolei od maja dla uchodźców, których pobyt w Polsce przekroczy 180 dni, udział w kosztach wzrośnie do 75 proc. (nie więcej niż 60 zł dziennie).
Pomoc w takich miejscach nie będzie ograniczana w przypadku grup szczególnie wrażliwych. Zgodnie z nowelą osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie, dzieci, osoby w wieku emerytalnym, kobiety w ciąży, osoby wychowujące dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunowie co najmniej trojga dzieci, a także osoby w trudnej sytuacji, nie będą musiały pokrywać kosztów utrzymania. Po 120 dniach od ich przyjazdu do Polski pomoc będzie kontynuowana bez opłat.
Celem nowelizacji jest również uszczelnienie systemu wypłaty świadczeń dla uchodźców. Zgodnie z propozycją, wypłaty będą wstrzymywane, jeżeli uchodźca wyjedzie z Polski. Nadal obowiązywać będzie też przepis, który stanowi, że jeśli taki wyjazd przekroczy 30 dni, obywatel Ukrainy straci status wynikający z ustawy i tym samym przestaną przysługiwać mu świadczenia. Taki status może być znowu nadany, jeśli Ukrainiec ponownie ucieknie do Polski w wyniku działań wojennych w jego kraju.
Skrócony zostanie termin na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL. Dotychczas wynosił on 90 dni, obecnie uchodźcy od przybycia do Polski będą mieli 30 dni na rejestrację.