Muzeum Adama Mickiewicza przy Uniwersytecie Wileńskim od momentu założenia kultywuje pamięć o wieszczu.
— Szykujemy materiał o historii placówki, możliwe, że w przyszłym roku ukaże się nowa książka. Wydanie będzie poświęcone przede wszystkim 200. rocznicy ukazania się w druku poematu „Grażyna”. Utwór ukazał się w drugim tomie „Poezyj” w 1823 r. — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Alicja Dzisiewicz, kustoszka muzeum, autorka wielu publikacji o tematyce mickiewiczowskiej.
Czytaj więcej: Prezentacja dwujęzycznego wydania pierwszej książki wieszcza
Konkurs poetycki
Pierwszy tom „Poezyj” Adama Mickiewicza, „Ballady i romanse”, wydany był w 1822 r. w wileńskiej drukarni Józefa Zawadzkiego.
— W ubiegłym roku obchodziliśmy 200-lecie tego wydarzenia, a rok 2022 był ogłoszony rokiem Romantyzmu Polskiego. 200. rocznica ukazania się w druku „Grażyny” jest dla naszego muzeum także niezwykle ważna. Gdyby nie ten poemat, nie wiadomo, czy w ogóle doszłoby do założenia muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie — wyjaśnia rozmówczyni.
Placówka mieści się przy ul. Bernardyńskiej w kamienicy pod nr 11. Tu wieszcz mieszkał od Wielkanocy do czerwca 1822 r., gdy przygotowywał do druku poemat „Grażyna”. Z okazji 200. rocznicy wydania w drukarni Józefa Zawadzkiego poematu „Grażyna” muzeum zorganizowało szereg wydarzeń nawiązujących do tej daty.
— Przeprowadziliśmy m.in. konkurs poetycki, motto którego brzmiało: „Piękna i waleczna — Grażyna” — zaznacza rozmówczyni.
Wyniki konkursu poetyckiego
„20 grudnia w Muzeum Adama Mickiewicza przy Uniwersytecie Wileńskim zostały ogłoszone wyniki tradycyjnego konkursu poetyckiego.
Motto tegorocznego konkursu brzmiało: „Piękna i waleczna – Grażyna”. Konkurs został poświęcony 200. rocznicy wydania w Wilnie w drukarni Józefa Zawadzkiego poematu „Grażyna” Adama Mickiewicza.
W konkursie wzięło udział 18 osób. Wiek uczestników był zróżnicowany: od 16 do 78 lat. W konkursie wzięły udział osoby zarówno z Litwy, jak też z Polski, a nawet z Belgii. Wiersze były pisane w dwóch językach: litewskim i polskim.
Prace uczestników oceniała komisja, w której skład weszli: dr Teresa Dalecka — lektor w Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego, historyk literatury, doktor nauk humanistycznych, dr Józef Szostakowski — poeta i pisarz, dr nauk humanistycznych, autor wielu edycji książkowych, pracownik Muzeum Władysława Syrokomli w Borejkowszczyźnie oraz Wojciech Piotrowicz — znany wileński poeta, prozaik, i publicysta.
Organizatorem konkursu poetyckiego było Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego (w skład którego wchodzi Muzeum Adama Mickiewicza) oraz Centrum Polonistyczne Uniwersytetu Wileńskiego.
Tegoroczni laureaci konkursu:
I miejsce: Daniel Dowejko
II miejsce: Nida Timinskaitė
III miejsce: Marek Domański
Wyróżnienia otrzymały Wiktoria Rynkiewicz i Aušra Šmaižytė.
Gratulujemy zwycięzcom!”
Inf. Muzeum Adama Mickiewicza
Piękna i waleczna… Karyna
Niezwykle interesująca jest historia powstawania tego utworu.
— Pierwotnie poemat nosił tytuł „Korybut książę Nowogródka”, a główną bohaterką była piękna i waleczna… Karyna. Imię Karyna (Karina) nawiązuje do litewskiego słowa „kariauti”, czyli walczyć. Po łacinie wyraz cara posiada trzy znaczenia — walczyć, bronić i serdeczna. Poeta był zafascynowany tym imieniem, dlatego pierwotnie właśnie tak nazywała się bohaterka poematu. Inaczej nazywały się też wszystkie inne postacie. Potem Mickiewicz pozmieniał ich imiona, a Karyna stała się Grażyną. Do stworzenia nowego imienia Mickiewicz wykorzystał „egzotyczny” litewski wyraz „graži”, czyli ładna, piękna i dodał końcówkę imienia Karyna. Przedtem takiego imienia nie było ani w języku litewskim, ani w polskim. Karyna pozostała więc tylko w rękopisie wieszcza, w wydaniu drukowanym figuruje już Grażyna — opowiada Alicja Dzisiewicz.
Nie jest do końca wiadome, na ile Mickiewicz znał język litewski. Przypuszczalnie znał jego podstawy.
— Gdy Mickiewicz starał się o stanowisko profesora w akademii w Lozannie, w Szwajcarii, na pytanie, ile zna języków, odpowiedział, że dziewięć. Współcześni badacze przypuszczają, że mógł znać nawet dwanaście. Wiadome jest, że miał opanowane języki: rosyjski, grekę, łacinę, angielski, francuski, niemiecki, włoski — dodaje autorka publikacji o wieszczu.
Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 r. Dotychczas nie ustalono, czy poeta przyszedł na świat w Zaosiu czy w Nowogródku. Był synem Mikołaja Mickiewicza, adwokata sądowego w Nowogródku, oraz Barbary z Majewskich. W 1815 Mickiewicz wyjechał do Wilna w celu podjęcia studiów. Studiował nauki humanistyczne na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. Debiutował w 1818 r. wierszem „Zima miejska” na łamach „Tygodnika Wileńskiego”. Zmarł 26 listopada 1855 r. w Stambule, w 1890 r. zwłoki wieszcza przeniesiono na Wawel.
Czytaj więcej: Adam Mickiewicz – odkrywca litewskiego kurortu