Milda Žygutienė, główna specjalistka Wydziału Zarządzania Chorobami Zakaźnymi Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedziała, że najskuteczniejszą ochroną przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepionka. Na boreliozę szczepionki nie ma — chronić przed nią mogą jedynie ogólne środki zapobiegawcze.
— W tym roku (styczeń-sierpień) na Litwie zarejestrowano 291 przypadków zapalenia mózgu i 1 714 przypadków boreliozy. W ubiegłym roku w tym samym okresie odnotowano 266 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu i 1 325 przypadków boreliozy — mówi Milda Žygutienė.
Czytaj więcej: Uwaga na kleszcze. W okręgu wileńskim są szczególnie aktywne
Objawy KZM i boreliozy
Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba ośrodkowego układu nerwowego wywoływana przez wirus kleszczowego zapalenia mózgu. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle po 7-14 dniach od zakażenia, ale mogą wystąpić później. Są podobne do objawów grypy: gorączka, bóle głowy i mięśni, osłabienie, dreszcze, nudności i czasami biegunka. Gorączka może utrzymywać się przez około 7 dni, po czym staje się normalna lub nieco wyższa, ogólny stan zdrowia może się poprawić. Ale po kilku dniach gorączka rośnie, objawy wracają i zaczynają się silne bóle mięśni głowy, szyi i karku, czasami z zaburzeniami świadomości. Choroba charakteryzuje się pozostałymi skutkami prowadzącymi do trwałego upośledzenia lub niepełnosprawności. Choroba może również prowadzić do śmierci.
W przypadku boreliozy, po 1-4 tygodniach w miejscu ukąszenia przez kleszcza może pojawić się czerwonawa plamka w postaci krostek, a jej wielkość może być różna. Pacjenci skarżą się na pogorszenie samopoczucia, bóle stawów i mięśni, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia snu, pamięci, zawroty głowy itp.
Sposoby ochrony
— Najskuteczniejszą ochroną przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepionka. Na boreliozę nie ma szczepionki. Chronić przed nią mogą jedynie ogólne środki zapobiegawcze. Przygotowując się do spędzania czasu na świeżym powietrzu, zaleca się noszenie jasnych ubrań tak, aby jak najwięcej ciała było zakryte. Zaleca się również stosowanie repelentów — środków chemicznych, które odstraszają kleszcze podczas przebywania w lesie. Należy również unikać siadania lub leżenia na trawie w parkach i ogrodach. Po powrocie z zewnątrz zaleca się dokładne obejrzenie ciała, zmianę ubrania. W przypadku znalezienia kleszcza należy go jak najszybciej usunąć — radzi specjalistka.
Według Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego najczęstszymi grupami wiekowymi dotkniętymi kleszczowym zapaleniem mózgu są osoby w wieku 45-64 lat, a emeryci i bezrobotni stanowią 30 proc. wszystkich przypadków. Zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu odnotowywane są na całej Litwie, ale w niektórych miastach ich liczba jest wyższa. Uciana ma najwyższą zachorowalność od wielu lat z rzędu. W 2022 r. największa liczba zakażeń wystąpiła w Ucianie, Kownie i Olicie.
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu pozostaje szczepienie. W przypadku szczepienia zgodnie ze zwykłym schematem, pierwsze dwie dawki podaje się w odstępie 1-3 miesięcy. Trzecią dawkę podaje się zazwyczaj po upływie 5-12 miesięcy od podania drugiej. Odstępy pomiędzy trzecią dawką i dawką przypominającą różnią się w zależności od producenta szczepionki, ale z reguły pierwszą dawkę przypominającą podaje się 3 lata po trzeciej dawce.
Podczas szczepienia w trybie przyspieszonym w zależności od producenta szczepionki pierwsze dwie dawki podaje się w odstępie 7-14 dni, a trzecią po 21 dniach lub po upływie 5-12 miesięcy od przyjęcia drugiej dawki. Podczas szczepienia w trybie przyspieszonym pierwszą dawkę przypominającą należy podać po upływie 12-18 miesięcy lub po 3 latach, w zależności od producenta szczepionki.
Czytaj więcej: Przeciwko kleszczom najlepiej jest szczepić się zimą