Już niebawem, w dniach 24–28 czerwca w Ejszyszkach i okolicach odbędą się meetingi poetyckie, spotkania autorskie, pokazy filmów, koncerty, wystawy i wycieczki po malowniczych okolicach. Wieloletnim organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” jest Romuald Mieczkowski, poeta, dziennikarz, publicysta, scenarzysta, reżyser, wydawca kwartalnika „Znad Wilii”.
Czytaj więcej: „Nie można robić pisma dla wszystkich”
W malowniczej scenerii jak z „Pana Tadeusza”
Wraz z zamknięciem 30. Jubileuszowego Międzynarodowego Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” w 2023 r. Romuald Mieczkowski ogłosił w mediach, że festiwal kończy funkcjonowanie w tej postaci, którą znaliśmy dotychczas. Jak wskazał w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”, „będzie to ostatni festiwal w dotychczasowej formule”, sugerując, że spotkania będą organizowane poza Wilnem. Toteż w tym roku „Maj nad Wilią” zawitał na Ziemię Solecznicką, do Ejszyszek, gdzie, jak pisał Józef Mackiewicz, „ma się czasem wrażenie, jakby człowiek kartki z »Pana Tadeusza« obracał. Tylko patrzeć, jak na wzgórzu błysną białe ściany soplicowskiego dworu. I wszystko wokół tak, jak to w pierwszej księdze opisane. Jakieś specjalnie charakterystyczne piętno posiada ta ziemia, jakby sielanka jaka. […] Oczu po prostu oderwać niepodobna”.
— W trakcie ubiegłorocznej, 30. jubileuszowej edycji festiwalu „Maj nad Wilią” dyrektor i pomysłodawca wydarzenia, Romuald Mieczkowski, ogłosił zakończenie tradycyjnej — wileńskiej — formuły spotkań poetyckich. Wówczas z inicjatywą wyszła moja Mama, wieloletnia księgarka i działaczka społeczna, Lucyna Jundo. Zaproponowała, by imprezę przenieść do Ejszyszek. Biorąc pod uwagę fakt, że wiele osób nie zna współczesnego oblicza Wileńszczyzny, pomysł padł na podatny grunt. Nie pozostawało mi nic innego, jak tylko czynnie włączyć się w organizację wydarzenia — komentuje Barbara Jundo-Kaliszewska, rodowita ejszyszczanka i koordynatorka festiwalu.
Jak podkreśla nasza rozmówczyni, nową formułę festiwalu postrzega ona nie tylko przez pryzmat promocji ziemi ejszyskiej i rejonu solecznickiego, ale przede wszystkim dostrzega unikatową okazję do zaprezentowania swojej twórczości dla szerszej publiczności przez lokalnych twórców i poetów.
— W programie znalazły się meetingi poetyckie, spotkania autorskie, pokazy filmów, koncerty, wystawy i wycieczki po okolicach, które tak malowniczo opisywał chociażby Józef Mackiewicz i często odwiedzała Maryla Wereszczakówna. Wybierzemy się m.in. do Solecznik, by odwiedzić miejsce, gdzie Adam Mickiewicz obserwował obrzęd „Dziadów”. Pokażemy wielonarodową historię regionu — zapowiada.
Czytaj więcej: Znajdź własną drogę do sukcesu. Warto przy tym korzystać z wiedzy i doświadczenia innych. Podsumowanie szkoleń z przedsiębiorczości
Międzynarodowy charakter spotkań
Organizatorzy spodziewają się ponad 20 gości specjalnych z Litwy, Polski, Niemiec i Szwajcarii. Wśród nich będą poeci i pisarze, publicyści i dziennikarze, naukowcy i badacze, ludzie filmu i innych dziedzin sztuki. Swój udział zapowiedzieli m. in. poeci — Maria Duszka, Tamara Justickaja, Eligiusz Dymowski i Dariusz Łukaszewski oraz przedstawiciele świata akademickiego, znawcy literatury i kultury — prof. Tomasz Majewski i dr Natalia Piórczyńska-Krawczyńska.
— Zaprosiliśmy znakomitych litewskich literatów — prezeskę Związku Pisarzy Litwy, Birutė Jonuškaitė, oraz pisarza Herkusa Kunčiusa. Ponadto, zaplanowaliśmy spotkanie z wywodzącymi się z ziemi ejszyskiej producentkami filmowymi — Dorotą Roszkowską z Siekluckich i Teresą Rożanowską. Pracujemy wspólnie nad filmem dokumentalnym „Hornostaiszki. Historia dworu i ludzi”, a festiwal zdaje się być doskonałą okazją do zaprezentowania naszego projektu. Blok filmowy programu zostanie wzbogacony również o produkcje wybrane przez Agatę Lewandowski z Berlina, dyrektorkę Festiwalu „Emigra”. Wystawę swoich prac zaprezentują: polski artysta prof. Robert Jundo z Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi oraz litewski mistrz rękodzieła Algirdas Juškevičius — wymienia Barbara Jundo-Kaliszewska.
Stałymi gośćmi festiwalu od wielu lat są: działacz mniejszości polskiej w Genewie, Stanisław Zawodnik oraz mecenasi kultury — Państwo Drożdżewicze z Sokółki.
— Dzięki zróżnicowanej formule i bogatej ofercie programowej chcemy zainteresować wydarzeniem także młodszego uczestnika czy początkującego poetę. Dlatego też nie wyobrażałam sobie święta miejscowej literatury bez Bartosza Połońskiego, autora głośnej powieści „Robczik”, redaktora antologii poezji polsko-litewskiej „Pojemny horyzont” — dodaje koordynatorka festiwalu.
Czytaj więcej: Czesław i Bartosz. Dwaj artyści i jedno nazwisko – Połońscy
Stałym punktem programu Festiwalu „Maj nad Wilią” były odwiedziny przez uczestników Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie. Tym razem to prowadząca je Siostra Michaela Rak przyjedzie do rejonu solecznickiego.
— Planujemy zbiórkę na rzecz hospicjum, a także specjalny panel z udziałem Siostry i prezesów Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego, Mikołaja Falkowskiego i Juliusza Szymczaka-Gałkowskiego. Cieszę się bardzo na to spotkanie, szczególnie, że zarząd fundacji — wspierającej działalność kulturalną naszego regionu od wielu lat — po raz pierwszy weźmie udział w Festiwalu „Maj nad Wilią” — mówi Barbara Jundo-Kaliszewska.
Czytaj więcej: „Nie ma jak lata 20., lata 30.” na wileńskich deskach [GALERIA]
— Cieszę się bardzo na przyjazd wyżej wymienionych gości, ale proszę pamiętać, że celem wydarzenia jest przede wszystkim aktywizacja polskiego życia kulturalnego w mniejszych miejscowościach rejonu solecznickiego. W związku z powyższym, liczymy na aktywny udział przede wszystkim miejscowych twórców i gości z całej Wileńszczyzny. Serdecznie zapraszam do odkrywania z nami ziemi ejszyskiej i solecznickiej! — zachęca.
Działania organizatorów festiwalu znalazły poparcie wśród władz lokalnych, jak i samorządowych. Warto zaznaczyć, że w jego organizację włączyły się zarówno instytucje — Dom Polski w Ejszyszkach, lokalny oddział biblioteki czy Centrum Rozrywki i Biznesu, jak i osoby prywatne — artyści, aktywiści i intelektualiści. Wśród nich, laureat programu „Czas na przebój” i dziennikarz TVP Wilno Edwin Bieżanow, wirtuoz gitary Andrzej Zujewicz czy znakomita wileńska literaturoznawczyni dr Irena Fedorowicz. Wydarzenie zostało objęte patronatem medialnym TVP Wilno.
Podstawowy organizator: Stowarzyszenie Użyteczności Publicznej na Rzecz Rozwoju Kultury „Znad Wilii”.
Projekt został dofinasowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą 2024 za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego.
Partnerzy: Starosta Miasta Ejszyszki, Dom Polski w Ejszyszkach, Biblioteka Rejonu Solecznickiego, Biblioteka Miejska w Ejszyszkach, Centrum Rozrywki i Biznesu w Ejszyszkach.
Patronat medialny: Redakcja kwartalnika „Znad Wilii”, TVP Wilno.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Poniżej prezentujemy program tegorocznej edycji spotkań „Maj nad Wilią”.
Poniedziałek, 24 czerwca
Zajazd gości i zakwaterowanie w ośrodku wypoczynkowym w Zubiszkach nad rzeką Wersoką „EraRichie” (dawne ziemie prof. Witolda Staniewicza): Didžiųjų Zubiškių km., Šalčininkų savivaldybė, Vilniaus apskritis — wieś Wielkie Zubiszki, Samorząd Rejonu Solecznickiego.
19:00 – Pokaz filmu Ostatni Poganie Europy (reż. Lauris i Raitis Ābele).
20:30 – Poezja i muzyka – świętojański wieczór integracyjny. Organizacja – Edwin Bieżanow, laureat programu Czas na przebój i Dorota Czapkowska.
Wtorek, 25 czerwca
10:30 – Wyjazd do Ejszyszek. Śladami historii – od Witolda Wielkiego do czasów współczesnych. Zwiedzanie kościoła pw. Wniebowstąpienia i kwatery rodu Siekluckich; wielonarodowego cmentarza miejskiego (miejsc zagłady, kwatery AK). Pomnik Powstania Styczniowego.
12:00-14:00 – Uroczyste otwarcie Festiwalu w Domu Polskim w Ejszyszkach z udziałem władz lokalnych i przedstawicieli Ambasady RP/spotkanie z Ejszyszczanami – Poznajmy się – prezentacja twórczości i wystąpienia gości (kawa/herbata).
14:00-15:30 – Spacer d. Via Jagiellonicą – wielonarodowe miejsca pamięci: ul. Raduńska, krzyż upamiętniający sowieckie wywózki, figura Chrystusa Króla, synagogi i in.
16:30 – Zwiedzanie Muzeum Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i wystawy poświęconej historii ziemi Ejszyskiej.
17:30 – Smaki tożsamości – spotkanie z Birut Jonuškaitė, przewodniczącą Związku Pisarzy Litwy, autorką powieści Maranta i Maestro oraz Herkusem Kunčiusem, autorem książki Litwin w Wilnie i in. Prezentacja książek i ostatnich numerów „Znad Wilii”, z wręczeniem gratisów książkowych. Wernisaż wystawy Algirdasa Juškevičiusa i lokalnych artystów (kawa, herbata). Biblioteka Miejska w Ejszyszkach.
Środa, 26 czerwca
10:30 – Wyjazd na zwiedzanie Grodziska koło Ejszyszek – miejsca, w którym stał zamek księcia Sydymunda – ojca księżnej Anny, żony Witolda Wielkiego. Zwiedzanie dworu w Hornostaiszkach; czytanie poezji w plenerze nad stawem; piknik.
13:00 – Smaki tożsamości – warsztaty z Bartoszem Połońskim, twórcą współczesnych narracji eksperymentalnych i autorem książki Robczik. Centrum Biznesu i Rozrywki w Ejszyszkach.
16:00-17:30 – Popołudnie ze sztuką i z filmem. Spotkanie ze twórczyniami filmu Hornostaiszki. Przypadki dworu i ludzi: Dorotą Roszkowską – potomkinią rodu Siekluckich, honorową członkinią Polskiej Akademii Filmowej, producentką i właścicielką Studia Filmowego „Arkana”, Teresą Rożanowską, producentką i właścicielką studia filmowego „Ketvirta versija” oraz dr Barbarą Jundo-Kaliszewską, pochodzącą z Ejszyszek – Uniwersytet Łódzki, autorką książki Zakładnicy historii. Mniejszość polska w postradzieckiej Litwie. Wystawa Grafika w drodze prof. Roberta Jundo z Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi.
17:30-20:00 – W gościnie festiwal EMIGRA (Kino Letnie). Prezentacja filmu poetyckiego Najgorętszy punkt planety – Wilno (2023). Z filmoteki „Maja nad Wilią” – Szetejnie jeden z filmów z Cyklu Miłoszowskiego – z okazji Roku Noblisty i Nieobecny – o Sławomirze Worotyńskim. Prowadzi dyrektor Festiwalu EMiGRA, reż. Agata Lewandowski.
Czwartek, 27czerwca
11:00 – W Solecznikach. Słowo w miejscu, gdzie Wieszcz obserwował obrzęd „Dziadów”, zwiedzanie kościoła, spotkanie z proboszczem, ks. Rusłanem Wilkielem.
12:00 – Poetycki meeting z udziałem gości, przedstawicieli władz rejonu przy pomniku Adama Mickiewicza w Solecznikach, zwiedzanie Pałacu Wagnerów, Centrum Kultury.
17:00 – Słowo i dźwięki. Koncert poetycko-muzyczny w Centrum Rozrywki i Biznesu w Ejszyszkach, z udziałem Andrzeja Zujewicza (gitara klasyczna). Spotkanie z Mikołajem Falkowskim i Juliuszem Szymczakiem-Gałkowskim — prezesami Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego. Uczestniczy s. Michaela Rak – założycielka i dyrektorka Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki.
20:30 – Kolacja pożegnalna w ośrodku w Zubiszkach.
Piątek, 28 czerwca
8:00-11:00 – Śniadanie i wyjazd uczestników do Wilna. Zwiedzanie miasta we własnym zakresie.
Koordynatorzy i prowadzący:
Romuald Mieczkowski i Barbara Jundo-Kaliszewska.