Dokąd na badanie
Na Litwie istnieje pięć nieodpłatnych programów zapobiegania chorobom, których koszty są refundowane przez Kasy Chorych z Funduszu Obowiązkowego Ubezpieczenia Zdrowotnego. Aby skorzystać z badań profilaktycznych, należy najpierw skontaktować się z lekarzem rodzinnym, który oceni stan zdrowia i w razie potrzeby zleci badania oraz skieruje do lekarza specjalisty. Pacjent musi być objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Profilaktyka raka szyjki macicy
Rak szyjki macicy to jeden z częstszych nowotworów występujących u kobiet. Na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 99 proc. przypadków.
Program profilaktyki raka szyjki macicy przeznaczony jest dla kobiet w wieku od 25 do 59 lat (włącznie). U kobiet w wieku 25-34 lat (włącznie) wymaz cytologiczny z szyjki macicy wykonuje się raz na 3 lata. U kobiet w wieku 35-59 lat (włącznie) raz na 5 lat wykonuje się test na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego szyjki macicy (AR HPV) oraz badanie cytologicznego rozmazu szyjki macicy w płynnym podłożu raz na 5 lat (jeśli test AR HPV jest dodatni). Po otrzymaniu wyników rozmazów może być wykonana biopsja, która pozwala obiektywnie potwierdzić lub obalić diagnozę choroby.
Profilaktyka raka piersi
Rak piersi w początkowym okresie nie daje żadnych objawów, ale wcześnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety poddawały się regularnym badaniom mammograficznym. Program profilaktyki raka piersi przeznaczony jest dla kobiet w wieku od 50 do 69 lat (włącznie), które mogą poddawać się badaniu mammograficznemu raz na 2 lata, po otrzymaniu skierowania od lekarza rodzinnego.
Profilaktyka raka prostaty
O mężczyznach mówi się, że mniej dbają o zdrowie niż kobiety, za późno zgłaszają się do lekarza z dolegliwościami. Warto zmienić takie podejście do własnego zdrowia.
Program wczesnej diagnostyki raka prostaty jest przeznaczony dla mężczyzn w wieku od 50 do 69 lat (włącznie) oraz mężczyzn w wieku od 45 lat, jeśli ich rodzice lub bracia chorowali na raka gruczołu krokowego. Mogą oni okresowo poddawać się badaniu krwi, które wykazuje stężenie antygenu swoistego dla prostaty (dalej — PSA) we krwi. Jeśli poziom PSA przekracza normę, lekarz rodzinny wystawia skierowanie na konsultację z urologiem, który w razie potrzeby przeprowadza określone badanie — biopsję gruczołu krokowego.
Program profilaktyki raka jelita grubego
Jest przeznaczony dla mężczyzn i kobiet w wieku od 50 do 74 lat (włącznie), którzy raz na dwa lata mogą wykonać test na krew utajoną. Jeśli wynik testu jest negatywny — pacjent jest zdrowy, jeśli odpowiedź wypadnie pozytywnie — lekarz rodzinny wystawi skierowanie do lekarza specjalisty. Kolonoskopia i, jeśli to konieczne, biopsja pozwalają obiektywnie potwierdzić lub obalić diagnozę raka jelita grubego.
Program profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych
Przeznaczony jest dla mężczyzn i kobiet w wieku od 40 do 60 lat (włącznie). Jeśli lekarz rodzinny stwierdzi, że prawdopodobieństwo chorób sercowo-naczyniowych jest bardzo wysokie, wysyła pacjenta do specjalistycznych ośrodków w celu bardziej szczegółowego zbadania. W razie potrzeby — zalecane jest leczenie. Ważne jest, aby wiedzieć, że za darmo można określić stężenie glukozy, cholesterolu, trójglicerydów we krwi, wykonać elektrokardiogram i inne testy.
Wszystkie programy profilaktyczne są skierowane do pacjentów w określonym wieku. Warto jednak troszczyć się o swoje zdrowie i skonsultować swoje obawy z lekarzem rodzinnym, bez względu na wiek.
Czytaj więcej: „Początek choroby oczu jest bezobjawowy”. Rozmowa z dr Tolutienė o profilaktyce