Każdego roku na Litwie na letnie obozy wyjeżdża ok. 50 tys. dzieci, czyli 10 proc. wszystkich dzieci mieszkających w kraju. Aby zadbać o ich bezpieczeństwo podczas wakacji, obrońcy praw dziecka wraz z inspektorami pracy tego lata odwiedzą niektóre obozy, żeby sprawdzić, czy wszystkie osoby, które organizują obozy, mają prawo do pracy z dziećmi, a także czy spełniają wymogi prawa pracy. Specjaliści przypominają rodzicom, na co należy zwrócić uwagę przy wyborze letnich obozów dla dzieci.
Wychowawcy nie mogą być z przypadku
Ilma Skuodienė, dyrektor Państwowej Służby Ochrony Praw Dziecka i Adopcji, przypomina, że wyjazd dzieci na obóz czy kolonie letnie to nie tylko kwestia starannego wyboru miejsca wypoczynku. Warto przed wyjazdem sprawdzić także organizatora.
– Często my, dorośli, myśląc o wakacjach, zwracamy większą uwagę na kierunek podróży, na to, jaki hotel wybrać, ubezpieczenie podróżne zostawiając na ostatnią chwilę albo nawet zapominamy o tym całkowicie. Podobnie jest też, gdy planujemy wysłać dziecko na obóz. Część rodziców, planując letnie wakacje dla dziecka, najbardziej koncentruje się na tym, dokąd wysłać dziecko, jakie będą zajęcia, jakie są oferty rozrywkowe, jakie wycieczki, jak dzieci będą karmione, ale zapominają zapytać organizatorów obozów, jak zadbają o bezpieczeństwo dzieci. A to bardzo ważne pytanie, zwłaszcza w dzisiejszych czasach – mówi Ilma Skuodienė.
Szefowa służby przypomina rodzicom, że zanim zadecydują na letni obóz, należy dokładnie sprawdzić, czy ludzie, którzy tam pracują, zarówno organizatorzy, jak i ci, którzy będą opiekowali się dziećmi na obozie, wolontariusze – mają prawo do pracy z dziećmi. Rodzice mają prawo prosić usługodawców o zaświadczenia, które potwierdzają, że osoby, które będą z dziećmi, nie były nigdy skazane za przestępstwa popełnione na dzieciach. Pracodawca (usługodawca) takie zaświadczenie o pracowniku, który będzie pracował z dziećmi, może uzyskać z rejestru podejrzanych, oskarżonych i skazanych oraz przedstawić go rodzicom. Obowiązek posiadania takich zaświadczeń przez pracodawców jest przewidziany w ustawie ramowej o ochronie praw dziecka, a więc podczas przeprowadzania kontroli urzędnicy poproszą o ich przedstawienie. Ci, którzy ich nie mają, zostaną ukarani.
– Prawo pracy określa jasne zasady dotyczące tego, jak muszą być sformalizowane stosunki pracy, a pracodawcy muszą przestrzegać wymogów bezpieczeństwa pracy – podkreślił inspektor Państwowej Inspekcji Pracy Jonas Gricius.
Państwowa Inspekcja Pracy przypomina również, że organizatorzy obozów dla dzieci muszą przestrzegać wymogów prawa pracy: usługi odpłatne mogą świadczyć wyłącznie zatrudnieni pracownicy, powinny być sporządzane harmonogramy pracy dla pracowników, aby nie było tak, że minimalny dzienny okres odpoczynku jest naruszony. Nadgodziny muszą być rejestrowane w kartach czasu pracy i odpowiednio opłacane.
Dziecko także podczas wyjazdu na wakacje powinno wiedzieć, że może uzyskać pomoc od rodziców lub innych zaufanych osób.
Uświadommy dziecko przed wyjazdem
Obrońcy praw dziecka przypominają, że każde dziecko ma prawo do wysokiej jakości wypoczynku, który odpowiada jego potrzebom. Zalecają rodzicom szukającym obozu czy kolonii dla swoich pociech, aby kierowali się wyborem odpowiedniego programu w zależności od zainteresowań dziecka i dokładnie sprawdzili organizatora: czy cieszy się dobrą opinią wśród klientów, a przede wszystkim czy posiada odpowiednie doświadczenie i niezbędne dokumenty do organizacji tego typu wyjazdu. Należy również zwrócić uwagę, czy uczestnicy są ubezpieczeni na czas pobytu, czym odbywa się transport dzieci do miejsca docelowego.
Ilma Skuodienė, dyrektor Państwowej Służby Ochrony Praw Dziecka i Adopcji, radzi rodzicom, aby ucząc dzieci szacunku i odpowiedniego traktowania osób wokół, jednocześnie rozwijali w dziecku postrzeganie siebie i swojego ciała oraz przypominali mu o zasadach bezpieczeństwa. Na przykład dziecko powinno wiedzieć, że obraźliwe słowa, żarty i kpiny, które stają się zastraszaniem, dotykanie i działania, które sprawiają, że dziecko czuje się nieswojo lub szkodzą mu – są niedopuszczalne. Dziecko ma pełne prawo powiedzieć „stop” i pokazać, że nie można go tak traktować. Dziecko powinno wiedzieć, że może również uzyskać pomoc w różnych sytuacjach od rodziców, krewnych lub innych zaufanych osób dorosłych.
Czytaj więcej: Ponad 1,2 tys. dzieci na Litwie nie ma domu — tylko jedna czwarta dorosłych rozważa adopcję
Higiena i odpowiednie warunki
Narodowe Centrum Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Zdrowia zaznaczyło, że rodzice muszą wiedzieć, iż zgodnie z ustalonymi wymaganiami dziewczęta i chłopcy muszą mieć oddzielne toalety, umywalnie, prysznice. W każdej sypialni powinny być meble do przechowywania rzeczy osobistych, a także do dyspozycji dziecka – łóżko, poduszka, koc, pościel i co najmniej dwa ręczniki. Ręczniki i pościel mogą być przywiezione na obóz przez same dzieci. O tym, że obóz nie dostarcza wyżej wymienionych środków, należy poinformować z wyprzedzeniem.
Ważne jest, aby zadbać o wystarczającą ilość papieru toaletowego, mydła, jednorazowych ręczników w toalecie i umywalni. Zgodnie z ustalonymi wymaganiami ciepła i zimna woda musi być stale dostarczana do obozu. Aby odpoczynek dzieci był wysokiej jakości, organizatorzy powinni zadbać o regularną wentylację pomieszczeń. Sypialnie i inne pomieszczenia edukacyjne powinny być naturalnie wentylowane, a także utrzymywać odpowiednią temperaturę, od 18 do 28°C.
W związku z tym, że dzieci spędzają dużo czasu na świeżym powietrzu, obszar wypoczynku musi być zawsze zadbany, trawa powinna być koszona regularnie, zbiorniki wodne, które nie są wykorzystywane jako kąpieliska, muszą być ogrodzone. Na placach zabaw i terenach rekreacyjnych musi istnieć możliwość ochrony dzieci przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych i opadów. Jeśli place zabaw są wyposażone w piaskownice, muszą być ochronione przed zanieczyszczeniem (należy je przykryć), a piasek należy wymieniać lub odnawiać co roku.
W ubiegłym roku Narodowe Centrum Zdrowia Publicznego zgodnie z otrzymanymi skargami sprawdziło siedem obozów rekreacyjnych dla dzieci, z których w pięciu odnotowano naruszenia. Dwie osoby odpowiedzialne za obozy zostały ukarane. Podczas kontroli stwierdzono następujące naruszenia: zbiorniki wodne niewykorzystywane do kąpieli dzieci nie były ogrodzone; tereny kąpielowe nie spełniały wymogów; personel obozu nie przeszedł badań lekarskich, nie posiadał umiejętności higienicznych ani zaświadczeń o udzieleniu pierwszej pomocy.
Jeśli zauważysz, że rekreacja dzieci na obozie jest organizowana w brudnym, niebezpiecznym, niezgodnym z przepisami środowisku, zgłoś to organizatorom obozu. Jeśli twoja prośba nie zostanie rozpatrzona, a braki nie zostaną usunięte, o możliwych naruszeniach należy poinformować odpowiednie instytucje.
Czytaj więcej: Obozy letnie w rejonie wileńskim. Wypocznie więcej dzieci
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 27 (78) 08-14/07/2023