Minister opieki socjalnej i pracy Vytautas Šilinskas podkreślił, że celem rządu jest „zrównoważony wzrost emerytur z zabezpieczenia społecznego”, który ma na celu poprawę jakości życia seniorów na Litwie. Wzrost emerytur o 12 proc. w 2025 r. oznacza, że świadczenia dla emerytów będą rosły szybciej niż średnie wynagrodzenia, które mają wzrosnąć o 7,6 proc., oraz inflacja prognozowana na 2,5 proc. „Emerytury będą rosły szybciej niż dochody zatrudnionych” — zapowiedział Šilinskas.
Od sierpnia 2024 roku na Litwie emerytury pobiera około 623 tys. osób, a kolejne 7 800 osób otrzymuje wcześniejsze świadczenia. Indeksacja emerytur, która zostanie wdrożona w 2025 r., wyniesie 622,3 mln euro. Pomimo znacznych kosztów związanych z podwyżkami, rząd kontynuuje dążenie do poprawy sytuacji osób starszych, jednocześnie zabezpieczając środki na przyszłe świadczenia.
Emerytura: do 49,4 proc. średniego wynagrodzenia
Prognoza na 2025 rok wskazuje, że średnia emerytura będzie stanowiła 46 proc. średniego wynagrodzenia netto, a dla osób z wymaganym stażem pracy — 49,4 proc. Docelowo, rząd dąży do tego, aby średnia emerytura osiągnęła 50 proc. średniego wynagrodzenia do 2030 r. Aby zrealizować ten plan, wprowadzono dodatkową indeksację indywidualnej części emerytur od 2022 r., co pozwala na stały postęp w kierunku tego celu.
Indeksacja emerytur w 2025 r. musi jeszcze zostać zatwierdzona przez rząd i parlament, ale nic nie wskazuje, aby ten kierunek miał nie zyskać poparcia. Stabilna gospodarka i wysoki poziom zatrudnienia na Litwie pozwalają na dalsze zwiększanie rezerw na zabezpieczenie społeczne, które mają stanowić bufor na wypadek ewentualnych trudności gospodarczych. Po wyborach, w których dominującymi siłami są konserwatyści i socjaldemokraci, żadne z tych ugrupowań nie zapowiadało, aby miało obniżać emerytury.
Obecny rząd litewski (do czasu wyłonienia nowego powyborczego porządku) stawia sobie za cel zgromadzenie rezerwy na zabezpieczenie społeczne w wysokości równowartości rocznych wydatków na świadczenia. Obecnie planowane wydatki na zabezpieczenie społeczne w 2025 r. wyniosą 7,9 mld euro, co stanowi 44,3 proc. planowanego budżetu. Do końca 2024 r. rezerwa powinna wynieść około 3,5 mld euro, co zapewni stabilność wypłat emerytur nawet w przypadku pogorszenia się sytuacji gospodarczej.
Nie jest dobrze, ale już nie ma katastrofy
Podwyżki emerytur na Litwie obserwuje się regularnie od kilku lat. W 2024 r. średnia emerytura wyniosła 600 euro, co oznacza wzrost o 61 euro w porównaniu do 2023 r. Osoby z wymaganym stażem pracy otrzymywały średnio 640 euro, co stanowi wzrost o 66 euro. W 2023 r. emerytury wzrosły o 12 proc., a w 2022 r. o 16-17 proc. Średnia emerytura wzrosła wówczas z 413 euro do 483 euro, a emerytura dla osób z wymaganym stażem pracy — z 441 do 513 euro.
Sytuacja emerytów na Litwie kilka lat temu była dramatyczna. W 2019 r. z danych Departamentu Statystyki wynikało, że w zagrożeniu ubóstwem — czyli do dyspozycji mając mniej niż 430 euro miesięcznie — na Litwie mogło żyć nawet pół miliona osób. Jednak należy pamiętać, aby nie mylić tego z tzw. ubóstwem absolutnym, co wtedy wynosiło 257 euro miesięcznie.
Czytaj więcej: Dziś wyprzedzamy jedynie RPA. Czy wzrosną emerytury na Litwie?